Τι κοινό έχουν ο Κιρ Στάρμερ και ο Χεν Σουμάχερ, διευθύνων σύμβουλος της Unilever Plc;
Και οι δύο ανέλαβαν κορυφαίες θέσεις εργασίας την ώρα που τα πράγματα βελτιώνονται λίγο.
Ο Στάρμερ γίνεται πρωθυπουργός ενώ ο πληθωρισμός έχει τιθασευτεί και τα επιτόκια έχουν μάλλον κορυφωθεί. Ο Σουμάχερ ανέλαβε το τιμόνι σχεδόν ακριβώς πριν από ένα χρόνο, καθώς οι μεγάλες αυξήσεις στο κόστος των βασικών εμπορευμάτων υποχωρούσαν για τον κατασκευαστή του Marmite και του παγωτού Magnum και καθώς οι αγοραστές άρχισαν να βάζουν και πάλι περισσότερα προϊόντα στα καλάθια τους.
Κατά συνέπεια, οι μετοχές της Unilever αυξήθηκαν κατά 20% από τα τέλη Ιανουαρίου έως τα μέσα Ιουνίου, αν και έκτοτε έχουν υποχωρήσει λίγο. Ο Στάρμερ θα μπορούσε να ανταμειφθεί με μια αύξηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και των δαπανών. Το πόσο θα διαρκέσει ο μήνας του μέλιτος εξαρτάται από πολιτικές όπως η φορολογία, ιδίως αυτές που επηρεάζουν τα νοικοκυριά της μεσαίας τάξης, τα οποία αναμένεται να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη των δαπανών, αλλά αισθάνονται όλο και περισσότερο πιεσμένα.
Η πρόκληση του Κιρ Στάρμερ να κρατήσει ευχαριστημένους τους Βρετανούς καταναλωτές
Η μεγάλη νίκη των Εργατικών στις βουλευτικές εκλογές της Βρετανίας αναδεικνύει την απογοήτευση πολλών Βρετανών από τα 14 χρόνια διακυβέρνησης των Συντηρητικών. Σηματοδοτήθηκε αρχικά από τη λιτότητα, στη συνέχεια από μια σύντομη περίοδο ευημερίας που διακόπηκε από το Brexit, ακολουθούμενη από την πανδημία. Η εκτίναξη των τιμών που ακολούθησε προκάλεσε τη χειρότερη συμπίεση των εισοδημάτων εδώ και 40 χρόνια.
Αφήνοντας πίσω τους αυτή την εποχή, αυτό θα μπορούσε να κάνει τους Βρετανούς καταναλωτές να αισθανθούν πιο αισιόδοξοι, όπως έκαναν μετά τη σαρωτική νίκη του Tony Blair τον Μάιο του 1997. Παρά την πτώση της συμμετοχής των ψηφοφόρων σε χαμηλό 100 ετών, η έκταση της πλειοψηφίας σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι θα είναι ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα, ενώ η προοπτική μιας πιο σταθερής πενταετίας μπροστά μας αναμένεται να προσφέρει περαιτέρω καθησυχασμό.
Μια περίοδος υψηλών θερμοκρασιών – και η πρόοδος της Αγγλίας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου UEFA ανδρών – θα μπορούσε να ενισχύσει το καλό κλίμα. Προσθέστε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού και το Wimbledon στο αθλητικό καλοκαίρι και θα μπορούσε να υπάρξει μια ενίσχυση της ζήτησης.
Όταν ο βροχερός καιρός υποχώρησε τον Μάιο, οι βρετανικές λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν με τον ισχυρότερο ρυθμό από τον Ιανουάριο.
Οποιαδήποτε ανάκαμψη φέτος μπορεί να είναι πολύ αργά για τους λιανοπωλητές ρούχων. Η καθυστερημένη ζέστη σημαίνει ότι οι καταναλωτές πιθανότατα θα αγοράσουν στις καλοκαιρινές εκπτώσεις ή θα αρκεστούν στα περσινά ρούχα, δεδομένου ότι η παύση από τη βροχή μπορεί να μην διαρκέσει πολύ.
Αλλά τα σούπερ μάρκετ θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τα μπάρμπεκιου και οι επιχειρήσεις φιλοξενίας θα μπορούσαν να καταγράψουν αυξημένα κέρδη. Αν και οι παμπ συνήθως τα πάνε καλύτερα εν μέσω αγώνων ποδοσφαίρου από ό,τι τα εστιατόρια, μια πιο σταθερή προοπτική θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους Βρετανούς να τρώνε έξω λίγο περισσότερο.
Ο Στάρμερ φτάνει στο Νο 10 της Downing Street ακριβώς τη στιγμή που ο υψηλός πληθωρισμός έχει υποχωρήσει. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 2,1% τον Ιούνιο, στον 16ο συνεχή μήνα που η ετήσια αύξηση μετριάζεται, σύμφωνα με τον πάροχο δεδομένων Kantar. Συνολικά, ο πληθωρισμός αγαθών ήταν αρνητικός τον Μάιο, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών ανακάμπτουν με τη συνεχή αύξηση των μισθών. Οι χαμηλόμισθοι Βρετανοί είδαν τα εισοδήματά τους να αυξάνονται κατά περίπου 20% τα τελευταία δύο χρόνια.
Και πιθανότατα έχουμε ξεπεράσει το αποκορύφωμα του κύκλου αύξησης των επιτοκίων, με τους traders να αναμένουν την πρώτη μείωση των επιτοκίων εδώ και τέσσερα χρόνια την 1η Αυγούστου. Αυτό μπορεί να προσφέρει μια ψυχολογική και πραγματική “ένεση”, ειδικά σε κλάδους που σχετίζονται με τη στέγαση, όπως τα έπιπλα.
Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί η καταναλωτική εμπιστοσύνη αυξήθηκε τον Ιούνιο, με το στενά παρακολουθούμενο μέτρο της προθυμίας των Βρετανών να πραγματοποιήσουν μια σημαντική αγορά να βελτιώνεται επίσης.
Αλλά όπως και με το 1997 – καθώς και μετά τον συνασπισμό Ντέιβιντ Κάμερον-Νικ Κλεγκ το 2010 και μετά τον Μπόρις Τζόνσον που οδήγησε τους Συντηρητικούς στη μεγαλύτερη νίκη τους από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ τον Δεκέμβριο του 2019 – η αισιοδοξία μπορεί να είναι βραχύβια.
Δεν υπάρχει κάποιο μαγικό ραβδί για να φτιάξει η Βρετανία. Τα δημόσια οικονομικά παραμένουν τεταμένα και αν ο Στάρμερ δεν μπορέσει να δημιουργήσει οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να βρει άλλους τρόπους για να τα στηρίξει.
Το δύσκολο δημοσιονομικό περιβάλλον απαιτεί πιθανώς περαιτέρω αυξήσεις φόρων. Οι Εργατικοί έχουν αποκλείσει την αύξηση του φόρου εισοδήματος, της εθνικής ασφάλισης και του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ). Αλλά αυτό αφήνει πολλές άλλες δυνατότητες.
Από το 1992, οι σημαντικότερες αυξήσεις φόρων τείνουν να ανακοινώνονται στην πρώτη επίσημη ανακοίνωση του προϋπολογισμού, ακολουθούμενες από πιο ήπιες αυξήσεις στη συνέχεια, σύμφωνα με το Bloomberg Economics.
Αν αυτό συμβεί το φθινόπωρο, τότε θα μπορούσε να επισκιάσει αυτά τα Χριστούγεννα που κατά τα άλλα αναμένεται να είναι πιο λαμπερά από το 2023, δεδομένου ότι η κρίση του κόστους ζωής μετριάζεται και οι συγκρίσεις με πέρυσι δεν είναι απαιτητικές.
Εν τω μεταξύ, μια άλλη πιθανή επιβάρυνση των δαπανών είναι το σχέδιο να καταβάλει ο τομέας των ιδιωτικών σχολείων ΦΠΑ 20%. Εάν αυτό μετακυλιστεί στους γονείς, όσοι συμπιέζουν τον προϋπολογισμό τους για να πληρώσουν για την εκπαίδευση θα πιεστούν ακόμη περισσότερο. Αν και λιγότερο από το 7% των παιδιών του Ηνωμένου Βασιλείου φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία και δεν θα δυσκολευτούν όλοι οι γονείς τους να καλύψουν τα δίδακτρα, ορισμένες οικογένειες θα πρέπει να θυσιάσουν τις δαπάνες για διακοπές και γεύματα για να αντιμετωπίσουν το πρόσθετο κόστος. Πολλοί από αυτή την ομάδα ατόμων θα έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν υψηλότερο κόστος στεγαστικών δανείων.
Μια άλλη ομάδα είναι οι ηλικιωμένοι Βρετανοί, πολλοί από τους οποίους έχουν απολαύσει την ανάκαμψη των χρηματιστηρίων, με τις αποταμιεύσεις τους να αποδίδουν επιτέλους ένα αξιοπρεπές επιτόκιο και με αυξήσεις των συντάξεών τους που σχετίζονται με τον πληθωρισμό. Οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτό το σημείο θα μπορούσε να αποτελέσει άλλη μια ανησυχία για τις επιχειρήσεις που απευθύνονται στους καταναλωτές, ιδίως τα εστιατόρια και τους τουριστικούς πράκτορες, καθώς οι λεγόμενοι “silver spenders” ξοδεύουν περισσότερο σε υπηρεσίες παρά σε πράγματα.
Ο Σουμάχερ κατάφερε να διατηρήσει τη δυναμική της Unilever ανακοινώνοντας σχέδια για την απόσχιση της επιχείρησης παγωτών, συμπεριλαμβανομένης της Ben & Jerry’s, τον Μάρτιο. Αντί να αφήσει την “επιχείρηση”, ο Στάρμερ πρέπει να “ζεστάνει” την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου. Και λίγη ζεστασιά από τον ήλιο τις επόμενες εβδομάδες θα βοηθούσε επίσης.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
