Του Jack Kelly
Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Το μεγάλο ερώτημα είναι πότε θα κυριαρχήσει η τεχνολογία στην αγορά εργασίας. Πρέπει να σκεφτείτε την καριέρα σας. Θα σας επηρεάσει αυτή η αλλαγή; Με το χρέος των ΗΠΑ να ανέρχεται σε 36 τρισ. δολάρια ενώ οι δασμοί και η οικονομική αβεβαιότητα προκαλούν εντάσεις, η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης καλεί επειγόντως τους εργαζόμενους να προστατεύσουν τον εαυτό τους.
Σύμφωνα με εκθέσεις της PwC, της McKinsey και του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να μεταμορφώσει ριζικά το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό έως το 2050. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι έως και το 60% των σημερινών θέσεων εργασίας θα απαιτήσουν σημαντική προσαρμογή λόγω της τεχνητής νοημοσύνης. Η αυτοματοποίηση και τα “έξυπνα” συστήματα θα γίνουν αναπόσπαστο μέρος του εργασιακού περιβάλλοντος.
Για να παραμείνετε ανταγωνιστικοί, επενδύστε σε δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη και η ψηφιακή ευχέρεια. Στοχεύστε σε τομείς ανθεκτικούς στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως η υγειονομική περίθαλψη ή η εκπαίδευση. Υποστηρίξτε προγράμματα επανεκπαίδευσης για να ανακαλύψετε εκ νέου τον επαγγελματικό σας προσανατολισμό.
Όπως προειδοποιεί ο επενδυτής και ιδρυτής του hedge fund Bridgewater, Ray Dalio, το μέλλον της οικονομίας εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και ανθρώπινου δυναμικού. Όπως λέει ο ίδιος, “όσοι προετοιμάζονται σήμερα, δημιουργούν τον κόσμο του αύριο”.
Τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα
Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, αλλά οι ειδικοί συγκλίνουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει τις συνθήκες στους περισσότερους επαγγελματικούς κλάδους εντός των επόμενων 10-30 ετών. Έκθεση της McKinsey προβλέπει ότι έως το 2030, το 30% των σημερινών θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί, ενώ το 60% θα αλλάξει σημαντικά λόγω των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι έως το 2045 το 50% των θέσεων εργασίας θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί πλήρως, χάρη στη γενετική τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική.
Σε προηγούμενη έκθεσή της η Goldman Sachs προέβλεπε ότι 300 εκατ. θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να χαθούν λόγω της τεχνητής νοημοσύνης, επηρεάζοντας το 25% της παγκόσμιας αγοράς εργασίας. Το θετικό είναι πως η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί λιγότερο τους κλάδους που απαιτούν έντονη εργασία: κατασκευές, εγκαταστάσεις, επισκευές, συντήρηση.
Ο Dalio προειδοποιεί για μια “μεγάλη απομόχλευση”, όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα επιταχύνει μεν την παραγωγικότητα, θα αντικαθιστά όμως τους εργαζόμενους με πιο γρήγορο ρυθμό από το άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας, ενδεχομένως μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. Ο Larry Fink, CEO της BlackRock, προειδοποίησε στις αρχές Οκτωβρίου ότι ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης είναι ήδη ορατός σε τομείς όπως οι χρηματοοικονομικές και νομικές υπηρεσίες, προβλέποντας “αναδιάρθρωση” στα καθήκοντα των υπαλλήλων γραφείου έως το 2035. Ο Jamie Dimon, CEO της JPMorgan Chase, σε επιστολή προς τους μετόχους διατύπωσε την εκτίμηση ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα κυριαρχήσει στις επαναλαμβανόμενες εργασίες εντός των επόμενων 15 ετών.
Ο πραγματικός ρυθμός εξαρτάται από τις τεχνολογικές καινοτομίες, το ρυθμιστικό πλαίσιο και τα οικονομικά κίνητρα. Ο δισεκατομμυριούχος των hedge fund Bill Ackman, που διευθύνει την Pershing Square, υποστηρίζει ότι η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης από τις εταιρείες επιταχύνεται λόγω των πιέσεων να μειώσουν το λειτουργικό κόστος και να επιταχύνουν τα χρονοδιαγράμματά τους.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Scott Bessent αντιτείνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ αν συνδυαστεί με επανεκπαίδευση, καθυστερώντας τις μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Μέχρι το 2040, η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει αυτοματοποιήσει ή μετασχηματίσει το 50% έως 60% των θέσεων εργασίας, ενώ αναμένεται να κυριαρχήσει πλήρως (άνω του 80%) μέχρι το 2050.
Ποιες θέσεις εργασίας θα πλήξει πρώτες η τεχνητή νοημοσύνη;
Ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα είναι ομοιόμορφος. Ορισμένες θέσεις εργασίας θα εξαφανιστούν γρήγορα, ενώ άλλες θα αντέξουν περισσότερο. Θέσεις εργασίας όπως η καταχώριση δεδομένων, ο προγραμματισμός και η εξυπηρέτηση πελατών έχουν ήδη αντικατασταθεί από εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, όπως τα chatbots και η αυτοματοποίηση ρομποτικών διαδικασιών.
Μια μελέτη του 2024 από το Ινστιτούτο Έρευνας Δημόσιας Πολιτικής διαπίστωσε ότι το 60% των διοικητικών εργασιών μπορούν να αυτοματοποιηθούν. Ο Fink σημειώνει ότι η BlackRock εξορθολογίζει τις λειτουργίες back-office με τεχνητή νοημοσύνη, μειώνοντας το κόστος. Αυτές οι θέσεις, που απαιτούν επαναλαμβανόμενη επεξεργασία δεδομένων, αντιμετωπίζουν βραχυπρόθεσμη απαξίωση καθώς βελτιώνεται η ακρίβεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Η λογιστική, η χρηματοοικονομική μοντελοποίηση και η βασική ανάλυση δεδομένων είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης όπως το Bloomberg Terminal μπορούν ήδη να επεξεργάζονται αριθμούς και να δημιουργούν αναφορές γρηγορότερα από τους ανθρώπους. Ο Dimon προειδοποιεί ότι η JPMorgan αυτοματοποιεί τις τραπεζικές εργασίες “ρουτίνας”.
Η εργασία των νομικών βοηθών, η σύνταξη συμβολαίων και η νομική έρευνα είναι επίσης στο στόχαστρο της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς εργαλεία όπως το Harvey και το CoCounsel αυτοματοποιούν την ανάλυση εγγράφων με ακρίβεια 90%, σύμφωνα με μελέτη του Στάνφορντ που δημοσιεύθηκε φέτος. Ο Dalio επισημαίνει την ικανότητα της τεχνητής νοημοσύνης να αναλύει τεράστια σύνολα δεδομένων, απειλώντας έτσι ερευνητικές θέσεις στον ακαδημαϊκό χώρο και τη συμβουλευτική. Ωστόσο, η ανώτερη νομική στρατηγική και η υπεράσπιση στο δικαστήριο θα αντισταθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ο γραφιστικός σχεδιασμός, η συγγραφή διαφημιστικών κειμένων και η βασική δημοσιογραφία απειλούνται από εργαλεία όπως το DALL-E και πλατφόρμες που προέρχονται από το GPT, που παράγουν περιεχόμενο σε μεγάλη κλίμακα. Έκθεση του Pew Research Center που δημοσιεύθηκε πέρυσι σημειώνει ότι το 30% των θέσεων εργασίας στα μέσα ενημέρωσης θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί έως το 2035. Ο Ackman προβλέπει ότι το περιεχόμενο που παράγεται από την τεχνητή νοημοσύνη θα κυριαρχήσει σύντομα στη διαφήμιση, αλλά υποστηρίζει ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα στην αφήγηση και στην υψηλή τέχνη θα αντέξει περισσότερο, καθυστερώντας την πλήρη αυτοματοποίηση.
Η ανάπτυξη λογισμικού, η μηχανική και η επιστήμη των δεδομένων είναι δίκοπο μαχαίρι: η τεχνητή νοημοσύνη αυξάνει την παραγωγικότητα, αλλά αυτοματοποιεί επίσης τις ρουτίνες κωδικοποίησης και σχεδιασμού. Μια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που δημοσιεύθηκε φέτος επισημαίνει ότι το 40% των εργασιών προγραμματισμού θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί έως το 2040. Ο Bessent βλέπει ανάπτυξη σε ρόλους που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, όπως η κυβερνοασφάλεια, αλλά οι τυποποιημένες εργασίες STEM θα εκχωρηθούν σταδιακά στους αλγόριθμους. Οι σύνθετες καινοτομίες, όπως η πρωτοποριακή έρευνα και ανάπτυξη, θα παραμείνουν για περισσότερο καιρό υπό την καθοδηγητικό ρόλο του ανθρώπου.
Η διαγνωστική τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική χειρουργική προοδεύουν, αλλά θέσεις εργασίας που βασίζονται στην ενσυναίσθηση, όπως η νοσηλευτική, η θεραπεία και η κοινωνική εργασία, είναι πιο δύσκολο να αυτοματοποιηθούν. Μελέτη του Lancet που δημοσιεύθηκε το 2023 εκτιμά ότι το 25% των ιατρικών διοικητικών εργασιών θα μπορούσε να αντικατασταθεί από την τεχνητή νοημοσύνη έως το 2035, αλλά η φροντίδα των ασθενών απαιτεί ανθρώπινη εμπιστοσύνη.
Η διδασκαλία, ειδικά σε τομείς όπως η φιλοσοφία ή η προσχολική εκπαίδευση, και οι θέσεις υψηλού επιπέδου στη διοίκηση βασίζονται στη συναισθηματική νοημοσύνη και στην προσαρμοστικότητα, κάτι που η τεχνητή νοημοσύνη δυσκολεύεται να αναπαράγει. Μια έκθεση του ΟΟΣΑ από το 2024 υποδηλώνει ότι μόνο το 10% των διδακτικών καθηκόντων θα μπορέσουν να αυτοματοποιηθούν έως το 2040. Οι Dimon και Ackman τονίζουν ότι η στρατηγική ηγεσία, η διαχείριση της αμφισημίας και η έμπνευση σε ομάδες θα παραμείνουν ανθρωποκεντρικοί ρόλοι.
