Τώρα που ασχολούμαστε με το Σχέδιο Υγείας και το κόστος του, θα ήθελα να επισημάνω το αυτονόητο. Η πρόληψη, είναι καλύτερη και από την πιο αποτελεσματική θεραπεία. Κοστίζει πολύ λιγότερα σε χρήμα, εργατοώρες και φυσικά εάν συνυπολογίσουμε τον πόνο και την οδύνη μιας ασθένειας, τα πράγματα περνούν σε διαστάσεις τέτοιες που το όποιο ποσό χρημάτων, δεν αποτιμά επαρκώς την πρόληψη.
Σήμερα, όσοι ασχολούμαστε με την ψυχοσωματική υγεία των ανθρώπων, γνωρίζουμε ότι το παιδικό τραύμα προκαλεί τέτοια προβλήματα στην υγεία των παιδιών και αργότερα των «μεγάλων παιδιών», των ενηλίκων, που χωρίς υπερβολή θα μπορούσε να το θεωρήσουμε σαν μια μορφή παραγνωρισμένης από τα κράτη… επιδημίας με θανατηφόρες, πολύ συχνά, συνέπειες.
Εστιάζουμε την προσοχή μας σε ασθένειες όπως ο καρκίνος, οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης, η κατάθλιψη, οι αυτοκτονικές τάσεις… και αγνοούμε ότι όλες αυτές οι αρρώστιες έχουν πιθανώς έναν κοινό παρονομαστή, το παιδικό τραύμα. Προσπαθούμε να θεραπεύσουμε την ασθένεια και επενδύουμε στην έρευνα, για πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις και καλά κάνουμε, αλλά αγνοούμε την ουσιαστική πρόληψη που δεν εστιάζει, μόνο, στη διατροφή και την άσκηση. Καλώς τονίζουμε τα οφέλη και της διατροφής και της άσκησης, αλλά πολύ συχνά είναι αργά… Κρατώ στη μνήμη μου κάποιους ασθενείς που ποτέ δεν κάπνισαν, με διατροφή πολύ προσεγμένη (χορτοφάγοι) με σχεδόν καθημερινή άσκηση και όμως πέθαναν από καρκίνο.
Όσο προχωρούν οι έρευνες, είμαι βέβαιος ότι θα αναδεικνύουν όλο και περισσότερο το παιδικό τραύμα, σαν τον βασικότερο παράγοντα για να νοσήσει κάποιος… Επίσης δεν είναι λίγες οι έρευνες που δείχνουν ότι οι καλές σχέσεις και το δυνατό κοινωνικό δίκτυο που μας πλαισιώνει, ενισχύει με «κοινωνικά ανοσοκύτταρα» το προσωπικό μας ανοσοποιητικό σύστημα.
Εάν οι σχέσεις των ενηλίκων είναι τόσο σημαντικές για την υγεία μας, για το παιδί είναι καθοριστικές ακόμα και για το προσδόκιμο της ζωής του και όχι μόνο για την ποιότητα της ζωής που θα έχει.
Το παιδικό τραύμα και με αυτό δεν εννοώ κάποιες δυσκολίες στο σχολείο ή αποστερήσεις και ματαιώσεις αναπόφευκτες και στις πιο λειτουργικές οικογένειες.
Τραύμα συνιστά η κακοποίηση του παιδιού, σωματική ή λεκτική, η σεξουαλική κακοποίηση, η παραμέληση του παιδιού, η εγκατάλειψη του παιδιού, οι ψυχικές ασθένειες των γονιών, ο αλκοολισμός ή η χρήση ουσιών από τους γονείς, οι συγκρούσεις των γονιών που καθιστούν την οικογένεια από χώρο, ψυχικό και φυσικό, ασφαλείας σε χώρο ανασφάλειας για το παιδί. Το διαζύγιο που αντί να δημιουργεί δυο νέες οικογένειες, σταθερές για το παιδί, μετά τον χωρισμό, διχάζει ακόμα πιο πολύ το παιδί και συχνά του καταπιέζει τα συναισθήματα για να μην «πληγωθεί» ο γονιός…
Η εύκολη ατάκα «και μείς περάσαμε δυσκολίες» δεν σώζει την κατάσταση. Θα έλεγα είναι ένας μηχανισμός άμυνας που παγώνει τα συναισθήματα. Μηχανισμοί άμυνας όπως η σχάση και η αρνητική ψευδαίσθηση συνεισφέρουν στο πάγωμα των συναισθημάτων, ακόμα και σε ανθρώπους που φαίνεται ότι λειτουργούν κατά τα άλλα «φυσιολογικά».
Τα παιδικά τραύματα δεν κάνουν τα παιδιά λίγο… «ευαίσθητα» ή και λίγο πιο… «κλειστά» ή με κάποια συμπεριφορά… «κάπως». Τα παιδικά τραύματα επηρεάζουν άμεσα την εγκεφαλική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού. Γνωρίζουμε από μαγνητικές τομογραφίες πώς επηρεάζεται η αμυγδαλή, το κέντρο του εγκεφάλου για την αντίδραση στον φόβο, πώς διαταράσσεται η λειτουργία του κέντρου ικανοποίησης και επιβράβευσης του εγκεφάλου και εμποδίζεται η φυσιολογική ανάπτυξη του προμετωπιαίου φλοιού, άρα επηρεάζεται ο έλεγχος των παρορμήσεως και της μάθησης. Οι επιπτώσεις του παιδικού τραύματος στον υποθάλαμο-υποφυσι-επινεφριδιακό άξονα, που είναι υπεύθυνος για το σύστημα επιβίωσης, φυγής ή πολέμου, καθιστούν το σύστημα αυτό ιδιαιτέρως ευαίσθητο στα παιδιά που βρίσκονται στην ανάπτυξή τους και συνακόλουθα αυτά καθίστανται ευάλωτα στο στρες. Έτσι ένα σύστημα που, εξελικτικά, παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση του ανθρώπου, λόγω της υπερευαισθησίας που ανέπτυξε στην κρίσιμη περίοδο της εγκεφαλικής ωρίμανσης του παιδιού, τώρα, πλήττει την ομαλή λειτουργία συστημάτων του οργανισμού, με σοβαρές πιθανότητες ανάπτυξης ασθενειών όπως ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες.
Φανταστείτε για λίγο ότι βρίσκεστε σε πεδίο μάχης. Βόμβες σκάνε δίπλα σας, βλήματα σφυρίζουν γύρω σας και φυσικά όλα τα συστήματα του οργανισμού σας, εναρμονισμένα στο περιβάλλον πολέμου, αντιδρούν στον κίνδυνο με έκκλιση ορμονών του στρες για να σας δοθεί η απαραίτητη δύναμη και ενέργεια για να αντεπεξέλθετε στη μάχη. Όλα στην υπηρεσία επιβίωσης… 
Τώρα ελάτε στη θέση ενός παιδιού που ζει κάθε μέρα, όχι απλώς σε πεδίο μάχης αλλά σε «ναρκοπέδιο» γιατί οι γονείς που θα έπρεπε να του παρέχουν ασφάλεια και φροντίδα, το κακοποιούν. Ζει μόνο, αβοήθητο και σε αδιέξοδο… Τα υπό ανάπτυξη συστήματα γίνονται υπερευαίσθητα. Ανδρεναλίνη και κορτιζόλη κατακλύζουν εύκολα τον οργανισμό, χωρίς να υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για τη ζωή και αυτό με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
Το παιδικό τραύμα, λοιπόν, πληγώνει και οι πληγές, όχι σπάνια, είναι θανατηφόρες…!