Βιρτουόζος βιολονίστας διεθνούς διαμετρήματος, ο μύθος του βιολιού Ίβρυ Γκίτλις πέθανε σήμερα σε ηλικία 98 ετών στο Παρίσι, όπως ανακοίνωσε η οικογένειά του.
Πρέσβης καλής θέλησης της Unesco, με εμφανίσεις στις λαμπρότερες αίθουσες συναυλιών μαζί με τις μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου, ο ισραηλινός βιολιστής, που ζούσε στη Γαλλία, κατείχε μια ξεχωριστή θέση στον κόσμο της κλασικής μουσικής.
Ο βιολονίστας Γκοτιέ Καπυσόν έκανε λόγο για το θάνατο «ενός άστρου για όλους τους βιολονίστες», «του τελευταίου τσάρου του βιολιού που διέσχισε τον 20ό αιώνα».
Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη που έδωσε στον Φιλελεύθερο το 2015
Ήταν ο πρώτος ισραηλινός καλλιτέχνης που εμφανίστηκε στη Ρωσία (1955) και υπήρξε ιδρυτής σειράς φεστιβάλ (Βανς, Μαντόν, Σεντ-Αντρέ-ντε-Κιουμπζάκ κ.λπ.) και ένθερμος υποστηρικτής της ειρηνευτικής διαδικασίας ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους.
Λευκά μαλλιά και διαπεραστικά μάτια, χαρισματική προσωπικότητα, έντονη, ιδιότροπη και ναρκισσιστική, αγαπούσε να παίζει για το ευρύ κοινό, συνήθως ακίνητος και με τα μάτια κλειστά, με το εμβληματικό βιολί του, ένα Stradivarius του 1713.
Το 2015 ο Ίβρι Γκίτλις είχε έρθει στην Κύπρο για να συνοδεύσει σε συναυλία τα παιδιά του Προγράμματος Ανάπτυξης Μουσικών Ταλέντων, ως προσωπικός καλεσμένος του εμπνευστή και πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Ματθαίου Καριόλου. Στη συναυλία εκείνη συμμετείχε και η κορυφαία ίσως εν ζωή πιανίστρια στον κόσμο Μάρτα Άργκεριχ. Γκίτλις και Άργκεριχ εξέφρασαν τον ενθουσιασμό του για τα μουσικά ταλέντα της Κύπρου και και αναγορεύτηκαν Επίτιμοι Μέντορες του ΠΑΜΤ.
Ποιος ήταν
Γεννημένος στη Χάιφα της Παλαιστίνης στις 25 Αυγούστου του 1922 από γονείς Εβραίους μετανάστες από τη Ρωσία, ο Γκίτλις έζησε στη χρυσή εποχή του βιολιού κι έφτασε να συνεργαστεί με τις σημαντικότερες ορχήστρες του κόσμου, ενώ πολλές από τις ηχογραφήσεις του σε σπουδαία κονσέρτα του 20ού αιώνα θεωρούνται κλασικές.
Δεν έχει αποχωριστεί το βιολί από τα έξι του χρόνια, προτού καλά – καλά μάθει γραφή κι ανάγνωση. Μέσα σε έναν μόλις χρόνο κατάφερε να δώσει την πρώτη του συναυλία. Σπούδασε στο Παρίσι στο ωδείο του Ζιλ Μπουσρί και ακολούθησε το Λονδίνο με τον Καρλ Φλες και τα και τα μαθήματα με τους «γίγαντες» του βιολιού Ζακ Τιμπό και Ζορζ Ενέσκο.
Μετά τον πόλεμο, έκανε το ντεμπούτο του με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου και ηχογράφησε για το ραδιόφωνο του BBC.
Επόμενος «σταθμός» του οι ΗΠΑ, στις αρχές της δεκαετίας του ‘50, όπου συνάντησε τον Γιάσα Χάιφετς και τον παιδαγωγό Θίοντος Πάσκους. Το 1955 συνεργάστηκε με τον μεγαλύτερο ατζέντη της εποχής, τον Σολ Χούροκ, ο οποίος τον μετέτρεψε σε σύμβολο και τον οδήγησε ως την πρώην ΕΣΣΔ, όπου έγινε ο πρώτος Ισραηλινός βιολιστής που έπαιζε εκεί.
Κατά τη δεκαετία του 1960, ο Ίβρι Γκίτλις επιστρέφει στο Παρίσι, όπου και κατοικεί μόνιμα μεταξύ δύο περιοδειών.
Εμφανίστηκε με την Γιόκο Όνο στο «The Rock and Roll Circus», τη συναυλία των Rolling Stones που κινηματογραφήθηκε το 1968 και – μεταξύ άλλων – στην ταινία του Φρανσουά Τριφό «Η ιστορία της Αντέλ Ουγκό».
Σύγχρονοι απαιτητικοί συνθέτες, όπως ο Μπρούνο Μαντέρνα και ο Γιάννης Ξενάκης έχουν συνθέσει γι’ αυτόν, ενώ έχει δημιουργήσει το φεστιβάλ μουσικής της Βανς, το οποίο γίνεται το σύμβολο ενός νέου, πιο ελεύθερου τρόπου διάδοσης της κλασικής μουσικής.
Το 2008 γίνεται ανάδοχος του συλλόγου «inspiration(s)», στόχος του οποίου είναι να κάνει την κλασική μουσική προσιτή σε όλους και το 2009, στις 30 Μαρτίου, μεταδίδεται από το κανάλι Arte ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στον σπουδαίο βιολιστή, με τίτλο «Ιβρί Γκίτλις, το βιολί χωρίς σύνορα».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
