Πυρετωδώς συνεχίζονται οι εκσκαφές και οι κατεδαφίσεις στο χώρο του παλαιού νοσοκομείου Λευκωσίας, όπου θα κατασκευαστεί το νέο αρχαιολογικό Μουσείο της Κύπρου.
Επί τω έργω, εκσκαφείς και άλλα μηχανήματα, με τα φορτηγά να πηγαινοέρχονται κουβαλώντας τόνους μπάζων που προκύπτουν από την κατεδάφιση των πρώην κτηρίων της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, τα οποία παλαιότερα χρησιμοποιούνταν από το Γενικό Νοσοκομείο. Παράλληλα, ο εργολάβος, του οποίου η σύμβαση ισχύει από τις 9 Ιανουαρίου τρέχοντος έτους, διενεργεί εκσκαφές στο πλαίσιο της διαδικασίας δημιουργίας υπόγειων χώρων οι οποίοι θα χρησιμοποιούνται από το Μουσείο. Συγκεκριμένα, σε υπόγειο χώρο, εσωτερικά του κτηρίου, θα βρίσκονται οι αποθήκες, τα εργαστήρια καθώς και χώροι εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου.
Εξάλλου, οι χώροι στάθμευσης θα είναι μεν κάτω από το επίπεδο του εδάφους αλλά θα είναι ανοικτοί και ορατοί από το επίπεδο του ισογείου, οπόταν ουσιαστικά δεν θα θεωρούνται υπόγειοι με στη στενή έννοια της λέξης. Ένας από τους βασικούς λόγους που δεν διαμορφώνονται υπόγειοι καλυμμένοι χώροι, αφορά την ασφάλεια των πολύτιμων εκθεμάτων του Μουσείου. Όπως πληροφορούμαστε, κρίθηκε πως είναι πιο ασφαλές να υπάρχει οπτική επαφή με τους χώρους στάθμευσης, τους οποίους θα χρησιμοποιούν και τα λεωφορεία τα οποία θα μεταφέρουν επισκέπτες, από μαθητές μέχρι και τουρίστες.
Στο ίδιο επίπεδο κάτω από το όριο της γης και συγκεκριμένα στο πρώτο υπόγειο, θα διαμορφωθεί και καφετερία η οποία θα διαθέτει ανοικτούς χώρους και θα λειτουργεί και σε ώρες, που δεν θα είναι ανοικτό το Μουσείο.
Όπως πληροφορούμαστε από το τμήμα Δημοσίων Έργων, η διαδικασία των κατεδαφίσεων προχωρεί σε ικανοποιητικό βαθμό και ίσως ο εργολάβος να είναι και λίγο πιο προχωρημένος, ως προς το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Οι προσπάθειες ανέγερσης νέου Μουσείου δρομολογήθηκαν από το 1990 αλλά για διάφορους λόγους η υλοποίηση άρχισε τον περασμένο μήνα. Όταν άρχισε να συζητείται «ζεστά» το θέμα της κατασκευής, το κόστος εκτιμήθηκε στα €40 εκατ.
Υπενθυμίζεται, πως ο πρώην υπουργός Μεταφορών Μάριος Δημητριάδης, είχε αναφέρει πως το κόστος του Μουσείου με το ΦΠΑ θα ανερχόταν στα €59,5 εκατ. Στην πορεία επανεκτιμήθηκε στα €75 εκατ. Εξάλλου, το 2019, η τότε υπουργός Μεταφορών Βασιλική Αναστασιάδου είχε δηλώσει πως το κόστος ανέγερσης υπολογιζόταν σε €83 εκατ. πλέον ΦΠΑ, δηλαδή στα €98,7 εκατ. Το 2021 επί υπουργίας του, ο Γιάννης Καρούσος, κληθείς από τον «Φ» να σχολιάσει δική του αναφορά, ότι το κόστος θα ήταν €102 εκατ. (όπως προέβλεπε και η προφορά που προκηρύχθηκε) ανέφερε, ότι τα δεδομένα διαφοροποιήθηκαν. Διευκρίνισε, επίσης, πως στα €102 εκατ., έπρεπε να προστεθεί και ο ΦΠΑ που ανέβαζε το ποσό σε €121,3 εκατ.
Τελικά, η προσφορά κατακυρώθηκε στα €143,924,216 περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α. Η σύμβαση για την κατασκευή του Μουσείου υπεγράφη στις 14 Δεκεμβρίου 2022 με την κοινοπραξία «Iacovou – Cyfield (M) Joint Venture».
Οι κατασκευαστικές εργασίες του έργου εκτιμήθηκε ότι θα ολοκληρωθούν εντός 42 μηνών και το συμβόλαιο περιλαμβάνει περίοδο συντήρησης δύο ετών ενώ προνοείται και διαπραγμάτευση για 10ετή συντήρηση. Αν όλα πάνε κατ’ ευχήν το κτήριο του μουσείου θα παραδοθεί από τον εργολάβο μια σημαδιακή μέρα του 2026 και συγκεκριμένα την 9η Ιουλίου. Στο συμβόλαιο περιλαμβάνονται και εργασίες αποκατάστασης/συντήρησης ενός διατηρητέου κτηρίου και η κατεδάφιση άλλων υφιστάμενων κτιρίων.
Οι εγκαταστάσεις του Μουσείου
Την ολοκλήρωση των εργασιών θα ακολουθήσει 18μηνη περίοδος για την ολοκλήρωση των μουσειογραφικών εργασιών, περιλαμβανομένης και της μεταφοράς και εγκατάστασης των εκθεμάτων, οπόταν η παράδοση του Μουσείου θα γίνει σε 60 μήνες και συγκεκριμένα το έτος 2028.
Το Μουσείο, συνολικού εμβαδού 30.000 τ.μ. (συμπεριλαμβανομένων υπογείων), θα ανεγερθεί σε οικόπεδο 40.000 τ.μ.
Θα περιλαμβάνει μόνιμους εκθεσιακούς χώρους 5.500 τ.μ. που θα φιλοξενούν γύρω στις 6.500 αρχαιότητες, χώρους περιοδικών εκθέσεων 1.000 τ.μ., χώρους εκπαιδευτικών προγραμμάτων, εργαστήρια συντήρησης 2.000 τ.μ., υπόγειους χώρους στάθμευσης, αποθήκες αρχαιοτήτων 5.000 τ.μ, εστιατόριο, καφετέρια, βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, γραφεία, πωλητήριο/ art shop και εκτενή τοπιοτέχνηση των εξωτερικών χώρων. Στα έργα τοπιοτέχνησης θα περιλαμβάνεται και δημόσια πλατεία με σιντριβάνι, η οποία θα σηματοδοτήσει και θα αναβαθμίσει τη νέα, βελτιωμένη εικόνα του αστικού κέντρου.
Η μελέτη του έργου και τα έγγραφα των προσφορών εκπονήθηκαν από το Αρχιτεκτονικό Γραφείο «Theoni Xanthi XZA Architects LLC» ύστερα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, υπό τον συντονισμό του τμήματος Δημοσίων Έργων και στο συμβόλαιο της μελέτης περιλαμβάνεται πρόνοια για την επίβλεψη του έργου.
Το δημόσιο άρχισε να δημιουργεί κομπόδεμα για το Μουσείο από το 1987 από εισπράξεις που προέρχονταν κυρίως από το ΛΟΤΤΟ και το ΠΡΩΤΟ και το 2010 ανήλθαν στα €38.077.843.
Την ίδια χρονιά, ιδιώτες άσκησαν πιέσεις προκειμένου να κατασκευαστεί «μέγαρο πολιτισμού» αντί του Κυπριακού Μουσείου, κάτι το οποίο απετέλεσε φρένο στην όλη διαδικασία. Τελικά, η ιδέα του μεγάρου πολιτισμού ξεφούσκωσε και σταδιακά κινήθηκε ξανά η διαδικασία ανέγερσης του Μουσείου. Η οικονομική κρίση που ακολούθησε καθυστέρησε την όλη διαδικασία και εκτόξευσε το κόστος, το οποίο επηρεάστηκε και από την πανδημία και την αύξηση των μεταφορικών, των υλικών και άλλων παραγόντων.
