Η επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας θα γίνει από το εσωτερικό και ορθά η κυβέρνηση ενίσχυσε την τοπική επιχειρηματικότητα, σημειώνει ο γενικός διευθυντής του Invest Cyprus, Γιώργος Καμπανέλλας. Τονίζει, ωστόσο, πως για μία ακόμη φορά οι ξένες επενδύσεις είναι το βασικό ζητούμενο για να έρθει η ανάκαμψη και εκεί επικεντρώνονται και οι προσπάθειες του οργανισμού τη συγκεκριμένη περίοδο.
Ποιος αναμένεται να είναι τελικά ο αντίκτυπος της πανδημίας σε ό,τι αφορά την εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων διεθνώς αλλά και για την Ευρώπη ειδικά;
Μολονότι δεν μπορεί να γίνει ακόμη απόλυτα ακριβής εκτίμηση για το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, εντούτοις, μελέτη του UNCTAD των Ηνωμένων Εθνών δίνει μία εικόνα για το πώς διαμορφώνεται η κατάσταση σε ό,τι αφορά τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι οι ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων παγκόσμια θα μειωθούν έως και 40% εντός του έτους συγκριτικά με την αξία τους το 2019, ενώ θα βρεθούν στο χαμηλότερο σημείο από το 2005. Με βάση τα ίδια στοιχεία, προβλέπεται περαιτέρω μείωση της τάξης του 5-10% το 2021, ενώ η ανάκαμψη αναμένεται να επέλθει το 2022. Κάποιοι δείκτες ήδη αντανακλούν τις επιπτώσεις της πανδημίας. Για παράδειγμα, οι επενδύσεις στα νέα έργα (greenfield projects) κατέγραψαν μείωση που ξεπερνά το 50% τους πρώτους μήνες του 2020 σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019. Στην Ευρώπη ειδικά, οι ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 30 – 45% περισσότερο από το αντίστοιχο ποσοστό για τη Βόρεια Αμερική και άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου η πτώση αναμένεται να κινηθεί από 20 έως 35%. Το στοιχείο αυτό αποδίδεται στο ότι η Ευρώπη εισήλθε στην κρίση από σχετικά πιο εύθραυστη βάση.
Ποιος αναμένεται να είναι τελικά ο αντίκτυπος της πανδημίας σε ό,τι αφορά την εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων διεθνώς αλλά και για την Ευρώπη ειδικά;
Μολονότι δεν μπορεί να γίνει ακόμη απόλυτα ακριβής εκτίμηση για το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, εντούτοις, μελέτη του UNCTAD των Ηνωμένων Εθνών δίνει μία εικόνα για το πώς διαμορφώνεται η κατάσταση σε ό,τι αφορά τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι οι ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων παγκόσμια θα μειωθούν έως και 40% εντός του έτους συγκριτικά με την αξία τους το 2019, ενώ θα βρεθούν στο χαμηλότερο σημείο από το 2005. Με βάση τα ίδια στοιχεία, προβλέπεται περαιτέρω μείωση της τάξης του 5-10% το 2021, ενώ η ανάκαμψη αναμένεται να επέλθει το 2022. Κάποιοι δείκτες ήδη αντανακλούν τις επιπτώσεις της πανδημίας. Για παράδειγμα, οι επενδύσεις στα νέα έργα (greenfield projects) κατέγραψαν μείωση που ξεπερνά το 50% τους πρώτους μήνες του 2020 σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019. Στην Ευρώπη ειδικά, οι ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 30 – 45% περισσότερο από το αντίστοιχο ποσοστό για τη Βόρεια Αμερική και άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου η πτώση αναμένεται να κινηθεί από 20 έως 35%. Το στοιχείο αυτό αποδίδεται στο ότι η Ευρώπη εισήλθε στην κρίση από σχετικά πιο εύθραυστη βάση.
Έχουμε εικόνα πώς θα επηρεαστεί ειδικά η Κύπρος από την πανδημία;
Είναι ξεκάθαρο ότι η κυπριακή οικονομία βρίσκεται μπροστά σε νέες προκλήσεις. Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτίμησε τις επιπτώσεις της πανδημίας στο ΑΕΠ της χώρας για το 2020 σε ποσοστό 7,4%. Το Υπουργείο Οικονομικών προέβλεψε ότι η συρρίκνωση θα κυμανθεί μεταξύ 5-13%, ενώ μελέτη του διεθνούς οίκου PwC υπολόγισε τη συρρίκνωση στο 7,6-13.5%. Ο τουρισμός, όπως προκύπτει και από την έρευνα της PwC, είναι ο τομέας που θα πληγεί περισσότερο από την πανδημία, ενώ σημαντικά αναμένεται να επηρεαστούν οι τομείς των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης και της ναυτιλίας, καθώς και των ακινήτων. Αξιοσημείωτη αναμένεται να είναι και η επιβράδυνση στον τομέα των χρηματοοικονομικών και επαγγελματικών υπηρεσιών. Ένας παράγοντας που θα πρέπει να προσμετρήσουμε αναλύοντας τα δεδομένα για να διαμορφώσουμε σχέδιο δράσης, είναι και η άμεση συμβολή κάθε τομέα στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (GVA) της χώρας. Για το 2019, οι τομείς των μεταφορών, των κατασκευών και των ακινήτων είχαν συνολική συνεισφορά ύψους 25,5%, ενώ ο τομέας των υπηρεσιών αποτελούσε το 14% του GVA της χώρας το 2019. Ωστόσο, ειδικά για τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, πέραν του Covid-19 επιβάλλεται να ληφθούν υπόψη και άλλες εξελίξεις εξίσου σημαντικές, όπως η διαφαινόμενη αλλαγή στην Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας με την Ρωσία, η εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας DAC 6, καθώς και η τάση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για υιοθέτηση ενιαίας φορολογικής βάσης.
Είναι ξεκάθαρο ότι η κυπριακή οικονομία βρίσκεται μπροστά σε νέες προκλήσεις. Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτίμησε τις επιπτώσεις της πανδημίας στο ΑΕΠ της χώρας για το 2020 σε ποσοστό 7,4%. Το Υπουργείο Οικονομικών προέβλεψε ότι η συρρίκνωση θα κυμανθεί μεταξύ 5-13%, ενώ μελέτη του διεθνούς οίκου PwC υπολόγισε τη συρρίκνωση στο 7,6-13.5%. Ο τουρισμός, όπως προκύπτει και από την έρευνα της PwC, είναι ο τομέας που θα πληγεί περισσότερο από την πανδημία, ενώ σημαντικά αναμένεται να επηρεαστούν οι τομείς των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης και της ναυτιλίας, καθώς και των ακινήτων. Αξιοσημείωτη αναμένεται να είναι και η επιβράδυνση στον τομέα των χρηματοοικονομικών και επαγγελματικών υπηρεσιών. Ένας παράγοντας που θα πρέπει να προσμετρήσουμε αναλύοντας τα δεδομένα για να διαμορφώσουμε σχέδιο δράσης, είναι και η άμεση συμβολή κάθε τομέα στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (GVA) της χώρας. Για το 2019, οι τομείς των μεταφορών, των κατασκευών και των ακινήτων είχαν συνολική συνεισφορά ύψους 25,5%, ενώ ο τομέας των υπηρεσιών αποτελούσε το 14% του GVA της χώρας το 2019. Ωστόσο, ειδικά για τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, πέραν του Covid-19 επιβάλλεται να ληφθούν υπόψη και άλλες εξελίξεις εξίσου σημαντικές, όπως η διαφαινόμενη αλλαγή στην Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας με την Ρωσία, η εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας DAC 6, καθώς και η τάση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για υιοθέτηση ενιαίας φορολογικής βάσης.
Πιστεύετε ότι υπό τις περιστάσεις δημιουργείται ένα ακόμη πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον για την Κύπρο; Με ποιους τρόπους μπορούμε να βελτιώσουμε τη θέση μας και να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί;
Είναι γενικώς παραδεκτό ότι η επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας θα γίνει από το εσωτερικό, γι’ αυτό και ορθά η κυβέρνηση ενίσχυσε την τοπική επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, για μία ακόμη φορά οι ξένες επενδύσεις είναι το βασικό ζητούμενο για να έρθει η ανάκαμψη. Πράγματι, θα είναι πιο έντονο από ποτέ το στοιχείο του ανταγωνισμού στην προσπάθειά μας να προσελκύσουμε επενδύσεις. Ως ο αρμόδιος Οργανισμός για την προώθηση της Κύπρου ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού και ως ανταγωνιστικού διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου, πιστεύουμε ότι η χώρα μας έθεσε τα προηγούμενα χρόνια τις βάσεις, πάνω στις οποίες μπορεί να κτίσει και σήμερα την προσπάθειά της για επιστροφή στην ανάκαμψη, με τη λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων και με προσεκτικό σχεδιασμό. Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί ότι η χώρα μας έκανε άλμα 11 θέσεων στην κατάταξη IMD Global Competitiveness 2020.
Είναι γενικώς παραδεκτό ότι η επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας θα γίνει από το εσωτερικό, γι’ αυτό και ορθά η κυβέρνηση ενίσχυσε την τοπική επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, για μία ακόμη φορά οι ξένες επενδύσεις είναι το βασικό ζητούμενο για να έρθει η ανάκαμψη. Πράγματι, θα είναι πιο έντονο από ποτέ το στοιχείο του ανταγωνισμού στην προσπάθειά μας να προσελκύσουμε επενδύσεις. Ως ο αρμόδιος Οργανισμός για την προώθηση της Κύπρου ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού και ως ανταγωνιστικού διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου, πιστεύουμε ότι η χώρα μας έθεσε τα προηγούμενα χρόνια τις βάσεις, πάνω στις οποίες μπορεί να κτίσει και σήμερα την προσπάθειά της για επιστροφή στην ανάκαμψη, με τη λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων και με προσεκτικό σχεδιασμό. Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί ότι η χώρα μας έκανε άλμα 11 θέσεων στην κατάταξη IMD Global Competitiveness 2020.
Σήμερα κατέχει την 30η θέση από τις 63 χώρες συνολικά, ξεπερνώντας χώρες όπως η Ιαπωνία, η Γαλλία, η Λιθουανία και η Τσεχία, ακριβώς λόγω της βελτιωμένης απόδοσής της στις ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Μάλιστα, ειδικά στην κατηγορία αυτή, η Κύπρος κατατάσσεται δεύτερη, πίσω από τις ΗΠΑ και μπροστά από τη Σιγκαπούρη. Ευνοϊκά λειτουργούν για τη χώρα μας το καλό επιχειρηματικό περιβάλλον, το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του κράτους. Πρέπει να κτίσουμε πάνω στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτουμε ως χώρα και όπου είναι δυνατόν να τα ενισχύσουμε. Ως Οργανισμός έχουμε καταθέσει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους αρμόδιους Υπουργούς μία σειρά από εισηγήσεις για κίνητρα που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την προσπάθεια προσέλκυσης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων Προστιθέμενης Αξίας σε όλους τους βασικούς τομείς.
Πώς θα κινηθεί ο Invest Cyprus στο νέο περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία; Με ποιους τρόπους μπορεί να συμβάλει ο Οργανισμός στην επιστροφή της χώρας σε συνθήκες ανάκαμψης;
Στη διάρκεια της πανδημίας επικεντρωθήκαμε στην παροχή κάθε είδους βοήθειας σε ξένους επενδυτές που ήδη δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, κάτι που αποτελεί άλλωστε μέρος της αποστολής μας. Την ίδια στιγμή, προσμετρήσαμε ότι ο βαθμός ικανοποίησής τους, θα καθορίσει την παραμονή τους ή την πιθανότητα να προχωρήσουν και σε νέες επενδύσεις. Από εκεί και πέρα, ο Οργανισμός αναλαμβάνει για ακόμη μια φορά πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια ανάκαμψης. Με όπλο τις εξαιρετικές επιδόσεις που σημείωσε η Κύπρος στη μάχη κατά της πανδημίας, ο Invest Cyprus έχει μεταφέρει τις δράσεις του, για το επόμενο διάστημα, ψηφιακά, λόγω και των περιοριστικών μέτρων που ισχύουν διεθνώς. Μέσα από την πλήρη αναδιαμόρφωση του προγραμματισμού μας, έχουμε αξιοποιήσει τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, ενώ η παρουσία μας στον διεθνή τύπο έχει εντατικοποιηθεί.
Στη διάρκεια της πανδημίας επικεντρωθήκαμε στην παροχή κάθε είδους βοήθειας σε ξένους επενδυτές που ήδη δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, κάτι που αποτελεί άλλωστε μέρος της αποστολής μας. Την ίδια στιγμή, προσμετρήσαμε ότι ο βαθμός ικανοποίησής τους, θα καθορίσει την παραμονή τους ή την πιθανότητα να προχωρήσουν και σε νέες επενδύσεις. Από εκεί και πέρα, ο Οργανισμός αναλαμβάνει για ακόμη μια φορά πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια ανάκαμψης. Με όπλο τις εξαιρετικές επιδόσεις που σημείωσε η Κύπρος στη μάχη κατά της πανδημίας, ο Invest Cyprus έχει μεταφέρει τις δράσεις του, για το επόμενο διάστημα, ψηφιακά, λόγω και των περιοριστικών μέτρων που ισχύουν διεθνώς. Μέσα από την πλήρη αναδιαμόρφωση του προγραμματισμού μας, έχουμε αξιοποιήσει τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, ενώ η παρουσία μας στον διεθνή τύπο έχει εντατικοποιηθεί.
Από τις αρχές Ιουνίου θέσαμε σε εφαρμογή το νέο μας πλάνο προώθησης που περιλαμβάνει σειρά γενικών και στοχευμένων διαδικτυακών ενημερώσεων, επί σχεδόν καθημερινής βάσης, οι οποίες απευθύνονται στο ξένο επιχειρηματικό και επενδυτικό κοινό και επικεντρώνονται σε δέκα σημαντικές αγορές-στόχους. Παράλληλα και σε συνεργασία με εκπροσώπους των επαγγελματικών υπηρεσιών πραγματοποιούμε διαδικτυακά συνέδρια τόσο σε ώριμες αγορές όσο και σε αγορές-στόχους που παρουσιάζουν μεγάλες επενδυτικές προοπτικές και δεν είχαν αξιοποιηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα. Βασικός μας στόχος παραμένει βεβαίως η ανάδειξη της χώρας ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού σε διάφορους τομείς της οικονομίας και ως ιδανικής επιλογής για εγκατάσταση έδρας διεθνών δραστηριοτήτων.
Οι τομείς προτεραιότητας
Ποιοι τομείς πιστεύετε ότι μπορούν να προσελκύσουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον και από πού;
Εξακολουθούμε να εργαζόμαστε και να προσαρμόζουμε τις προωθητικές μας ενέργειες στη βάση του τρίπτυχου: headquartering, επαγγελματικές υπηρεσίες και προσέλκυση επενδύσεων σε τομείς στρατηγικής προτεραιότητας του κράτους. Η Κύπρος παραμένει ιδανικός προορισμός για πολυεθνικές εταιρείες που επιθυμούν να μεταφέρουν την έδρα τους. Εμείς καλούμαστε να εντοπίσουμε τις ενδιαφερόμενες εταιρείες και στη συνέχεια να τις πείσουμε να μεταφερθούν στη χώρα μας. Έμφαση δίνεται κυρίως στις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Να σημειώσω πως ιδιαίτερα ελπιδοφόρος εξακολουθεί να είναι και ο τομέας των επενδυτικών ταμείων, ο οποίος είναι σε θέση να συνεισφέρει στην αναγκαία διαφοροποίηση του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών. Την ίδια ώρα, εντατικοποιούμε τις προσπάθειές μας για προσέλκυση επενδυτών σε τομείς στρατηγικής προτεραιότητας, όπως είναι οι ΑΠΕ και ο τουρισμός. Ειδικότερα, προχωρήσαμε στη δημιουργία της εξειδικευμένης μονάδας, «TourInvest Cyprus», με αποκλειστική αρμοδιότητα την προσέλκυση επενδύσεων στον τομέα του τουρισμού και της φιλοξενίας. Εξάλλου προοπτικές φαίνεται να έχει και ο τομέας ανάπτυξης της κυπριακής οπτικοακουστικής βιομηχανίας, τόσο μέσα από την προσέλκυση ξένων κινηματογραφικών παραγωγών, όσο και επενδύσεων σε υποδομές, όπως είναι για παράδειγμα ένα κινηματογραφικό στούντιο.
Ποιοι τομείς πιστεύετε ότι μπορούν να προσελκύσουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον και από πού;
Εξακολουθούμε να εργαζόμαστε και να προσαρμόζουμε τις προωθητικές μας ενέργειες στη βάση του τρίπτυχου: headquartering, επαγγελματικές υπηρεσίες και προσέλκυση επενδύσεων σε τομείς στρατηγικής προτεραιότητας του κράτους. Η Κύπρος παραμένει ιδανικός προορισμός για πολυεθνικές εταιρείες που επιθυμούν να μεταφέρουν την έδρα τους. Εμείς καλούμαστε να εντοπίσουμε τις ενδιαφερόμενες εταιρείες και στη συνέχεια να τις πείσουμε να μεταφερθούν στη χώρα μας. Έμφαση δίνεται κυρίως στις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Να σημειώσω πως ιδιαίτερα ελπιδοφόρος εξακολουθεί να είναι και ο τομέας των επενδυτικών ταμείων, ο οποίος είναι σε θέση να συνεισφέρει στην αναγκαία διαφοροποίηση του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών. Την ίδια ώρα, εντατικοποιούμε τις προσπάθειές μας για προσέλκυση επενδυτών σε τομείς στρατηγικής προτεραιότητας, όπως είναι οι ΑΠΕ και ο τουρισμός. Ειδικότερα, προχωρήσαμε στη δημιουργία της εξειδικευμένης μονάδας, «TourInvest Cyprus», με αποκλειστική αρμοδιότητα την προσέλκυση επενδύσεων στον τομέα του τουρισμού και της φιλοξενίας. Εξάλλου προοπτικές φαίνεται να έχει και ο τομέας ανάπτυξης της κυπριακής οπτικοακουστικής βιομηχανίας, τόσο μέσα από την προσέλκυση ξένων κινηματογραφικών παραγωγών, όσο και επενδύσεων σε υποδομές, όπως είναι για παράδειγμα ένα κινηματογραφικό στούντιο.
Philenews/Insider
