Τις παλιές μέρες, ένας μονάρχης θεωρητικά δεν μπορούσε να κάνει λάθος – μέχρι που οι επαναστάτες εισέβαλαν στις πύλες του παλατιού. Η ευθύνη έπεφτε στους “κακούς” συμβούλους, οι οποίοι “θυσιάζονταν” από κάθε ηγεμόνα που βρισκόταν σε δύσκολη θέση. Παρομοίως, λίγες ημέρες πριν ο Κιρ Στάρμερ φτάσει στο ορόσημο των πρώτων 100 ημερών του ως πρωθυπουργός των Εργατικών, απομάκρυνε την επικεφαλής του επιτελείου του, Σου Γκρέι.
Πρόκειται για ένα κόλπο που ο Στάρμερ μπορεί να δοκιμάσει μόνο μία φορά. Εάν η επανεκκίνηση της πολιτικής του επιχείρησης στην Downing Street δεν αποδώσει, την επόμενη φορά η ευθύνη θα αποδοθεί σε αυτόν.
Στις δημοσκοπήσεις, οι Εργατικοί προηγούνται τώρα του Συντηρητικού κόμματος με μία μόνο μονάδα – πριν από λίγους μήνες, η διαφορά ήταν στις 20 μονάδες. Τα προσωπικά ποσοστά του Στάρμερ είναι μείον 43. Ο πολιτικός μήνας του μέλιτος αυτής της κυβέρνησης, αν υπήρξε ποτέ, έχει τελειώσει.
Η Γκρέι ήταν ο κατάλληλος αποδιοπομπαίος τράγος για μια σειρά ντροπιαστικών λαθών από τον πρωθυπουργό και τους συναδέλφους του στο υπουργικό συμβούλιο, οι οποίοι δέχθηκαν δωρεάν παροχές αξίας δεκάδων χιλιάδων λιρών, ενώ παράλληλα περικόπηκε το χειμερινό επίδομα καυσίμων των συνταξιούχων. Ωστόσο, η αποτυχία της προσωπάρχη να δώσει στη διοίκηση μια αίσθηση δυναμισμού και σκοπού, προέρχεται τελικά από την πρώιμη χαλαρή προσέγγιση του Στάρμερ. Ένας πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να ενεργεί τόσο ως διευθύνων σύμβουλος όσο και ως πρόεδρος.
Ο Στάρμερ αυτοπαρουσιάστηκε στους ψηφοφόρους ως ο τεχνοκράτης που ήξερε πώς να διαχειριστεί τη γραφειοκρατία, με βάση την προηγούμενη θητεία του ως επικεφαλής της Εισαγγελίας του Στέμματος. Αντ’ αυτού, απουσίαζε συχνά, περνώντας μεγάλο μέρος του χρόνου του σε ταξίδια στο εξωτερικό, ενώ πίσω στο γραφείο οι υπαρχηγοί του τσακώνονταν. Ίσως ο πρωθυπουργός πήρε τελικά το μήνυμα, καθώς ακύρωσε ένα ταξίδι στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, το οποίο σχεδόν συνέπιπτε με τον πρώτο κρίσιμο προϋπολογισμό της κυβέρνησής του.
Τα μικρά σκάνδαλα δεν έχουν εξαφανιστεί. Αυτή την εβδομάδα, ο σκανδαλοθηρικός Τύπος αποκάλυψε ότι ο υπουργός Εσωτερικών και ο Εργατικός δήμαρχος του Λονδίνου παρείχαν μια αστυνομική αυτοκινητοπομπή VIP για την Τέιλορ Σουίφτ – αφού και οι δύο δέχτηκαν δωρεάν εισιτήρια για τη συναυλία της στο Γουέμπλεϊ. Η Μπρίτζετ Φίλιπσον, η υπουργός Παιδείας, κατήγγειλε την υπερβολή των εγκαταστάσεων των ανεξάρτητων σχολείων – λίγες ώρες αφότου έπαιξε χόκεϊ με φίλους της στο χλοοτάπητα ενός ιδιωτικού σχολείου που χρεώνει 25.000 λίρες (33.000 δολάρια) το χρόνο. Σκόραρε για την ομάδα της αλλά τελικά ήταν περισσότερο ένα αυτογκόλ των Εργατικών.
Η Γκρέι έπρεπε να είχε ενεργήσει νωρίτερα. Αντ’ αυτού, έδωσε πάσο στην Ντάουνινγκ Στριτ στον Βαχιίντ Αλί, έναν πλούσιο δωρητή που φαίνεται να έχει κάνει δώρα στα περισσότερα από τα ηγετικά στελέχη των Εργατικών. Γιατί άργησε τόσο πολύ ο Στάρμερ να προσφερθεί να επιστρέψει κάποια χρήματα;
Ο Μόργκαν Μακσουίνι, ο αντικαταστάτης της Γκρέι, διαθέτει πιο άγρια πολιτική ευφυΐα από την προκάτοχό του, αλλά η ικανότητά του να συντονίζει την επιχείρηση του πρωθυπουργού στην Ντάουνινγκ Στριτ δεν έχει δοκιμαστεί. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι υπουργοί του υπουργικού συμβουλίου πίστευαν ότι η Γκρέι έκανε καλή δουλειά στο να μεταφέρει τις απόψεις τους στον πρωθυπουργό.
Ο Μακσουίνι έχει καταγράψει επιτυχίες. Ήταν ο εγκέφαλος πίσω από την επιτυχημένη υποψηφιότητα του αφεντικού του για την ηγεσία των Εργατικών και ο αρχιτέκτονας της νίκης του κόμματος στις γενικές εκλογές. Η στρατηγική του Μακσουίνι εξασφάλισε ότι ο Στάρμερ πήρε τις ψήφους σε όλα τα σωστά σημεία. Ως πρώην οπαδός του Τόνι Μπλερ που πολέμησε την ακροδεξιά στο ανατολικό Λονδίνο, ο νέος επικεφαλής του επιτελείου θεωρείται πιθανό να προτιμήσει πολιτικές που απευθύνονται σε ψηφοφόρους που μπήκαν στον πειρασμό να ψηφίσουν το δεξιό κόμμα της Μεταρρύθμισης ή τους λαϊκιστές των Τόρις τύπου Μπόρις Τζόνσον.
Έχοντας παρατηρήσει την πτώση της Γκρέι από κοντά, ο Μακσουίνι αποφεύγει τις προφανείς παγίδες. Οι σχέσεις του με τους ειδικούς συμβούλους των υπουργών, οι οποίοι λειτουργούν ως τα μάτια και τα αυτιά του πρωθυπουργού, είναι φιλικές. Τούτου λεχθέντος, ένας ταλαντούχος προσωπάρχης δεν υποκαθιστά έναν πρωθυπουργό.
Ο Τζόναθαν Πάουελ, προσωπάρχης του Μπλερ, έτρεχε τη Ντάουνινγκ Στριτ με μεγάλη αποτελεσματικότητα στην εποχή του, αλλά τον βοηθούσαν ο Άλαστερ Κάμπελ, ο πιο αδίστακτος στρατηγός των μέσων ενημέρωσης της εποχής, καθώς και ο Άντζι Χάντερ, ο οποίος καλλιεργούσε ένα δίκτυο ισχυρών ατόμων, και ο Ντέιβιντ Μίλιμπαντ, μελλοντικός υπουργός Εξωτερικών και υποψήφιος για την ηγεσία του κόμματος, ο οποίος διηύθυνε τη Μονάδα Πολιτικής. Αποτελούσαν μια καλή ομάδα, αλλά δεν εποπτεύονταν στενά από τον Πάουελ. Έχει τέτοια αντίστοιχα άτομα ο Στάρμερ στην υπηρεσία του;
Πάνω από αυτούς τους ειδικευμένους, ωστόσο, βρίσκονταν ο Μπλερ και ο “σιδερένιος καγκελάριος” Γκόρντον Μπράουν, οι οποίοι κατεύθυναν προσωπικά την πολιτική στρατηγική της κυβέρνησης και μελετούσαν τις λεπτομέρειες σε καθημερινές συσκέψεις. Παρομοίως, ο υπουργός Οικονομικών του Ντέιβιντ Κάμερον, Τζορτζ Όσμπορν, αναλάμβανε την ευθύνη όταν οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού των Τόρις βρίσκονταν σε διαμάχη.
Φυσικά, υπάρχει μια εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Ο Τζόνσον παρέδωσε τα ηνία της κυβέρνησης στον επικεφαλής σύμβουλό του, τον Ντόμινικ Κάμινγκς, ο οποίος απέλυσε ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους κατά βούληση και τρομοκρατούσε τους συμβούλους. Η απουσία του Τζόνσον από τη δουλειά της διοίκησης και της στρατηγικής απελευθέρωσε το χάος – ο Κάμινγκς ήταν επίσης ένας εξαιρετικός αγωνιστής, αλλά από ιδιοσυγκρασία ήταν αναρχικός.
Με τον Μακσουίνι στη θέση του και άλλους επαγγελματίες της πολιτικής στη Ντάουνιγκ Στριτ, ο Στάρμερ κέρδισε μια δεύτερη ευκαιρία. Βοηθάει το γεγονός ότι η αντιπολίτευση των Τόρις βρίσκεται ακόμη σε σύγχυση. Ο αγώνας για τη θέση του ηγέτη των Συντηρητικών έχει αποκλείσει τους δύο πιο δημοφιλείς στους ψηφοφόρους υποψηφίους. Οι βουλευτές των Εργατικών είναι ιδιαίτερα χαρούμενοι που ο Τζέιμς Κλίβερλι, ο συμπαθής πρώην υπουργός Εσωτερικών και Εξωτερικών, δεν μπήκε στο κόλπο – κάτι που ορισμένοι Εργατικοί χαρακτήρισε ως ένα δώρο.
Στο τέλος του μήνα, η Ρέιτσελ Ριβς, η σημερινή ΥΠΟΙΚ, θα παρουσιάσει τον προϋπολογισμό της – μια ευκαιρία είτε να αναζωογονήσει την τύχη της κυβέρνησης μετά από μια ταραχώδη περίοδο, είτε να τη βυθίσει σε άλλες εκατό ημέρες απογοήτευσης. Ο Στάρμερ δεν έχει την πολυτέλεια να είναι ημιμαθής αυτή τη φορά. Το να είσαι πρωθυπουργός είναι κάτι περισσότερο από το να είσαι εκεί.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
