Μόλις ένα 24ωρο πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών στα κατεχόμενα για την ανάδειξη του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη, η ατμόσφαιρα στον βορρά είναι θερμή και η αγωνία στα ύψη. Ο Ερσίν Τατάρ και ο Τουφάν Ερχιουρμάν διασταυρώνουν εδώ και μήνες τα ξίφη τους, με απόψεις εκ διαμέτρου αντίθετες, σε ένα πολιτικό κλίμα που τις τελευταίες εβδομάδες γίνεται ολοένα και πιο διχαστικό.
Για πολλούς Τουρκοκύπριους, οι εκλογές αυτές μοιάζουν ακόμη και με δημοψήφισμα σε σχέση με το πλαίσιο της επιδιωκόμενης λύσης στο Κυπριακό. Παράλληλα, υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν ότι μια αλλαγή στην ηγεσία του ψευδοκράτους δεν θα μεταβάλει ουσιαστικά τη διαπραγματευτική γραμμή, η οποία παραμένει καθορισμένη από την Άγκυρα, ανεξαρτήτως του εκλεγμένου ηγέτη. Σε δημοσκοπήσεις, ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος και αρχηγός της αντιπολίτευσης προηγείται του νυν κατοχικού ηγέτη -σε κάποιες μετρήσεις οριακά, σε άλλες με μεγαλύτερη διαφορά- ενώ το σενάριο επικράτησης του Τουφάν Ερχιουρμάν από την πρώτη Κυριακή φαίνεται να μην αποκλείεται.
Με αφορμή τον αυριανό πρώτο γύρο, ο «Φ» καταγράφει σήμερα τις οπτικές τριών δημοφιλών δημοσιογράφων στα κατεχόμενα. Ο διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας Kıbrıs Gazetesi, Aytug Turkkan, η δημοσιογράφος της Özgür Gazete, Pinar Barut και η δημοσιογράφος του policypresscy, Bilun Gunes, σκιαγραφούν την προεκλογική ατμόσφαιρα στα κατεχόμενα, μιλούν για το διακύβευμα των εκλογών στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, τις αλλαγές που ενδεχομένως να προκύψουν αν εκλεγεί ο Τουφάν Ερχιουρμάν και το μέγεθος της παρέμβασης της Άγκυρας αυτή τη φορά.
Ο Aytug Turkkan, μιλώντας για το πολιτικό κλίμα ενόψει των εκλογών στα κατεχόμενα, υπογραμμίζει ότι, παρότι οι υποψήφιοι διατηρούν έναν σχετικά κόσμιο τόνο στις προεκλογικές τους εκστρατείες, η ένταση μεταξύ των υποστηρικτών τους, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει αυξηθεί αισθητά. Όπως επισημαίνει, η σημασία αυτής της εκλογικής αναμέτρησης έγκειται στην αντιπαράθεση δύο διαφορετικών προσεγγίσεων στο Κυπριακό: της ομοσπονδιακής λύσης που εκπροσωπεί ο Τουφάν Ερχιουρμάν και του μοντέλου των δύο κρατών που προωθεί ο Ερσίν Τατάρ. Ο Turkkan εκτιμά ότι ακόμη και αν ο Ερχιουρμάν εκλεγεί, δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά η πορεία των πραγμάτων, καθώς η Τουρκία δεν φαίνεται διατεθειμένη να εγκαταλείψει τη γραμμή των δύο κρατών. Αυτό που βλέπει ο ίδιος, είναι πως ο πρόεδρος του ΡΤΚ θα αναγκαστεί να υποστηρίξει το μοντέλο των δύο κρατών — ίσως χρησιμοποιώντας διαφορετική ορολογία. Τέλος, σημειώνει ότι κατά τη δική του άποψη η στάση της Άγκυρας στις εκλογές δεν μπορεί να θεωρηθεί «παρέμβαση», αφού η τουρκική κυβέρνηση έχει ήδη καθορίσει επισήμως τη θέση της υπέρ της λύσης δύο κρατών, την οποία και επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία. Για τον Turkkan είναι πλέον ξεκάθαρο ότι το κεφάλαιο ομοσπονδία για την Τουρκία έχει κλείσει και δεν πρόκειται να υπάρξει ξανά διαπραγμάτευση σε αυτό το πλαίσιο.
Η Pınar Barut, σκιαγραφεί ένα προεκλογικό τοπίο έντονα πολωμένο, όπου το στρατόπεδο του Ερσίν Τατάρ εντείνει την εθνικιστική και διχαστική του ρητορική, απέναντι σε έναν πιο ψύχραιμο και ενωτικό Τουφάν Ερχιουρμάν, που παραμένει το φαβορί. Όπως σημειώνει, οι εκλογές αυτές έχουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την τουρκοκυπριακή κοινότητα, καθώς αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικές πορείες: Η πολιτική της απομόνωσης και της εξάρτησης από την Τουρκία, και μια πιο ειρηνική, διαλλακτική και ευρωπαϊκή προοπτική. Παρότι επισημαίνει ότι η τουρκική παρέμβαση παραμένει υπαρκτή, δεν φτάνει τα επίπεδα εκφοβισμού του 2020, όταν είχαν ασκηθεί βαριές πιέσεις, ακόμα και απειλές, εναντίον του Μουσταφά Ακιντζί, της οικογένειας του αλλά και δημοσιογράφων που τον υποστήριζαν. Στη δική της αξιολόγηση, η καμπάνια του Τατάρ χαρακτηρίζεται από αποτυχίες και αστοχίες που αποκαλύπτουν την αποκοπή της από την κυπριακή πραγματικότητα. Για τον Ερχιουρμάν η Pinar Barut αναφέρει πως δεν είναι ο ιδανικός υποψήφιος για την «πραγματική αριστερά» και παραδέχεται πως αν εκλεγεί ίσως να μην υπάρξει άμεση λύση στο Κυπριακό. Θα μπορούσε ωστόσο, συμπληρώνει, να ανοίξει ξανά ο δρόμος του διαλόγου και της επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο κοινότητες, τερματίζοντας μια περίοδο απομόνωσης και αδιεξόδου.
Η Bilun Gunes, περιέγραψε το κλίμα στα κατεχόμενα λίγες μέρες πριν από τις εκλογές ως τεταμένο και πολιτικά φορτισμένο, με τις δημόσιες συζητήσεις να κυριαρχούνται από το ψήφισμα της λεγόμενης βουλής του ψευδοκράτους για λύση δύο κρατών και τη σημασία του για το μέλλον της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Όπως σημείωσε, οι εκλογές αυτές είναι ιδιαίτερα καθοριστικές, καθώς συμπίπτουν με μια περίοδο επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας των Τουρκοκυπρίων, που καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε περαιτέρω ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες της Άγκυρας ή σε μια ανανεωμένη έμφαση στην αυτονομία και την εξωστρέφεια. Αναφορικά με το Κυπριακό, τόνισε ότι καμία αλλαγή δεν μπορεί να προκύψει μονομερώς, ενώ ακόμη και με ενδεχόμενη εκλογή του Ερχιουρμάν, η πρόοδος θα εξαρτηθεί από τη βούληση και των δύο πλευρών, καθώς και από τις διεθνείς συνθήκες. Όσο για τη στάση της Τουρκίας, υπογράμμισε ότι μετά το Κραν Μοντανά η Άγκυρα έχει στραφεί στην προώθηση της «κυριαρχικής ισότητας» και του πλαισίου των δύο κρατών, διατηρώντας σημαντική επιρροή στην τουρκοκυπριακή πολιτική και οικονομική πραγματικότητα.
