Στη σύγχρονη εποχή, σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, οι επιχειρήσεις έρχονται αντιμέτωπες με ποικίλες προκλήσεις που αφορούν την εσωτερική οργάνωση και λειτουργία των παραγωγικών διαδικασιών και των παρεχόμενων υπηρεσιών τους.
Οι ρυθμοί, καθώς και το εύρος δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων, γίνονται όλο και πιο πιεστικοί, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται «ταχύτητες» οι οποίες επηρεάζουν αναπόφευκτα και τον τομέα της Ασφάλειας & Υγείας (Α&Ε).
Λόγω αυτών των «ταχυτήτων», οι πιθανότητες πρόκλησης ατυχημάτων αυξάνονται, εγκυμονώντας σοβαρούς και άμεσους κινδύνους για Εργοδότες, Αυτοεργοδοτούμενους, Εργοδοτούμενους και τρίτα πρόσωπα (πελάτες, συνεργάτες, πολίτες, κ.α.).
Βέβαια, οι γρήγοροι ρυθμοί παραγωγής δεν αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα αποτελέσματα της διασφάλισης της Α&Υ στους χώρους εργασίας. Άλλοι βασικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι αλληλένδετοι με την εσωτερική οργάνωση και λειτουργία μίας επιχείρησης, είναι η απουσία ή η ελλιπής εκπαίδευση και ενημέρωση των εργοδοτούμενων, η μη εφαρμογή ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Α&Υ και η μη εφαρμογή συγκεκριμένης διαδικασίας Εκτίμησης των Επαγγελματικών Κινδύνων.
Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται, τις στατιστικές των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, καθώς και τους νέους, αναδυόμενους κινδύνους, καταγράφεται η τάση, σε Ευρωπαϊκό αλλά και σε εθνικό επίπεδο, για περαιτέρω ενίσχυση των επιπέδων ασφάλειας και υγείας στην εργασία με νομοθετικά και άλλα εργαλεία, για εξειδικευμένα και τεχνικής φύσεως ζητήματα.
Σε αυτό το πλαίσιο τροποποιούνται νομοθεσίες και Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις (Κ.Δ.Π) κατά τρόπο που επιβάλλουν επιπρόσθετες υποχρεώσεις ειδικά προς εργοδότες και αυτοεργοδοτούμενους.
Την 23η Απριλίου 2021 τέθηκαν σε ισχύ οι περί Διαχείρισης Θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Κανονισμοί (Κ.Δ.Π 158/2021). Οι εν λόγω Κανονισμοί ενοποιούν και αντικαθιστούν τους περί Διαχείρισης Θεμάτων Α&Υ στην Εργασία Κανονισμούς του 2002 (Κ.Δ.Π 173/2002) και καταργούν τους περί Επιτροπών Ασφάλειας στους Χώρους Εργασίας Κανονισμούς του 1997 (Κ.Δ.Π. 134/1997).
Οι νέοι Κανονισμοί περιλαμβάνουν επιπρόσθετες υποχρεώσεις για τους εργοδότες και αυτοεργοδοτούμενους, οι οποίες αποσκοπούν στην ολοκληρωμένη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή μέτρων για τη διασφάλιση της Α&Υ των ιδίων, των εργοδοτούμενων τους και των τρίτων προσώπων που επισκέπτονται ή εκτελούν εργασία στους χώρους που διεξάγει επαγγελματική δραστηριότητα ο εργοδότης ή ο αυτοεργοδοτούμενος.
Οι εν λόγω επιπρόσθετες υποχρεώσεις μεταξύ άλλων είναι η εφαρμογή Ειδικού Αρχείου Α&Υ, ο διορισμός και εκπαίδευση προσώπων Εσωτερικής Υπηρεσίας Προστασίας και Πρόληψης όταν εργοδοτούνται από 5 πρόσωπα και άνω, ο διορισμός Υπεύθυνων Πρώτων Βοηθών και Υπεύθυνων Πυρασφάλειας, Πυρόσβεσης και Εκκένωσης και η εκπαίδευση των Αντιπροσώπων Ασφάλειας και Υγείας, οι οποίοι διορίζονται ή εκλέγονται από τους Εργοδοτούμενους.
Όλες οι πιο πάνω υποχρεώσεις, καθώς και οι υποχρεώσεις που αναφέρονται στον Κ.Δ.Π 158/2021, είναι αλληλένδετες μεταξύ τους και πρέπει να εξετάζονται και να αξιολογούνται ως προς την εφαρμογή τους σε όλους τους χώρους εργασίας.
Η νομοθεσία περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία εφαρμόζεται σε χώρους όπου εκτελούνται βιομηχανικές, γεωργικές, κατασκευαστικές, εμπορικές, διοικητικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, σε δημόσιους και ιδιωτικούς τομείς δραστηριοτήτων, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση όπου διεξάγεται επιχείρηση ή άλλη δραστηριότητα για σκοπούς κέρδους, καθώς και σε εργασίες που εκτελούνται από ή εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στα πλαίσια των εξειδικευμένων υπηρεσιών που παρέχονται από την ΟΕΒ προς τα μέλη της σε διάφορους τομείς (κατασκευές, λιανικό εμπόριο, υπηρεσίες, βιομηχανίες, βιοτεχνίες), έχει διαπιστωθεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των Εργοδοτών είναι ενήμερο για τις προαναφερόμενες διατάξεις και αναζητά υποστήριξη για την ολοκληρωμένη εφαρμογή τους.
Η υποστήριξη αυτή μπορεί να παρασχεθεί από εγκεκριμένους συμβούλους, οι οποίοι προσφέρουν Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞΥΠΠ), καθώς επίσης και από τα πρόσωπα, τα οποία προσφέρουν Εσωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΣΥΠΠ).
Τα πρόσωπα της ΕΣΥΠΠ αποτελούνται από Εργοδοτούμενους της Επιχείρησης, οι οποίοι διορίζονται από τον Εργοδότη για τον ρόλο αυτό. Για την ανάληψη των καθηκόντων της ΕΣΥΠΠ, πρέπει οι εκπρόσωποι της να εκπαιδευτούν σε τουλάχιστον 35ωρο επιμορφωτικό πρόγραμμα. Πρόσωπα της ΕΣΥΠΠ αποτελούν και οι Λειτουργοί Α&Υ, των οποίων η διάρκεια εκπαίδευσης είναι τουλάχιστον 130 ώρες.
Εκπαίδευση πρέπει επίσης να παρέχεται στους Αντιπρόσωπους Α&Υ, οι οποίοι εκπροσωπούν τους εργοδοτούμενους και συνεργάζονται στενά με τα πρόσωπα της ΕΣΥΠΠ. Η εκπαίδευση για τους Αντιπρόσωπους Ασφάλειας πρέπει να είναι τουλάχιστον 6ωρη.
Η ΟΕΒ είναι αρωγός στην προσπάθεια των επιχειρήσεων για την πλήρη συμμόρφωσή τους με τους ισχύοντες Κανονισμούς, μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που διοργανώνει, καθώς και μέσω των Εξωτερικών Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞΥΠΠ) που παρέχει σε διάφορους τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων.
* Λειτουργός, Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού ΟΕΒ
