Στην Κύπρο του σήμερα, οι τεχνικές δεξιότητες αποκτούν αυξανόμενη σημασία για την οικονομική πρόοδο, την καινοτομία και την κοινωνική συνοχή. Από την ενέργεια και τις κατασκευές μέχρι τη βιομηχανία, τις υποδομές, τον τουρισμό και την ψηφιακή μετάβαση, οι τεχνικές ειδικότητες βρίσκονται στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Παρά τη σημασία τους, η κυπριακή αγορά αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις σε τεχνικούς επαγγελματίες. Σε τομείς όπως oι κατασκευές, οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, η ψύξη-θέρμανση, η πράσινη ενέργεια, η βιομηχανία και ο τουρισμός, η ζήτηση για ειδικευμένο προσωπικό ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά. Αναγκαστικά, η Κύπρος στηρίζεται σε εργαζόμενους από τρίτες χώρες, αφού οι νέοι διστάζουν να ακολουθήσουν τεχνικές κατευθύνσεις, επηρεασμένοι από ξεπερασμένες αντιλήψεις.
Οι τεχνικές ειδικότητες είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας. Συνδέονται άμεσα με την παραγωγικότητα, την καινοτομία και τη βιωσιμότητα. Οι τεχνίτες στηρίζουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμβάλλουν στην ανάπτυξη των υποδομών και της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Οι τεχνικές δεξιότητες αποτελούν επίσης, ισχυρό εργαλείο για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων.
Η πράσινη μετάβαση ανοίγει νέους ορίζοντες. Δημιουργεί σύγχρονες θέσεις εργασίας σε ΑΠΕ, τεχνολογίες ενεργειακής αναβάθμισης, κυκλική οικονομία, βιώσιμες μεταφορές και ψηφιακές τεχνολογίες. Οι τεχνικοί του μέλλοντος θα είναι ειδικοί στα έξυπνα δίκτυα, στη διαχείριση ενέργειας και στη συντήρηση πράσινων υποδομών. Είναι επαγγέλματα με ζήτηση, προοπτική και ουσιαστική συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές εκτιμήσεις, η πράσινη μετάβαση προβλέπεται να δημιουργήσει πάνω από 2,5 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ μέχρι το 2030 – αριθμός που υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της τεχνικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) παίζει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας ισχυρής σύνδεσης μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας. Συνεργάζεται στενά όχι μόνο με το Υπουργείο Παιδείας – και ιδιαίτερα με τη Διεύθυνση Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης – αλλά και με το Υπουργείο Εργασίας καθώς και με την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Οι συνέργειες αυτές προωθούν κοινές στρατηγικές για την ενίσχυση των τεχνικών δεξιοτήτων και την προσαρμογή τους στις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς.
Μέσα από κοινές δράσεις με το Υπουργείο Παιδείας, ενισχύεται η ποιότητα και η σύνδεση της τεχνικής εκπαίδευσης με τις ανάγκες της οικονομίας. Επιπλέον, η συμμετοχή της ΟΕΒ στο Συμβούλιο των ΜΙΕΕΚ (Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης) διασφαλίζει τη συμβολή των εργοδοτών στον σχεδιασμό και την αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών.
Πρέπει να οραματιστούμε πώς θέλουμε την Κύπρο σε μια δεκαετία αλλά και πως θα είναι τα τεχνικά επαγγέλματα το 2035. Θα είναι πλήρως ψηφιακά και πράσινα. Πρέπει όμως να είναι και κοινωνικά αναγνωρισμένα. Οι τεχνίτες θα χρησιμοποιούν ρομποτική, αισθητήρες, λογισμικά αυτοματισμού και θα είναι βασικοί παίκτες στην πράσινη οικονομία. Η τεχνική κατάρτιση θα είναι ευέλικτη και στενά συνδεδεμένη με τις επιχειρήσεις. Για αυτό η κοινωνία πρέπει να ξεπεράσει τα στερεότυπα και οι νέοι να επιλέγουν τεχνικά επαγγέλματα ως σταδιοδρομία κύρους και προοπτικής.
Τα τεχνικά επαγγέλματα φέρουν συχνά ταμπέλες: ότι είναι “χειρωνακτικά”, “δευτερεύοντα” ή “χωρίς εξέλιξη”. Αυτές οι αντιλήψεις πρέπει να αλλάξουν. Η προβολή θετικών παραδειγμάτων, η ενίσχυση της τεχνικής εκπαίδευσης και η επένδυση στην καθοδήγηση γονέων και μαθητών μπορούν να μετατρέψουν τα τεχνικά επαγγέλματα σε συνειδητή, ισότιμη επιλογή.
Για να ανατραπεί αυτή η εικόνα, χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια από όλους τους φορείς: εκπαιδευτικά ιδρύματα, εργοδότες, κυβερνητικούς φορείς και την κοινωνία ευρύτερα.
Καταρχάς, είναι απαραίτητη η προώθηση θετικών προτύπων και ιστοριών επιτυχίας τεχνιτών που έχουν εξελιχθεί και συμβάλλουν ουσιαστικά στην οικονομία και την καινοτομία. Μέσα από καμπάνιες ενημέρωσης και εκδηλώσεις, οι νέοι και οι γονείς μπορούν να δουν τα τεχνικά επαγγέλματα ως επιλογές με κύρος, σταθερότητα και μελλοντική ζήτηση.
Επιπλέον, η αναβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης, με σύγχρονες υποδομές, πρακτική κατάρτιση και συνεργασίες με επιχειρήσεις μπορεί να δημιουργήσουν προγράμματα πιο ελκυστικά και ουσιαστικά.
Τέλος, η συστηματική καθοδήγηση μαθητών και γονέων μέσω συμβουλευτικής και ενημερωτικών δράσεων μπορεί να σπάσει τα στερεότυπα και να ενθαρρύνει την επιλογή τεχνικών επαγγελμάτων. Ενισχύοντας τη γνώση και τη συνειδητοποίηση, δημιουργούμε το πλαίσιο για μια κοινωνία που εκτιμά και στηρίζει το τεχνικό δυναμικό της.
Σε έναν νέο που σκέφτεται να ακολουθήσει τεχνικό επάγγελμα, το μήνυμα πρέπει είναι σαφές: Μπες χωρίς φόβο. Με τις τεχνικές δεξιότητες μπορείς να δημιουργήσεις, να εξελιχθείς και να έχεις ένα σταθερό επαγγελματικό μέλλον. Τα τεχνικά επαγγέλματα δεν είναι λύση ανάγκης – είναι επιλογή αξίας, αυτονομίας και διαρκούς ζήτησης.
* Διευθυντής, Τμήμα Επιχειρηματικής Ανάπτυξης (ΟΕΒ)
