Θεού θέλοντος και Covid επιτρέποντος, μουσεία και γκαλερί ανοίγουν ξανά κι η τέχνη, μαζί με τους υπόλοιπους τομείς της ζωής, παίρνει μπρος. Ήδη οι ατζέντες έχουν αρχίσει δειλά δειλά να καταρτίζονται.
Tracey Emin / Edvard Munch – ΛΟΝΔΙΝΟ
H Tracey Emin επιλέγει κάποια από τα σημαντικότερα έργα του Edvard Munch και τα εκθέτει μαζί με δικά της σαν «ένα γράμμα αγάπης στον ήρωα της», όπως χαρακτηρίζει τον ζωγράφο της περίφημης «Κραυγής». Τίτλος της έκθεσης «The Loneliness of the Soul». Περιλαμβάνονται 25 έργα της Emin, εκ των οποίων αρκετά καινούργια καθώς και 18 έργα του Munch που έχουν διαθέσει μουσεία και συλλέκτες της Νορβηγίας. Η επιλογή των έργων αποκαλύπτει όχι μόνο το πώς ο Munch υπήρξε συνεχής έμπνευση για την Emin – ιδιαίτερα μέσω των απεικονίσεων του για τις γυναίκες- αλλά ταυτόχρονα προβάλλει τις δεξιότητες της Emin, οι οποίες συχνά συνδυάζουν τη ζωγραφική, το σχέδιο και την γραφή. Και φυσικά και οι δυο καλλιτέχνες μαζί πλοηγούν τον θεατή σε μια εξερεύνηση της θλίψης, της απώλειας και της λαχτάρας. Συναισθήματα με τα οποία πάντα καταπιάνονταν οι δύο καλλιτέχνες και τα οποία γίνονται εντονότερα στα μάτια του θεατή υπό τις παρούσες συνθήκες αλλά και ξέροντας πως η Tracey Emin περνά τη δική της περιπέτεια λόγω καρκίνου.
Στην Royal Academy of Arts μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.
Ρίτσαρντ Μπάρτον – ΟΥΑΛΙΑ
Το Εθνικό Μουσείο του Κάρντιφ, αποπειράται να φωτίσει την προσωπικότητα του διάσημου Ουαλού ηθοποιού, ο οποίος είναι κυρίως γνωστός για την θυελλώδη σχέση του την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, το ποτό και την αυτοκαταστροφή. Η έκθεση αφηγείται μια άλλη πλευρά της ζωής του, πιο ήρεμη από αυτήν που ο κόσμος γνώρισε από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και των περιοδικών της εποχής. Ο Ρίτσαρντ Γουόλτερ Τζένκινς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1925 στο Ποντρίντιφεν της Ουαλίας. Ήταν το 12ο από τα 13 παιδιά μιας οικογένειας ανθρακωρύχων. Η μητέρα του πέθανε όταν ήταν δύο ετών και μεγάλωσε με την αδερφή του και την οικογένειά της, σε μια φτωχή πόλη. Ξεχωριστός στο σχολείο έγινε το πρώτο μέλος της οικογένειας που πήγε γυμνάσιο. Τραγουδούσε εξαιρετικά, διάβαζε ποίηση και λογοτεχνία με αποτέλεσμα ο δάσκαλός του Φίλιπ Μπάρτον να τον σπρώξει να συνεχίσει τις σπουδές του βοηθώντας τον να πάρει υποτροφία στην Οξφόρδη. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης άρχισε να χρησιμοποιεί ως επαγγελματικό όνομα το Μπάρτον όταν εμφανίστηκε στο θέατρο. Όταν έφτασε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ήταν ήδη ένας επιτυχημένος ηθοποιός του θεάτρου. Σταθμό στην καριέρα του αποτέλεσε η «Κλεοπάτρα» (1963), που ήταν η πιο ακριβή ταινία που είχε γυριστεί μέχρι τότε στο Χόλιγουντ. Ήταν η αρχή του έρωτά του με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Παντρεύτηκαν δυο φορές, μεταξύ τους το 1964 και το 1974 και η κοινή ζωή τους τροφοδότησε επί σειρά ετών εξώφυλλα και πρωτοσέλιδα. Έκανε εκατοντάδες επιτυχίες στο θέατρο και τον κινηματογράφο, άφησε ιστορικές ερμηνείες και προτάθηκε εφτά φορές για Όσκαρ, αλλά δεν κατάφερε να πολεμήσει τους δαίμονές του, το ποτό και το τσιγάρο, που η κατάχρησή τους τον οδήγησε στο θάνατο σε ηλικία 58 ετών.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 11 Απριλίου 2021.
Χέλμουτ Νιούτον – ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Με αφορμή την 100ή επέτειο από τη γέννηση του πιο avant garde φωτογράφου μόδας (η οποία ήταν πέρσι), το Βερολίνο ετοιμάζεται να τον τιμήσει με μια μεγάλη έκθεση. «Helmut Newton, One Hundred» είναι ο τίτλος της έκθεσης στην οποία περιλαμβάνονται πολύ γνωστές φωτογραφίες του. «Φωτογράφιζε τον δικό του κόσμο, τις φαντασιώσεις του και μας έβαζε στη θέση του ηδονοβλεψία. Δεν είχε κανένα πρόβλημα να αναμειγνύει την ειρωνεία με το στιλ, τη φινέτσα με τον ωμό ερωτισμό», λέει ο επιμελητής. Γόνος εύπορης εβραϊκής οικογένειας, εγκατέλειψε τη Γερμανία για να γλυτώσει από τους Ναζί και κατέληξε, μακριά από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, στη Σιγκαπούρη όπου βρήκε καταφύγιο στην αγκαλιά μιας παντρεμένης 34χρονης, που τον συντηρούσε μέχρι που απελάθηκε και κατέφυγε στην Αυστραλία. Εκεί πέρασε δύο χρόνια σε καταυλισμό προσφύγων και αφού υπηρέτησε στο στρατό της χώρας, στα 27 του θυμήθηκε την απόφασή του να γίνει φωτογράφος. Άλλαξε το επώνυμό του από το γερμανόφωνο Νοϋστέντερ στο «αγγλοπρεπέστερο» Νιούτον και νοίκιασε ένα μικρό στούντιο στη Μελβούρνη. Οι φωτογραφίες του άρχισαν να δημοσιεύονται αρχικά στην αυστραλιανή Vogue, κι έπειτα στην αγγλική και γαλλική. Στη συνέχεια όλα τα περιοδικά μόδας αποζητούσαν την προσωπική του ματιά. «Σκοπός του έργου μου ήταν να πάω λίγο πιο πέρα απ’ ό,τι θα μου επέτρεπε η γερμανική μου πειθαρχία»», δήλωσε σε συνέντευξή του. Ο Χέλμουτ Νιούτον πέθανε το 2004 σε ηλικία 83 χρόνων όταν το αυτοκίνητο του προσέκρουσε σε τοίχο στο Λος Άντζελες όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Μουσείο Φωτογραφίας, Βερολίνο, από 4 Ιουνίου 2021 μέχρι 23 Ιανουαρίου 2022
Yayoi Kusama – ΛΟΝΔΙΝΟ/ΒΕΡΟΛΙΝΟ/TOKYO, NEA ΥΟΡΚΗ
Τον ερχόμενο Μάρτιο η Yayoi Kusama θα κλείνει τα 91 της. Και θα είναι παντού. Στην πατρίδα της, το Τόκιο, θα ολοκληρώνεται μία έκθεση και θα ανοίγουν άλλες τρεις που θα διαρκέσουν όλη την χρονιά. Στην Tate του Λονδίνου, στους Βοτανικούς Κήπους της Νέας Υόρκης και στο μουσείο Gropius Bau του Βερολίνο. Η Yayoi είναι γνωστή για τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα κουκίδων, αλλά η δουλειά της περιλαμβάνει μια εκπληκτική ποικιλία μέσων, όπως ζωγραφική, γλυπτική, film, performance και συναρπαστικά installations. Εκτός από τη δουλειά της, η αναφορά σε αυτήν πάντα θα περιλάβει και τη ζωή της. Σε ηλικία δέκα ετών άρχισε να έχει παραισθήσεις τις οποίες κάποια στιγμή αποφασίζει να ζωγραφίσει για να μπορέσει να διαχειριστεί. Το αποτέλεσμα είναι ένα μοτίβο από βούλες και ιστούς αράχνης που έγινε το σήμα κατατεθέν της, ενώ οι συλλέκτες πλέον δίνουν μάχες για να αποκτήσουν ένα έργο της, τα οποία αξίζουν εκατομμύρια. Η ίδια ωστόσο δηλώνει πως αυτό που την ενδιαφέρει είναι η αγάπη. «Η αγάπη μου για την ανθρωπότητα και για τον κόσμο ήταν πάντα η κινητήρια δύναμη και η ενέργεια πίσω από όλα αυτά που κάνω».
Ξαναγέννηση – ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Η έκθεση «Ξαναγέννηση», με τα 219 έργα που επεστράφησαν από την Αμμόχωστο, μετά από 46 χρόνια κατοχής, έχει λάβει παράταση και συνεχίζεται μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου 2021. Η έκθεση χωρίζεται σε ενότητες, ανάλογα με την εικαζόμενη ή επιβεβαιωμένη προέλευση των έργων (π.χ. Δημοτική Πινακοθήκη Αμμοχώστου) και φέρνει στο φως εμβληματικά έργα ιστορικών Ελληνοκυπρίων καλλιτεχνών, όπως των Γεώργιου Πολ. Γεωργίου, Γιώργου Σκοτεινού, Στέλιου Βότση, Χριστόφορου Σάββα, Ανδρέα Χαραλαμπίδη, Μιχαήλ Κκάσιαλου, Ιωάννη Κισσονέργη, Νίκου Νικολαΐδη, Ρέας Μπέιλυ, Αδαμάντιου Διαμαντή, Τηλέμαχου Κάνθου κ.ά. Παρουσιάζονται, επίσης, έργα σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών όπως των Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Γιώργου Γουναρόπουλου, Φώτη Κόντογλου κ.ά.
Στην Κρατική Πινακοθήκη (ΣΠΕΛ) μέχρι 27 Φεβρουαρίου.
Συλλογή Χάρη Δαυίδ – ΑΘΗΝΑ
Στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) συνεχίζεται μέχρι τις 18 Μαρτίου η έκθεση UBUNTU με έργα από τη Συλλογή Χάρη Δαυίδ. Πρόκειται για 66 έργα 34 αντιπροσωπευτικών δημιουργών της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης που παρουσιάζονται σε πέντε ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια. Μια ομάδα επιμελητών έχει αναλάβει από ένα δωμάτιο δημιουργώντας διαφορετικές προσεγγίσεις. Ubuntu μεταφράζεται είτε ως «ανθρωπότητα» είτε ως «ανθρωπιά». Ως σημείο αναφοράς για την έκθεση, η λέξη υπογραμμίζει την έννοια της συλλογικότητας. Σε μια στιγμή όπου το θέμα των φυλετικών και άλλων διακρίσεων είναι επίκαιρο, η έκθεση φιλοδοξεί να φέρει κοντά το κοινό με την σύγχρονη αφρικανική τέχνη. Η πολιτική, ιστορική και πολιτιστική πολυφωνία που χαρακτηρίζει τη μετά-αποικιοκρατική Αφρική και εκφράζει τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αφρικανικής ηπείρου, είναι ο πυρήνας των έργων, με διαφορετικές θεματικές, έννοιες και ιδέες, όπως η ιστορία της δουλείας, ο ρατσισμός και η εκμετάλλευση, οι φυλετικοί διαχωρισμοί, ο πόλεμος, η πείνα, ο πολιτιστικός ιμπεριαλισμός, η έννοια της φυλής και του φύλου, η οικολογική εκμετάλλευση της Αφρικής, οι αφρικανικές ιεροτελεστίες και παραδόσεις, το μαύρο σώμα και η απεικόνισή του, το χρώμα του δέρματος και η κοινωνικό-πολιτική δόμησή του, η διασπορά και η μετακίνηση πληθυσμών, η εμπειρία του μετανάστη, η Αφρικανική ιστορία και μνήμη, η προσωπική αφήγηση και η προσωπογραφία.
Κεντρική φωτο: Έκθεση Χάρη Δαυίδ.
Μαρίνα Αμπράμοβιτς – ΛΟΝΔΙΝΟ
Η έκθεση “After life” στη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου είχε προγραμματιστεί για το 2020 και είχε προβληθεί ως μια από τις σημαντικότερες της χρονιάς. Η πανδημία όμως την ανέβαλε και πλέον, αν όλα πάνε καλά θα γίνει μεταξύ 25 Σεπτεμβρίου και 12 Δεκεμβρίου 2021. Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς θα παρουσιάζει έργα από όλη την πορεία της, συμπεριλαμβανομένων ζωντανών εκδηλώσεων καθώς και καινούργιων που έγιναν ειδικά για την έκθεση. Ανάμεσα στ’ άλλα θα παρουσιαστεί το δρώμενο “Imponderabilia” που παρουσίασε το 1977 με τον τότε σύντροφο της Ουλάι. Ο οποίος όμως δεν ζει πια ενώ η Αμπράμοβιτς πλησιάζει τα 75. Οπόταν, στην είσοδο της γκαλερί δεν θα στηθεί η ίδια γυμνή, αλλά νεαροί καλλιτέχνες οι οποίοι θα εκπαιδευτούν από την ίδια. Επίσης, όσοι από τους επισκέπτες δεν επιθυμούν να λάβουν μέρος στο δρώμενο περνώντας διά μέσου του γυμνού ζευγαριού, θα υπάρχει εναλλακτικός τρόπος εισόδου. Στόχος, όπως και τότε να εξερευνηθούν τα όρια και οι αντοχές και να καταγραφούν οι αντιδράσεις. Τι προκαλεί η θέα του γυμνού σώματος, η αφή, προς τα που κινούνται οι άνθρωποι, κοιτάζονται στα μάτια, εστιάζουν κάπου, αποφεύγουν την οπτική επαφή, τι τους προκαλεί η σωματική επαφή με ένα ξένο σώμα και μάλιστα γυμνό…;
Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, 25 Σεπτεμβρίου – 12 Δεκεμβρίου 2021.
ΑΤΖΕΝΤΑ/ ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ
Η Νέα Εθνική Πινακοθήκη του Βερολίνο θα γιορτάσει την έναρξη της λειτουργίας της, μετά από ριζική ανακαίνιση που κράτησε έξι χρόνια και κόστισε 100 εκατομμύρια με μία έκθεση του Αμερικανού γλύπτη Αλεξάντερ Κάλντερ. Η έκθεση θα αρχίσει το καλοκαίρι του ’21 και θα διαρκέσει μέχρι τον Γενάρη του ’22.
Στο MoMA στο Queens θα εκτίθενται από τις 11 Μαρτίου μέχρι τον Αύγουστο έργα της Γαλλο-Αμερικανίδας Niki de Saint Phalle. Περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων μεγάλες γλυπτικές εγκαταστάσεις που έχουν γίνει για τον Κήπο Tarot στη Ρώμη.
Μέχρι τον Σεπτέμβρη το Γκουγκενχάιμ της Νέας Υόρκης θα εκθέσει το εμβληματικό έργο του Τζάκσον Πόλοκ “Mural”. Tο έργο έγινε το 1943 και σηματοδότησε την έναρξη της τεχνικής που έκανε τον Πόλοκ ξεχωριστό. Έχει διαστάσεις 2,43 Χ 6,04 μέτρα και έγινε με παραγγελία της Πέγκι Γκουγκενχάιμ για την είσοδο του σπιτιού της στη Νέα Υόρκη. Σήμερα ανήκει στο Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου της Αϊόβα.
Ιταλική γλυπτική από τον Ντοναντέλο στον Μιχαήλ Άγγελο. Μουσείο Λούβρου μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου. Θα ακολουθήσει την Άνοιξη έκθεση με τίτλο «Παρίσι- Αθήνα 1800-1900, ανακαλύπτοντας ξανά την Ελλάδα».
Το Κέντρο Πομπιντού αρχίζει τη νέα χρονιά με μια μεγάλη έκθεση για τον Ματίς. Μέχρι τις 22 Ιανουαρίου. Ακολουθεί, μέχρι τις 31 Μαΐου, έκθεση για τον Basquiat και την Αφρική και από την 1 Αυγούστου μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου έκθεση της Georgia O’Keefe.
Στο Ίδρυμα Louis Vuitton στο Παρίσι θα εκτίθενται από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι τις 25 Ιουλίου έργα από την συλλογή του Ivan Morozov. Περιλαμβάνονται έργα των Πικασό, Ρενουάρ, Βαν Γκογκ, Σεζάν, Μονέ και άλλων σπουδαίων ζωγράφων.
Στο μουσείο Martin-Gropius-Bau στο Βερολίνο μεταξύ 17 Σεπτεμβρίου 2021 και 9 Ιανουαρίου 2022 θα φιλοξενείται έκθεση με τίτλο “The Cool and the Cold”. Περιλαμβάνονται έργα τέχνης από την Αμερική και τη Σοβιετική Ένωση της εποχής 1960–1990. Τα έργα ανήκουν σε ιδιωτική συλλογή.
Ο ερχομός της Άνοιξης είναι ο τίτλος της έκθεσης με 116 έργα που ο David Hockney ζωγράφισε με ipad στην διάρκεια της καραντίνας την οποία έζησε στη Νορμανδία. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στην Βασιλική Ακαδημία Τεχνών στο Λονδίνο από τις 27 Μαρτίου μέχρι τις 22 Αυγούστου.
Φιλελεύθερα, 3.1.2020.
