«Για ένα μέσο νοικοκυριό η εφαρμογή των νέων διατιμήσεων θα επιφέρει μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κατά 6% περίπου», σημειώνει ο Ανδρέας Μαραγκός, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΗΚ. Με αφορμή την πρόσφατη Απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) να εγκρίνει τις νέες διατιμήσεις της Αρχής, με βάση τη μεθοδολογία της ΡΑΕΚ, ο Ανδρέας Μαραγκός μιλά στον «Φιλελεύθερο» για τη νέα εποχή των διατιμήσεων ηλεκτρικής ενέργειας και τις αλλαγές που αυτή φέρνει.
 
Ακόμα μιλά για τα κρισιμότερα θέματα που βρίσκονται σε εξέλιξη και διαμορφώνουν την επόμενη μέρα για τον ημικρατικό οργανισμό, όπως τη χρήση φυσικού αερίου και τον λειτουργικό διαχωρισμό. Επίσης, αποκαλύπτει τα σχέδια για ανάπτυξη νέων μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων.
 
Σε τι διαφέρουν οι νέες διατιμήσεις από τις υφιστάμενες;
 
Οι νέες διατιμήσεις βασίζονται στη νέα μεθοδολογία διατιμήσεων της ΡΑΕΚ, σύμφωνα με την οποία κάθε καταναλωτής χρεώνεται με το πραγματικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας τη στιγμή που την καταναλώνει. Αυτή είναι μια σημαντική αλλαγή και στην κατεύθυνση της διαφάνειας έχει σαν αποτέλεσμα τη δικαιότερη κατανομή του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα στο σύνολο των καταναλωτών. Να σημειωθεί πως οι νέες διατιμήσεις περιορίζονται από 30 σε 11 και δεν περιλαμβάνουν την κλιμακωτή χρέωση που εφαρμόζεται σήμερα.
 
Γιατί αλλάζουν οι διατιμήσεις;
 
Με απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι διατιμήσεις αλλάζουν σε όλες τις χώρες μέλη, μέσα από την εφαρμογή νέας μεθοδολογίας προσδιορισμού τους, ώστε να αντανακλούν το πραγματικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας κάθε κατηγορίας πελατών και να είναι διαφανείς για κάθε υπηρεσία που προσφέρεται. 
 
Σχετίζονται οι νέες διατιμήσεις με τον Λειτουργικό και Λογιστικό Διαχωρισμό της ΑΗΚ; Και αν ναι, πώς;
 
Με την ευκαιρία της ερώτησής σας, θα ήθελα να εξηγήσω τι είναι ο Λειτουργικός και Λογιστικός Διαχωρισμός της ΑΗΚ. Σε εφαρμογή σχετικής Ρυθμιστικής Απόφασης, βασισμένης στις αντίστοιχες πρόνοιες του Ευρωπαϊκού κεκτημένου, διαχωρίζονται λειτουργικά οι τέσσερις Βασικές Ρυθμιζόμενες Δραστηριότητες της ΑΗΚ, που είναι οι Μονοπωλιακές Δραστηριότητες της Μεταφοράς και Διανομής και οι ανταγωνιστικές δραστηριότητες της Παραγωγής και της Προμήθειας. Ο Λειτουργικός Διαχωρισμός διασφαλίζει ότι η ΑΗΚ δεν εκμεταλλεύεται τη δεσπόζουσα θέση της και προσφέρονται ισότιμες ευκαιρίες ανταγωνισμού σε ιδιώτες παραγωγούς ή προμηθευτές.

Για την εφαρμογή του Λειτουργικού Διαχωρισμού, η ΑΗΚ έχει δημιουργήσει διαφορετικές Διευθύνσεις για τις Βασικές Ρυθμιζόμενες Δραστηριότητες, ώστε να διασφαλίζεται η ανεξάρτητη λειτουργία τους. Επίσης, έχει δημιουργηθεί η Διεύθυνση Μη Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων με αντικείμενο υπηρεσίες προς τρίτους, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αφαλάτωση, κ.λπ.
 
Με βάση τον διαχωρισμό θα πρέπει να φαίνεται ξεκάθαρα ο καταμερισμός του κόστους και των σχετικών χρεώσεων των διατιμήσεων, ανά δραστηριότητα. Δηλαδή θα πρέπει να φαίνονται καθαρά οι χρεώσεις από το στάδιο της παραγωγής μέχρι και το στάδιο της προμήθειας, ώστε να είναι ξεκάθαρο στους καταναλωτές πώς διαμορφώνεται ο λογαριασμός που καλούνται να πληρώσουν. Έτσι θα είναι σε θέση να κάνουν καλύτερα την επιλογή τους όταν ενταχθούν και νέοι Παραγωγοί και Προμηθευτές, όπως θα καθοριστούν από τους νέους Κανόνες Αγοράς με το άνοιγμα του ανταγωνισμού. 
 
Ποια θα είναι η περίοδος εφαρμογής των νέων διατιμήσεων;
 
Οι διατιμήσεις αποτελούνται από δύο μέρη, τη δομή και το ύψος (τιμή) τους. Ο καθορισμός τους απαιτεί μία σύνθετη και πολύπλοκη διαδικασία. Σε σχέση με τη δομή των διατιμήσεων, αυτή αφορά στον προσδιορισμό των χρονικών περιόδων (τόσο εντός της ημέρας όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους) κατά τις οποίες η τιμή χρέωσης της ηλεκτρικής ενέργειας θα διαφέρει και θα αντανακλά το πραγματικό κόστος παραγωγής και διάθεσης της προς τους καταναλωτές. Σύμφωνα με τη Μεθοδολογία διατιμήσεων της ΡΑΕΚ, η ΑΗΚ οφείλει να αναθεωρεί τη δομή των διατιμήσεων κάθε πέντε χρόνια. Αναφορικά με το ύψος (τιμή) των διατιμήσεων, αυτό θα τυγχάνει αναθεώρησης κάθε χρόνο και στη βάση των εγκεκριμένων εσόδων της ΑΗΚ από τη ΡΑΕΚ. Σημειώνεται ότι οι προσαρμογές της τιμής χρέωσης στα τιμολόγια των καταναλωτών, που προκύπτουν από τη μεταβολή στην τιμή των καυσίμων για κάθε περίοδο χρέωσης, θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται όπως και σήμερα.
 
Στην πράξη, πώς επηρεάζονται οι τιμές ρεύματος που θα πληρώνει ο καταναλωτής;
 
Με βάση τη μεθοδολογία των νέων διατιμήσεων οι περισσότερες κατηγορίες των καταναλωτών θα επωφεληθούν με μείωση της τάξης του 6% περίπου. Υπάρχουν όμως κατηγορίες, όπως των θερμοσυσσωρευτών, της άντλησης νερού, του οδικού φωτισμού και των πολύ μεγάλων βιομηχανικών πελατών, για τις οποίες η εφαρμογή της νέας μεθοδολογίας υπολογισμού θα οδηγούσε σε αυξήσεις. Τον Νοέμβριο του 2016, η ΑΗΚ προχώρησε σε Δημόσια Διαβούλευση για το θέμα και οι πελάτες είχαν την ευκαιρία να υποβάλουν σχόλια για τις νέες διατιμήσεις. Ανταποκρινόμενη στα σχόλια και στις εισηγήσεις που υποβλήθηκαν και προκειμένου να δοθεί ο χρόνος στους επηρεαζόμενους από τις αυξήσεις καταναλωτές να προσαρμοστούν με βάση τα νέα δεδομένα, η ΑΗΚ θα αναλάβει να καλύψει η ίδια τη διαφορά που προκύπτει στις πιο πάνω διατιμήσεις. Η ΑΗΚ θα συνεχίσει να καλύπτει το κόστος αυτό μέχρι τη λειτουργία της νέας αγοράς ηλεκτρισμού ή για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, όποιο από τα δύο συμβεί νωρίτερα. 
 
Δηλαδή ο λογαριασμός του μέσου οικιακού καταναλωτή θα παρουσιάσει μείωση με τις νέες διατιμήσεις;
 
Για ένα μέσο νοικοκυριό (με κατανάλωση 800 κιλοβατώρες ανά διμηνία) η εφαρμογή των νέων διατιμήσεων ναι, θα επιφέρει μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κατά 4% περίπου και φυσικά για μεγαλύτερες καταναλώσεις η μείωση αυξάνεται περαιτέρω. 
 
Πώς αντιμετωπίζετε την πρόταση της Πολιτείας για εμπλοκή της ΑΗΚ στην έλευση ΦΑ;
 
Πρώτη προτεραιότητα της ΑΗΚ είναι να εξασφαλιστεί η απαραίτητη ποσότητα φυσικού αερίου, που καλύπτει τις ανάγκες κατανάλωσης, στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Η ΑΗΚ είναι έτοιμη να συμβάλει στην υποδομή του Φ.Α με ποσοστό συμμετοχής στην υποβολή της πρότασης στη διαδικασία BOOT καθώς και με αντίστοιχο ποσοστό ιδιοκτησίας μετά το πέρας της διαδικασίας ΒOΟΤ. 
Τέλος, όσον αφορά στο θέμα της Ανάπτυξης του Δικτύου Φ.Α. και πιο συγκεκριμένα στο θέμα της διάθεσης Φ.Α. στον Ηλεκτροπαραγωγό Σταθμό Δεκέλειας, αυτό θα αποτελέσει τον σημαντικότερο ίσως παράγοντα για τον καθορισμό του χώρου εγκατάστασης των επόμενων μονάδων παραγωγής από την ΑΗΚ. Το θέμα του χώρου και του χρόνου εγκατάστασης νέων μονάδων παραγωγής θα εξεταστεί στα πλαίσια της μελέτης για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Παραγωγής.                       
 
«Φωτοβολταϊκά 20 μεγαβάτ στο Ακρωτήρι»
 
Ποια η δραστηριότητα της ΑΗΚ στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ);
 
Η ΑΗΚ υποστηρίζει τη διείσδυση των ΑΠΕ ώστε να συμβάλει στην επίτευξη των Εθνικών στόχων. Εργαζόμαστε για να αναπτύξουμε και τα δικά μας έργα ως ΑΗΚ αλλά και να υποστηρίξουμε Φορείς και Οργανισμούς στα δικά τους έργα. Συγκεκριμένα, η ΑΗΚ προγραμματίζει την κατασκευή του μεγαλύτερου Φ/Β Πάρκου στην Κύπρο, ισχύος 20MW στην περιοχή Ακρωτηρίου στη Λεμεσό. Το έργο βρίσκεται στο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από τους αρμόδιους φορείς, αν και  παρατηρείται καθυστέρηση στην έκδοσή της. Επιπλέον, δεν έχει ακόμη καθοριστεί το θεσμικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα ενταχθεί στο ηλεκτρικό σύστημα, τόσο το έργο αυτό όσο και τα άλλα έργα των ΑΠΕ που αναπτύσσονται, είτε από την ΑΗΚ είτε από ιδιώτες. Είναι μια εκκρεμότητα που πρέπει να διευθετηθεί το ταχύτερο. Ένα ακόμη σημαντικό έργο περιλαμβάνεται στο πλαίσιο συνεργασίας της ΑΗΚ με το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Είναι η δημιουργία του Φ/Β Πάρκου Απόλλων, ισχύος 10MW. Η κοινή πρόταση της ΑΗΚ και του Πανεπιστημίου Κύπρου υποβλήθηκε στις αρμόδιες Αρχές για έγκριση και πέρα από τη δυνατότητα στο Πανεπιστήμιο να αναπτύξει το έργο με μια εύλογη οικονομική απόδοση, υποστηρίζει τον στόχο του για ικανοποίηση των ενεργειακών του αναγκών σχεδόν αποκλειστικά από ΑΠΕ. Ταυτόχρονα δημιουργείται το υπόβαθρο για σημαντικά ερευνητικά προγράμματα και ανάπτυξη τεχνολογίας και τεχνογνωσίας. 
 
Περιμένουμε και κάποια απόφαση από την Κυβέρνηση για φωτοβολταικά σε όλα τα σχολεία;
 
Ναι, μία σημαντική ενέργεια είναι η τοποθέτηση Φ/Β συστημάτων σε όλα τα σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά από σχετικό αίτημα του υπουργείου Παιδείας. Έχουμε ήδη ετοιμάσει σχετική πρόταση. Η ΑΗΚ θα αναλάβει τη διαχείριση του έργου. Η διαχείριση αυτή θα περιλαμβάνει την ετοιμασία των σχετικών προδιαγραφών, τον προγραμματισμό για τις ανάγκες του κάθε σχολείου και την έκδοση και διαχείριση των διαγωνισμών για την εγκατάσταση των Φ/Β συστημάτων.
 
«Η μεγαλύτερη πρόκληση»
 
Το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελεί απειλή ή ευκαιρία για την ΑΗΚ;
 
Αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ΑΗΚ. Το άνοιγμα της Αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ο ανταγωνισμός είναι μια ευκαιρία και ένα μεγάλο κίνητρο για να γινόμαστε κάθε μέρα και καλύτεροι. Ο καταναλωτής αποκτά επιλογές, συγκρίνει και κρίνει. Τίποτα δεν μπορεί πια να θεωρηθεί δεδομένο και σε τίποτα δεν χωρεί εφησυχασμός. Από την ΑΗΚ, έναν από τους μεγαλύτερους Οργανισμούς του τόπου, υπάρχουν και απαιτήσεις και προσδοκίες. Από την πλευρά μας, χωρίς μεγάλα λόγια, έχουμε χρέος να βελτιώνουμε συνεχώς τις υποδομές, τις υπηρεσίες και την εξυπηρέτηση του καταναλωτή. Και πάνω απ’ όλα να φροντίζουμε να υπάρχει αδιάλειπτα η «ενέργεια ζωής» στην Κύπρο.
 
«Καταργείται η χρέωση μέγιστης ζήτησης»
 
Καταργείται η χρέωση Μέγιστης Ζήτησης στους Μεγάλους Εμπορικούς και Βιομηχανικούς Πελάτες. Για τις κατηγορίες αυτές η διατίμηση είναι τύπου STOD και η χρέωση περιλαμβάνει μόνο χρέωση ενέργειας, η οποία μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και της εποχής. Έτσι, ικανοποιείται ένα πάγιο αίτημα των μεγάλων καταναλωτών ΑΗΚ, λόγω των σοβαρών επιβαρύνσεων που επιφέρει η υψηλή κατανάλωση κατά τις ώρες αιχμής, κυρίως κατά τη διευρυμένη θερινή περίοδο.
 
«Με 11 μόνο διατιμήσεις»
 
Μέχρι τώρα, έχουμε 30 διαφορετικές διατιμήσεις – δηλαδή κατηγορίες χρεώσεων – για τους καταναλωτές ηλεκτρισμού. Με τις νέες διατιμήσεις, από την 1η Σεπτεμβρίου 2017 τα πράγματα απλοποιούνται και θα έχουμε μόνο 11 διατιμήσεις. Συγκεκριμένα προβλέπονται: • τρεις για Οικιακούς Πελάτες (συμπεριλαμβάνεται και μία για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού) • μια για Μικρούς Εμπορικούς Πελάτες • μια για Μικρούς Βιομηχανικούς Πελάτες • μια για μικρούς Εμπορικούς/Βιομηχανικούς Πελάτες (STOD Χαμηλή Τάση) • μια για Μεγάλους Εμπορικούς/Βιομηχανικούς Πελάτες (STOD Μέση Τάση) • μια για Πολύ Μεγάλους Εμπορικούς/Βιομηχανικούς Πελάτες (STOD Ψηλή Τάση) • μια για τον Οδικό Φωτισμό • μια για την Άντληση Νερού • μια για τους Θερμοσυσσωρευτές. Σήμερα η ΑΗΚ έχει 30 κατηγορίες διατιμήσεων. Η μείωση στον αριθμό τους υπηρετεί την απλοποίηση, την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια.
 
«Τι πληρώνουμε με τον λογαριασμό»
 
Η τιμή της κιλοβατώρας που θα βλέπουμε στον λογαριασμό ΑΗΚ, μετά την εισαγωγή των κοστοστρεφών χρεώσεων από την 1η Σεπτεμβρίου, αποτελείται από τις πιο κάτω χρεώσεις: • χρήση του Συστήματος Μεταφοράς (ψηλή τάση) • χρήση του Συστήματος Διανομής (μέση τάση) • χρήση του Συστήματος Διανομής (χαμηλή τάση) • σταθερά έξοδα παραγωγής • επικουρικές υπηρεσίες και μακροχρόνια εφεδρεία • το μεταβλητό κόστος καυσίμου, κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και μεταβλητό κόστος συντήρησης. Οι λογαριασμοί θα συνεχίσουν να περιλαμβάνουν: Το τέλος για το Ειδικό Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΑΠΕ & ΕΞΕ), το τέλος για τις Υποχρεώσεις Δημόσιας Ωφέλειας (ΥΔΩ) και τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ).