Εκτεταμένη και έντονη ήταν η ανοιχτή διαβούλευση με τους εκπροσώπους των θεατρικών φορέων που πραγματοποιήθηκε σήμερα Τετάρτη στο Υφυπουργείο Πολιτισμού. Αν θα αποδειχτεί γόνιμη ή όχι αυτό εξαρτάται από το πόσο θα επηρεάσει τη διαμόρφωση του τελικού Σχεδίου Θυμέλη.
Στη διαβούλευση, όπου έλαμψε δια της απουσίας της η Ομοσπονδία Θεατρικών Φορέων, έγινε μια προσπάθεια σύγκλισης ανάμεσα στους θεατρικούς φορείς, αλλά και μεταξύ φορέων και Υφυπουργείου με στόχο την τελική διαμόρφωση του Σχεδίου Θυμέλη για το επόμενο εξάμηνο, αλλά και στο μέλλον. Το τελικό Σχέδιο αναμένεται να προκηρυχτεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα.
Από πλευράς Υφυπουργείου παρούσες στη διαβούλευση ήταν η ίδια η Υφυπουργός, Λίνα Κασσιανίδου, όσο επίσης η Γενική Διευθύντρια Εμμανουέλα Λαμπριανίδου, η Διευθύντρια του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού Ιωάννα Χατζηκωστή και η μορφωτική λειτουργός Γεωργία Χόπλαρου.
Οι εμπλεκόμενοι είχαν περιθώριο μέχρι την περασμένη Δευτέρα να στείλουν γραπτώς τα σχόλια και τις απόψεις τους με βάση το προσχέδιο που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα.
Η διαβούλευση ξεκίνησε με τοποθέτηση της Λίνας Κασσιανίδου στην οποία παραδέχτηκε ότι το Σχέδιο Θυμέλη έχρηζε και χρήζει βελτιώσεων προκειμένου να προσαρμοστεί στις ανάγκες του θεάτρου και της καλλιτεχνικής κοινότητας. Η ίδια αναφέρθηκε στον κύκλο διαλόγου που εγκαινιάστηκε μετά την ανακοίνωση των χορηγιών για το Α’ Εξάμηνο του 2024, με στόχο την τροποποίηση διαφόρων σημείων του προηγούμενου Σχεδίου, «διατηρώντας όμως την ίδια φιλοσοφία που στόχο έχει να χρηματοδοτεί ποιοτικές παραγωγές δίνοντας έμφαση στην καλλιτεχνική αξία των προτάσεων».
Η Υφυπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε στον εναλλακτικό σχεδιασμό που διαχωρίζει την επιχορήγηση των θεατρικών παραγωγών από την επιχορήγηση της λειτουργίας των θεάτρων με στέγες και στον τετραπλασιασμό του ποσού για το Σχέδιο Χρηματοδότησης Λειτουργικών Δαπανών. Γνωστοποίησε επίσης ότι η διαδικασία αξιολόγησης των αιτημάτων που υποβλήθηκαν για αυτό το Σχέδιο ολοκληρώνεται και αναμένεται να σταλούν οι απαντήσεις εντός των επόμενων ημερών, ενώ έχουν αποσταλεί ήδη οι απαντήσεις στα αιτήματα του Σχεδίου για κάλυψη δαπανών Προβολής – Επικοινωνίας και Διεθνούς Δικτύωσης και στα αιτήματα του Σχεδίου των Πολιτιστικών Δημιουργών. Οι απαντήσεις στα αιτήματα του Σχεδίου «Θέατρο» του Προγράμματος Πολιτισμός, αναμένεται να σταλούν περί τα τέλη Μαρτίου.
Η Λίνα Κασσιανίδου αναγνώρισε ότι ο τομέας του θεάτρου αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, επισημαίνοντας ωστόσο ότι αυτές δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν αποκλειστικά από ένα και μόνο Σχέδιο ή με μέτρα που εστιάζουν μόνο σε επιχορηγήσεις. «Είναι σαφές ότι η πραγματική πρόοδος στον τομέα του θεάτρου απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια, πιο ολιστική προσέγγιση και στρατηγικό σχεδιασμό…. Και επιτρέψετε μου να χαρακτηρίσω αυτή τη φάση ως ‘μεταβατική’, αναφερόμενη στον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό μας που έχουμε θέσει επί τάπητος, ο οποίος θα βοηθήσει, μεταξύ άλλων, στην αειφορία και τη βιωσιμότητα του χώρου του θεάτρου» ανέφερε σχετικά.
Επίσης, αναφέρθηκε στην προσπάθεια του Υφυπουργείου να συμβάλει στην προβολή των θεατρικών παραγωγών που λαμβάνουν επιχορήγηση, σημειώνοντας ότι σε δεύτερο στάδιο το Υφυπουργείο σε συνεργασία με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών θα προχωρήσει με την παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού και σποτ για διάχυση σε ΜΜΕ και στα ΜΚΔ, ενώ θα εκτυπώσει έντυπο υλικό (εκδόσεις) με τις πληροφορίες των θεατρικών παραγωγών για διανομή στο ευρύ κοινό, σε στοχευμένους χώρους.
Το Υφυπουργείο μελετά επίσης και τον σχεδιασμό νέων πολιτικών ενίσχυσης του τομέα του θεάτρου. Συγκεκριμένα, διερευνά τη δημιουργία ενός χορηγικού προγράμματος που θα αφορά στους νέους επιχειρησιακά επαγγελματίες ή/ και πλατφόρμα παρουσίασης θεατρικών παραγωγών από πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες.
Παράλληλα, καταβάλλει προσπάθεια για στήριξη σχεδόν όλων των αιτητών για μετάβαση στο εξωτερικό και συμμετοχή σε θεατρικές δράσεις, διοργανώσεις και φεστιβάλ, ενώ μελετά την πιθανότητα διοργάνωσης ενός showcase με κυπριακές θεατρικές παραγωγές.
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού, επίσης, προσπάθεια είναι να ενισχύσει και να προωθήσει τον πολιτιστικό τομέα, μέσα από την υλοποίηση ενός Πλάνου Ανάπτυξης Κοινού, που στόχο θα έχει να καταστήσει τον πολιτισμό πιο προσβάσιμο και ελκυστικό σ’ ένα ευρύτερο κοινό.
Πρόσθετα, το Υφυπουργείο Πολιτισμού προχωρά με αγορά υπηρεσιών για διεξαγωγή ποσοτικών και ποιοτικών ερευνών αγοράς που θα απευθύνεται από τη μια στο κοινό και από την άλλη στον κόσμο του θεάτρου, με ερωτηματολόγια που θα εστιάζουν τόσο σε θέματα προτιμήσεων και επιλογών του κοινού, όσο και σε θέματα αναγκών των καλλιτεχνών. Τα ευρήματα και αποτελέσματα των ερευνών αυτών θα χρησιμεύσουν στην χάραξη πολιτικής και στο σχεδιασμό των νέων χορηγικών προγραμμάτων.
Σύμφωνα με το Υφυπουργείο, αυτή η μελέτη θα βοηθήσει και στην αναθεώρηση και επανασχεδιασμό των υφιστάμενων χορηγικών προγραμμάτων τόσο του τομέα του θεάτρου όσο και των άλλων τομέων, ενσωματώνοντας μια πιο αποτελεσματική και βιώσιμη προσέγγιση.
Η δημιουργία πλαισίου για φορολογικά κίνητρα, π.χ. φοροαπαλλαγή των ποσών που μπορούν να δώσουν εταιρείες αλλά και άτομα για στήριξη πολιτιστικό φορέων και δράσεων είναι επίσης ένα μέτρο που προωθείται στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής για Ολοκληρωμένο Φορολογικό Μετασχηματισμό. Στόχος είναι μέσα από αυτά τα φορολογικά κίνητρα να ενισχυθεί οικονομικά ο πολιτισμός και από τον ιδιωτικό τομέα.
Οι σημαντικότερες αλλαγές του Θυμέλη
Η Υφυπουργός διαβεβαίωσε ότι θα γίνουν πολλές αλλαγές σε σχέση με το σχέδιο του α’ εξαμήνου και ότι είναι μεταβατική αυτή η χρονική περίοδος «από την άποψη ότι θα δούμε με αυτές τις αλλαγές που θα κάνουμε πόσο καλά θα πάει το σχέδιο».
Οι πιο σημαντικές αλλαγές του Σχεδίου Θυμέλη για το Β’ Εξάμηνο του 2024, είναι οι ακόλουθες:
- Διεύρυνση των στόχων του.
- Συμπερίληψη των νεοσύστατων θεατρικών ομάδων στους δικαιούχους.
- Κατάργηση των δύο φάσεων αξιολόγησης και ενοποίηση των κριτηρίων από την προηγούμενη Α’ και Β’ φάση αξιολόγησης σε ενιαίο πίνακα.
- Δυνατότητα για πραγματοποίηση παραστάσεων από τον Ιούνιο 2024.
- Δυνατότητα υποβολής αιτήσεων μόνο για παραγωγή για παιδιά ή/και νεαρά άτομα.
- Παροχή πρόσθετης επιδότησης ύψους €1.800 στην παραγωγή για ανέβασμα κυπριακού έργου.
- Παροχή πρόσθετης επιδότησης ύψους €2.000 προς την παραγωγή για υποδομή συμπερίληψης.
- Δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας στην αλλαγή ηθοποιών και συντελεστών (αύξηση στο ½ της σύνθεσης)
- Αφαίρεση κριτηρίου μοριοδότησης 3% στο κυπριακό έργο.
- Προσθήκη κριτηρίου αξιολόγησης που αφορά στο προφίλ του Αιτητή και περιλαμβάνει τη διαχρονική του συνέχεια και παρουσία, την πυκνότητα της θεατρικής του παραγωγής την τελευταία τριετία και τη συνέπεια που επέδειξε έναντι στις υποχρεώσεις του κατά την περσινή διαχείριση της χορηγίας του από το Θυμέλη 2023.
- Κατάργηση της αριθμητικής βαθμολογίας κατά την κατάταξη των θεατρικών παραγωγών – στο νέο σχέδιο οι πρώτες 4 σε βαθμολογία παραγωγές μπορούν να πάρουν το ανώτατο ποσό χορηγίας, οι ακόλουθες 4 το, κ.ο.κ.).
- Αύξηση ανώτατου ποσού χορηγίας σε €50.000 από €40.000.
- Αύξηση κατώτατου ποσού χορηγίας σε €20.000 από €15.000
- Δίδεται η δυνατότητα, στην περίπτωση που υπάρχει ακόμα εναπομείναν κονδύλι στο Σχέδιο, να χορηγηθεί πρόσθετη θεατρική παράσταση με το κατώτατο ποσό των €20.000 ευρώ, εξασφαλίζοντας έτσι την πληρέστερη αξιοποίηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού και δίνοντας την ευκαιρία στη θεατρική κοινότητα να επωφεληθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
«Να βρούμε τη χρυσή τομή»
Εξάλλου, σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ, η Υφυπουργός Πολιτισμού σημείωσε ότι κοινή παραδοχή όλων, του Υφυπουργείου περιλαμβανομένου, είναι ότι πρώτα από όλα αυτό το οποίο χρειάζεται είναι αύξηση του κονδυλίου για τον πολιτισμό γενικότερα.
Όπως είπε είναι επίσης κοινή η παραδοχή ότι υπάρχουν διαφορετικές γνώμες, απόψεις, όπως και διαφορετικές ανάγκες μέσα στο χώρο του θεάτρου «και εμείς προσπαθούμε να εξισορροπήσουμε και να ικανοποιήσουμε διάφορες πλευρές τόσο τους θεατρικούς φορείς, τους ηθοποιούς τους συντελεστές».
Η Λ. Κασσιανίδου επεσήμανε ότι πρέπει να βρεθεί μια χρυσή τομή, δεδομένου ότι επειδή υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες είναι δύσκολο να ικανοποιηθούν όλοι. Παράλληλα, σημείωσε την ανάγκη «και οι μεν και οι δε και εμείς, να θέσουμε ένα όριο, μια οροφή, για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει η χρηματοδότηση».
«Στόχος είναι να φτάσουμε σ’ ένα σχέδιο, το οποίο θα μπορούμε να προκηρύσσουμε για ολόκληρο τον χρόνο» είπε επίσης. Για να είναι αυτό εφικτό, «πρέπει εμείς να προκηρύξουμε το σχέδιο πολύ πιο νωρίς, δηλαδή για το 2025 θα πρέπει να το προκηρύξουμε από το καλοκαίρι του 2024 για να κατατίθενται οι αιτήσεις μέσα στον Σεπτέμβρη για να έχουν μια απάντηση και να γνωρίζουν ότι τον επόμενο χρόνο τους έχει εγκριθεί συγκεκριμένος αριθμός παραστάσεων και σχετικό κονδύλι».
Η Υφυπουργός Πολιτισμού δεν παρέλειψε να σχολιάσει το γεγονός ότι στη διαβούλευση δεν συμμετείχε η Ομοσπονδία Θεατρικών Φορέων «οπότε δεν είχαμε τη δική τους άποψη κατά τη διάρκεια της συζήτησης» αν και είχαν προσκληθεί να παραστούν».
Πρόσθεσε ότι μετά από αυτή την εξέλιξη το Υφυπουργείο θα διευθετήσει μια συνάντηση με τους εκπροσώπους της Ομοσπονδίας «ώστε να συζητήσουμε, διότι εκείνο που εμείς θέλουμε είναι να ακούσουμε όλες τις πλευρές».
