Λέα Μαλένη: Η κάθε κοινωνία ορίζει το μέτρο της ηθικής της

 

– Πού θα ήθελες να παρουσιάσεις τη «Λιόλια», αν έκανες ένα ταξίδι µέσα στον χρόνο; Πιστεύω ότι ο τρόπος που επιλέγει να παρουσιάσει τη «Λιόλια» µέσα από τη θεατρική διασκευή της «Κερένιας Κούκλας» η Οµάδα Memorandum και ο Παναγιώτης Μπρατάκος αποτελεί από µόνος του ένα ταξίδι µέσα στον χρόνο, αφού ξεδιπλώνει την ερωτική ιστορία της ανθρωπότητας, από τους Πρωτόπλαστους µέχρι τις µέρες µας. 

 

– Η «Κερένια Κούκλα» του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου εξακολουθεί στις μέρες μας να αποτελεί ένα τολμηρό έργο; Η απόλαυση του έρωτα και ο πόθος ως απαγορευμένος καρπός, αποτελούσε ανέκαθεν τολμηρό θέμα. Σίγουρα πρόκειται για μια ιστορία που αφορά το σήμερα: ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο που γεννιέται μέσα από τη μη αναστρέψιμη παρέμβαση της μοίρας. Η αντιστοιχία των ηρώων τίθεται ξεκάθαρα εξ αρχής: Το αρσενικό – Αδάμ ως καρπός διεκδίκησης, η Εύα που δαγκώνει το απαγορευμένο μήλο κι η έκπτωτη Λίλιθ που διεκδικεί την ελευθερία και την απόλαυση στον έρωτα. 

 

– Το θέατρο μπορεί να σπάσει ταμπού; Είναι μια από τις αποστολές του; Αδιαμφισβήτητα. Ακόμα κι αν μερικοί πιστεύουν πως δεν έχει ρόλο ουσίας να επιτελέσει. 

 

– Τι θεωρείς εσύ ταμπού σήμερα; Oτιδήποτε η κοινωνία αγνοεί ή δεν θέλει να αναγνωρίσει, γιατί αυτό πάει κόντρα στις ιδέες, την ηθική και τα πιστεύω της καθεστηκυίας τάξης που αντιδρά γιατί δεν θέλει να  βγαίνει από τη βολή της όταν ο κόσμος γύρω αλλάζει. Ταμπού για μένα είναι οι μετανάστες, οι πολιτικοί πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν βίαια από τις πατρίδες τους και διεκδικούν μια νέα ζωή γι’ αυτούς και τα παιδιά τους. Ταμπού είναι η διαφορετικότητα κι η διεκδίκηση της σεξουαλικής ελευθερίας, η πίστη σε ένα διαφορετικό θεό, το χρώμα του δέρματος που δεν μοιάζει με αυτό της επικρατούσας φυλής, οι ξένοι εργάτες κι οι διαφορετικές κουλτούρες που κουβαλούν, η ανισότητα κι η φτώχεια μέσα στην όμορφη κι αγγελικά πλασμένη οικονομική σαπουνόφουσκα που θέλει όλους να ευημερούν. Ταμπού είναι κι η ίδια η Τέχνη, που δεν χαϊδεύει, δεν κανακεύει, δεν σωπαίνει και αντιδρά απέναντι στο σάπιο, το κούφιο και το φαιδρό. 

– Αποτελεί η ηθική κατασκεύασμα του ανθρώπινου νου; Κι αν ναι, πώς ορίζουμε τα όρια; Η κάθε κοινωνία ορίζει το μέτρο της ηθικής της. Τα παραδείγματα αμέτρητα. Στην Ινδία οι αγελάδες λατρεύονται ως πλάσματα ιερά, στην υπόλοιπη σχεδόν υφήλιο, το καλύτερο μπέργκερ φτιάχνεται από βοδινό κρέας. Στον δυτικό πολιτισμό, η σύναψη ερωτικής σχέσης με ανήλικο θεωρείται παιδεραστία την ίδια ώρα που σ’ ένα χωριό της Αφρικής αυτό αποτελεί έθιμο και παράδοση αιώνων. Ο ορισμός των ορίων δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση, όμως σίγουρα θα έπρεπε να ξεκινά από τον σεβασμό του ανθρώπου προς τον άνθρωπο, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Αυτή θα έπρεπε να είναι κι η βάση της δημοκρατίας. Εδώ όμως είναι που η ηθική των πολλών παρεμβαίνει και ορίζει την ηθική των μειονοτήτων, αφαιρώντας το όποιο δικαίωμα στη διαφορετικότητα να έχει φωνή και ανάστημα. 

 

– Ποια ήταν η πιο δύσκολη φάση που πέρασες στο θέατρο; Η μη ανανέωση του συμβολαίου εργασίας μου δύο φορές, χωρίς να μου δοθεί καμία επαρκής εξήγηση. Η δικαίωση με πόρισμα της επιτρόπου διοικήσεως την πρώτη φορά, το οποίο δεν είχε τελικά καμία ισχύ, καθώς και η δικαίωση μετά από πολύχρονη δικαστική μάχη τη δεύτερη φορά, η οποία και πάλι δεν υλοποιήθηκε ποτέ.  Το πιο αστείο είναι ότι μετά την απόλυσή μου, βραβεύτηκα από τον ίδιο Οργανισμό ως Καλύτερη Ηθοποιός της διετίας. 

 

– Η πιο όμορφη; Πολλές. Αυτό που μου λείπει πιο πολύ και το οποίο είχα την τύχη και τη χαρά να ζήσω στο παρελθόν, είναι η συνύπαρξη με μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι να υπηρετούν με ιερή ευλάβεια το θέατρο, γεννώντας συλλογικά μαγεία. Αυτοί ήταν κι οι φίλοι μου, η καθημερινότητά μου, η ζωή μου. Χρυσόσκονη κι αέρας… 

 

– Πόσες ώρες της ημέρας αφιερώνεις στο θέατρο και πόσες στην προσωπική σου ζωή; Μετά τον σοβαρό τραυματισμό που είχα στις αρχές του καλοκαιριού και ο οποίος με καθήλωσε για ένα διάστημα σε απόλυτη ακινησία, έχω αναθεωρήσει αρκετά πράγματα σε σχέση με τον χρόνο και τη ζωή. Παρόλο που πρέπει πια να κάνω πολλές και διαφορετικές δουλειές μέσα στην εβδομάδα για να μπορώ να εξασφαλίζω τα βασικά προς το ζην πέρα από το δημιουργικό μέρος του Θεάτρου, προσπαθώ να αφιερώνω χρόνο στους ανθρώπους που αγαπώ, καθώς και στα παιδιά μου, που δεν είναι άλλα από τα σκυλιά μου, από τα οποία έχω πάρει τα πιο ανεκτίμητα δώρα ζωής. 

 

– Τα σκυλιά σου σου προσφέρουν ηρεμία; Χαρά; Και πολλά μαθήματα ζωής. Να αγαπώ, να είμαι ειλικρινής, να είμαι ο εαυτός μου.  
 

– Σε θυμώνει ο τρόπος που φερόμαστε στη φύση και στα ζώα ως Κύπριοι; Με εξοργίζει. Μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι. Κι εύχομαι στο μέλλον να είμαι σε θέση να μπορώ να δράσω περισσότερο αποτελεσματικά για την εδραίωση συλλογικής συνείδησης απέναντι στο περιβάλλον και στα αβοήθητα πλάσματα που το κατοικούν. 

– Τι είναι αυτό που σε γεμίζει, όταν είσαι μόνη στο σπίτι; Να μαγειρεύω για ανθρώπους που αγαπώ. Μ’ αρέσει να πειραματίζομαι στην κουζίνα, μολονότι έχω ήδη επινοήσει αρκετά πιάτα με σταθερή ζήτηση! 

 

– Ποια είναι η πιο ανθυγιεινή σου συνήθεια; Δεν πίνω, δεν καπνίζω, δεν έχω εξάρτηση από καφεΐνη. Ίσως η μοναδική ανθυγιεινή μου συνήθεια όταν σκηνοθετώ είναι ότι αναιρώ τις καθημερινές ανθρώπινες λειτουργίες: δεν τρώω για μέρες, κοιμάμαι ελάχιστα ή καθόλου, δεν ξεκουράζομαι και δουλεύω απνευστί. Εξ ου και το υποκοριστικό «ντούρασελ». Αυτό το πληρώνω αργότερα, μετά την πρεμιέρα, με μια περιποιημένη κατάρρευση. 

 

– Αν παρατούσες αύριο τη δουλειά σου, ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα έκανες για την επιβίωσή σου; Το έκανα ήδη στο παρελθόν. Υπήρξα και ωρομίσθια τηλεφωνήτρια. Μπορώ να κάνω πολλά, πιάνουν τα χέρια μου, δουλεύει το μυαλό μου, δοκιμάστε με. Λίγο σαν το ανέκδοτο «χορεύω κλακέτες, τραγουδώ, ισορροπώ πάνω σε σκοινί, ξέρετε, είμαι κότα». 

 

– Μπορείς να μου διηγηθείς την πιο συναρπαστική ιστορία από τη ζωή σου; Τη μέρα που μου πρότειναν το δεύτερο συμβόλαιο εργασίας, μόλις βγήκα από την πολυκατοικία που έμενα και μέχρι την πόρτα του αυτοκινήτου μου, ακριβώς μπροστά μου στο πεζοδρόμιο, υπήρχε ένας ανεξήγητα στρωμένος δρόμος με αραιά φρεσκομαδημένα κόκκινα ροδοπέταλα πάνω από τα οποία έπρεπε να περάσω για να μπω στο αυτοκίνητό μου, ενώ μόλις κατέβηκα για να μπω στο θέατρο μέχρι να φτάσω στην είσοδο, έγιναν κομμάτια σε δευτερόλεπτα οι σόλες και των δύο παπουτσιών μου. Συνέβη στ’ αλήθεια. Μεταφυσικό; 

 

– Τι δεν ξέρει κανένας για σένα; Το θέμα είναι τι ξέρει κάποιος για μένα και πόσα από αυτά είναι αλήθεια! 

 

* «Λιόλια», Λευκωσία, Δεύτερη Σκηνή Σατιρικού Θεάτρου, 22, 27, 28, 29/12, 11 & 12/1, 8.30μ.μ. 96211590