Παρά τη σημαντική βελτίωση της οικονομίας, η Κύπρος εξακολουθεί να κουβαλά ένα βαρύ φορτίο: Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) άνω των €20 δισ. Ενώ μέρος τους αφορά οφειλέτες που αντιμετωπίζουν πράγματι οικονομικές δυσκολίες, υπάρχει και μια κατηγορία που προκαλεί προβληματισμό — οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές οι οποίοι ενδεχομένως πλέον να αποτελούν την πλειοψηφία των δανειζόμενων με ΜΕΔ. Τα άτομα αυτά, με τη βοήθεια «εξειδικευμένων συμβούλων», προσπαθούν να εκμεταλλευτούν κάθε θεσμικό ή γραφειοκρατικό παράθυρο, για να καθυστερήσουν ή να μπλοκάρουν τις διαδικασίες εκποίησης.
Μια πρόσφατη απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, ωστόσο, αποτελεί ξεκάθαρο μήνυμα ότι έστω κι αν κερδίζουν λίγο χρόνο, η κατάχρηση της διαδικασίας δεν θα γίνει ανεκτή. Συγκεκριμένα, δανειολήπτες επιχείρησαν να μπλοκάρουν πλειστηριασμό με ένσταση βασισμένη αποκλειστικά σε τυπικά και διαδικαστικά ζητήματα — όμως το Δικαστήριο απέρριψε κάθε επιχείρημα, τεκμηριώνοντας ξεκάθαρα τη νομιμότητα των πράξεων της ενυπόθηκης δανείστριας.
Η υπόθεση και τα βασικά αιτήματα αιτητών
Οι δανειολήπτες, με κοινή αίτηση, ζητούσαν την ακύρωση της ειδοποίησης ΙΑ (καθορισμού πλειστηριασμού) και την αναστολή του πλειστηριασμού που είχε οριστεί για συγκεκριμένη ημερομηνία. Το επιχείρημά τους βασίστηκε σε υποτιθέμενη πλημμελή επίδοση των ειδοποιήσεων τύπου Ι και ΙΑ.
Οι 5 βασικοί λόγοι ένστασης που προέβαλαν ήταν:
- Ότι η ειδοποίηση ΙΑ δεν επιδόθηκε σωστά, ούτε σύμφωνα με τον νόμο και με τους νέους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας.
- Ότι για ένα δανειολήπτη, η επίδοση έγινε λανθασμένα σε άλλο δανειολήπτη που σχετίζεται με την υπόθεση.
- Ότι η επίδοση ΙΑ έπρεπε πρώτα να γίνει μέσω συστημένης επιστολής και μόνο αν αποτύχει αυτή, να γίνει με επιδότη.
- Ότι δεν είχε προηγηθεί σωστά η επίδοση της ειδοποίησης Ι, άρα δεν ξεκίνησε νόμιμα η 45ήμερη προθεσμία.
- Ότι ολόκληρη η διαδικασία πλειστηριασμού είναι άκυρη.
Η απόφαση του δικαστηρίου
Το δικαστήριο αφού άκουσε και τις δύο πλευρές, του δανειστή και των δανειζόμενων απέρριψε μία προς μία τις ενστάσεις με το εξής σκεπτικό:
1. Η διεύθυνση των αιτητών
Το Δικαστήριο απέρριψε το επιχείρημα ότι οι ειδοποιήσεις δεν εστάλησαν σωστά. Όλες οι επιστολές είχαν αποσταλεί στη δηλωμένη και συμβατική διεύθυνση των αιτητών όπως αυτή αναφέρεται στις συμβάσεις δανείου και υποθήκης. Ένας δανειολήπτης ισχυρίστηκε μεν ότι διέμενε αλλού αλλά ουδέποτε ενημέρωσε την Τράπεζα, όπως όφειλε.
2. Η ειδοποίηση Ι προς τον ένα δανειοληπτη
Παραδόθηκε επιτυχώς μέσω συστημένου ταχυδρομείου. Το Δικαστήριο έκρινε πως δεν υπάρχει καμία βάση στον ισχυρισμό ότι δεν την έλαβε.
3. Η ειδοποίηση Ι προς δεύτερο δανειολήπτη
Η ειδοποίηση δεν παραλήφθηκε και επιστράφηκε ως «αζήτητη». Μετά από 2 και πλέον μήνες (δηλαδή πολύ περισσότερο απ’ ότι προβλέπει η νομοθεσία), το Δικαστήριο έκρινε ότι η ενυπόθηκος δανείστρια είχε το νόμιμο δικαίωμα να προχωρήσει σε επίδοση μέσω ιδιώτη επιδότη.
4. Η ειδοποίηση Ι προς άλλο δανειολήπτη
Η ειδοποίηση αποστάλθηκε σωστά στη γνωστή του διεύθυνση, αλλά δεν παραλήφθηκε εντός εύλογου χρόνου. Επομένως, και εδώ η ιδιωτική επίδοση κρίθηκε νόμιμη. Η παραλαβή από τον γιο του δανειολήπτη κρίθηκε σύννομη, καθώς η παράδοση σε ενήλικο μέλος της οικογένειας που διαμένει στην ίδια επαρχία επιτρέπεται από τους κανονισμούς.
5. Η ειδοποίηση ΙΑ προς όλους τους αιτητές
Η ΙΑ εστάλη ταχυδρομικά στους επηρεαζόμενους και όλες οι επιστολές έφτασαν στο ταχυδρομείο, όμως καμία δεν παραλήφθηκε εντός 20 ημερών. Έτσι, ο δανειστής ακολούθησε τη διαδικασία της ιδιωτικής επίδοσης, η οποία κρίθηκε πλήρως νομότυπη.
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι ο νόμος δεν ορίζει συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για το πότε μια ταχυδρομική επίδοση θεωρείται «ανέφικτη» — συνεπώς, οι 20-30 ημέρες αναμονής από τον πιστωτή κρίθηκαν εύλογα επαρκείς.
Η σημασία της απόφασης
Η συγκεκριμένη απόφαση, όπως κι άλλες παρόμοιες, αποτελούν ένα ηχηρό μήνυμα προς την πλευρά των στρατηγικών κακοπληρωτών — εκείνων που, χωρίς οικονομική αδυναμία, προσπαθούν με νομικά τεχνάσματα να μπλοκάρουν τις νόμιμες διαδικασίες.
Το Δικαστήριο ξεκαθάρισε:
- Ότι οι ενυπόθηκοι πιστωτές έχουν το δικαίωμα να επισπεύδουν διαδικασίες πλειστηριασμού, όταν ακολουθούν τα βήματα του νόμου.
- Ότι η μη παραλαβή ειδοποιήσεων, εφόσον αποστέλλονται σωστά και σε γνωστές διευθύνσεις, δεν αποτελεί λόγο ακύρωσης.
- Ότι οι ενστάσεις που βασίζονται σε διαδικαστικά τεχνάσματα, χωρίς ουσιαστική βάση, δεν θα γίνονται δεκτές.
