Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον για την Ευρώπη αν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία καταστεί επιτυχής. Γνωρίζουμε ήδη τουλάχιστον ένα μέρος της απάντησης, από αυτό που συμβαίνει στη Γεωργία.
Πρόκειται για τη μικρή χώρα του Καυκάσου, όπου ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κατέστησε για πρώτη φορά σαφές ότι ήταν πρόθυμος να χρησιμοποιήσει βία για να επιβάλει εκ νέου τη ρωσική σφαίρα ελέγχου και επιρροής. Το πώς ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος παραμένει αμφιλεγόμενο, και θα αναφερθώ στο ερώτημα αυτό παρακάτω. Αυτό όμως που συνέβη έκτοτε δεν είναι.
Μπιτζίνα Ιβανισβίλι
Το βράδυ της Δευτέρας, ο Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, ένας Γεωργιανός επιχειρηματίας που έβγαλε τα δισεκατομμύριά του στη Ρωσία, εκφώνησε ομιλία στην οποία κατηγόρησε ένα “παγκόσμιο κόμμα πολέμου” ότι προσπαθεί να εμποδίσει το έθνος του να διεκδικήσει την ελευθερία και την κυριαρχία του.
Πρόκειται για το ίδιο “παγκόσμιο κόμμα του πολέμου” που χρησιμοποίησε μη κυβερνητικές οργανώσεις για να υποκινήσει την Επανάσταση των Ρόδων στη Γεωργία το 2003, σύμφωνα με τον Ιβανισβίλι, ο οποίος τώρα διοικεί τη χώρα του από μια μη εκλεγμένη θέση ως πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος Γεωργιανό Όνειρο. Η Επανάσταση των Ρόδων έφερε στην εξουσία αυτό που περιέγραψε ως κυβέρνηση μαριονέτα που βύθισε το έθνος στο έγκλημα και την καταστολή και στη συνέχεια ανάγκασε τη Γεωργία σε πόλεμο με τη Ρωσία το 2008. Αργότερα, αυτή η ασαφής παγκόσμια συνωμοσία οδήγησε την Ουκρανία σε πολέμους με τη Ρωσία το 2014 και το 2022.
Τώρα, είπε ο Ιβανισβίλι στην ομιλία του, οι ίδιοι άνθρωποι προσπαθούν να ανατρέψουν την κυβέρνησή του και να επιβάλουν ξένες αξίες, όπως τα δικαιώματα των LGBTQ+, επειδή αρνείται να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο κατά της Ρωσίας. Οι ΜΚΟ πρέπει τώρα να αντιμετωπιστούν, σύμφωνα με τον Ιβανισβίλι, ενώ τα μέλη της πρώην κυβέρνησης του προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι -που ήδη βρίσκεται στη φυλακή με χαλκευμένες, όπως λένε οι δικηγόροι του, κατηγορίες- πρέπει να διωχθούν για απροσδιόριστα εγκλήματα.
Ήταν, όπως είπε την Τρίτη ο μακροχρόνιος μελετητής της περιοχής του Καυκάσου Thomas de Waal, “μια εξαιρετικά επικίνδυνη ομιλία”.
Η ίδια παρανοϊκή, ανισόρροπη γλώσσα που χρησιμοποιούν και οι Ρώσοι ηγέτες
Ήταν επίσης μια δημόσια δήλωση του Ιβανισβίλι ότι τάχθηκε στο πλευρό της Μόσχας στην αντιπαράθεσή της με τη Δύση, χρησιμοποιώντας την ίδια παρανοϊκή, ανισόρροπη γλώσσα και την ίδια ρητορική που χρησιμοποιούν και οι Ρώσοι ηγέτες σε καθημερινή βάση. “Είναι απολύτως σαφές ότι ο Μπιτζίνα Ιβανισβίλι και το “Γεωργιανό Όνειρο” έχουν αλλάξει την πορεία της εξωτερικής πολιτικής από τη Δύση προς τη Ρωσία”, έγραψε μια ομάδα 67 νυν και πρώην Γεωργιανών διπλωματών σε κοινή επιστολή απαντώντας στην ομιλία.
Δύο φορές τώρα, ο Ιβανισβίλι έχει πείσει την κυβέρνηση να προτείνει έναν νόμο για τους ξένους πράκτορες που μοιάζει πολύ με αυτόν που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να καταστείλει κάθε μη κερδοσκοπικό οργανισμό που λαμβάνει επιχορηγήσεις από το εξωτερικό και δεν ακολουθεί τη γραμμή του Κρεμλίνου. Τέτοιοι νόμοι, που αποσκοπούν στην καταστολή της κοινωνίας των πολιτών, ανοίγουν την πόρτα για τις επίδοξες απολυταρχίες, καθώς επιδιώκουν να περιορίσουν όλους τους θεσμούς που θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για την εξουσία τους.
Το Γεωργιανό Όνειρο κυριαρχεί στο κοινοβούλιο, αλλά υποχώρησε από την προσπάθεια αυτή τον περασμένο Μάρτιο, αφού το νομοσχέδιο προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις στους δρόμους. Η Ρωσία, όχι τυχαία, βρισκόταν σε δύσκολη θέση στην Ουκρανία εκείνη την εποχή, ανακάμπτοντας από δύο μεγάλες ήττες στα πεδία των μαχών και δείχνοντας πιεσμένη ακόμη και ως περιφερειακή υπερδύναμη.
Τώρα, η κυβέρνηση της Τιφλίδας προσπαθεί ξανά, προκαλώντας μαζικές διαδηλώσεις, καθώς και επίσημη κριτική από τους δυτικούς συμμάχους της Γεωργίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέφερε ότι ο νόμος θα ήταν ασυμβίβαστος με την ένταξη, την οποία, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, επιθυμεί περίπου το 80% των Γεωργιανών. Μια διακομματική ομάδα γερουσιαστών των ΗΠΑ εξέφρασε την απογοήτευσή της μέσω επιστολής, προειδοποιώντας ότι η αλλαγή πολιτικής θα μπορούσε να αναγκάσει τις ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις.
Τι συνέβη στη Γεωργία;
Τι συνέβη λοιπόν στην πραγματικότητα στη Γεωργία; Ο Σαακασβίλι, ένας δικηγόρος με σπουδές στις ΗΠΑ, είχε πράγματι εργαστεί για μια ΜΚΟ και οδήγησε την Επανάσταση των Ρόδων στην εξουσία το 2003. Η χώρα ήταν τότε ένα αποτυχημένο κράτος, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ελεγχόταν από εγκληματικές συμμορίες και με τρεις θύλακες που είχαν αποκοπεί από φιλορώσους αυτονομιστές- ο Ιβανισβίλι, που είχε πρόσφατα επιστρέψει από τη Ρωσία, δεν είχε δώσει κανένα σημάδι ότι ήταν αντίθετος με την Επανάστση των Ρόδων και μάλιστα χρηματοδότησε ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις του Σαακασβίλι. Ο νεαρός νέος ηγέτης, παρ’ όλες τις αδυναμίες του, ανέκτησε γρήγορα ένα χαμένο έδαφος, μείωσε ριζικά τη διαφθορά, εισέπραξε φόρους και άφησε πίσω του ένα λειτουργικό, ελκυστικό για επενδύσεις κράτος.
Το 2008 οι δύο άνδρες έγιναν εχθροί. Το ΝΑΤΟ είχε μόλις πει “όχι” στα σχέδια ένταξης της Γεωργίας και της Ουκρανίας, αλλά προσέφερε μια μακροπρόθεσμη υπόσχεση που καταπατούσε αυτό την περιοχή της σφαίρας επιρροής του Πούτιν. Ο ρωσικός στρατός άρχισε να προετοιμάζει αποθήκες καυσίμων και σιδηροδρομικές υποδομές στην Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία, τους δύο εναπομείναντες γεωργιανούς θύλακές του. Όταν άρχισε να διοχετεύει μη σημαδεμένα τανκς και στρατιώτες στη Νότια Οσετία, τον Αύγουστο, ο Σαακασβίλι επιχείρησε ένα καταστροφικό προληπτικό χτύπημα.
Ο Σαακασβίλι έγινε ο πρώτος Γεωργιανός ηγέτης που παραιτήθηκε και επέτρεψε την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας όταν έχασε τις εκλογές το 2012. Και για λίγο, φάνηκε ότι ο Ιβανισβίλι και το Γεωργιανό Όνειρο θα μπορούσαν να προσφέρουν μια λιγότερο επιπόλαιη πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ που επιθυμούσε η συντριπτική πλειοψηφία της χώρας, καθώς και περισσότερη προστασία για το κράτος δικαίου.
Τα όνειρα των γειτονικών πληθυσμών της Ρωσίας μετατρέπονται σε εφιάλτες
Όμως η χώρα αντιθέτως υποχωρεί στους δείκτες διαφθοράς και ελευθερίας. Οι αντίπαλοι της κυβέρνησης έχουν ξυλοκοπηθεί ή πυροβοληθεί. Και αυτή τη φορά, όταν ο Ιβανισβίλι πίεζε για τον κατασταλτικό νόμο για τις ΜΚΟ, η Ρωσία βρισκόταν στην επίθεση στην Ουκρανία, καταλαμβάνοντας εδάφη καθώς το Κίεβο ξέμεινε από πυρομαχικά στο μέτωπο. Αντί να υποχωρήσει και πάλι μπροστά στις εκτεταμένες διαδηλώσεις, ο Ιβανισβίλι βγήκε τώρα για να προωθήσει τον νόμο για τους ξένους πράκτορες ως δικό του και να αναδείξει τη Δύση ως εχθρό του.
Με αυτόν τον τρόπο, ο ισχυρός άνδρας της Γεωργίας έρχεται σε αντίθεση με αυτό που θέλει η πλειοψηφία του πληθυσμού, ενώ αποκρύπτει το γεγονός με εκκλήσεις προς τους συντηρητικούς Γεωργιανούς για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Αναμφίβολα θα έχει την υποστήριξη της Μόσχας, η οποία διατηρεί στρατεύματα στην Αμπχαζία καθώς και στη Νότια Οσετία, περίπου δύο ώρες με τανκς από την πρωτεύουσα. Δεν έχω ιδέα πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση, αλλά ο αντίκτυπος της στρατιωτικής επιτυχίας του Πούτιν στην Ουκρανία είναι ήδη σαφής: μετατρέπει τα όνειρα των γειτονικών πληθυσμών της Ρωσίας σε εφιάλτες.
Απόδοση – Επιμέλεια: Σ. Κετιτζιάν
