Από 36 πεζοποιήματα που ιχνηλατούν θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξης -έρωτας, χωρισμός, οικογένεια, μνήμη, απώλεια- απολετείται το δεύτερο βιβλίο της Κύπριας λογοτέχνιδας Μαρίας Τζιαούρη- Χίλμερ «Ελλιπές μέτρο». Στο επίκεντρο βρίσκεται το ανθρώπινο υποκείμενο και οι διαδρομές του, σε μια πραγματικότητα που ορίζεται από το γυναικείο/ αντρικό βίωμα, τη φθορά του σώματος στον χρόνο, τη σχέση γονέων και παιδιών, τη φιλία και την ανάγκη για περισσότερη αλήθεια και ανθρωπιά.
Πώς μπήκε η ποίηση στη ζωή σας; Η ποίηση πάντα υπήρχε από τότε που με θυμάμαι. Η πρώτη επαφή ξεκίνησε στα σχολικά χρόνια, από το δημοτικό. Θυμάμαι τα ποιήματα που απήγγειλα σαν παιδάκι- με την τσιριχτή φωνή μου- και αργότερα τη μελοποιημένη ποίηση ως χορωδός- μουσικός. Στο σημείο αυτό να πω ότι με θύμωνε πάντα το «τι θέλει να πει ο ποιητής», που άκουγα ως μαθήτρια στο Γυμνάσιο και το Λύκειο και καλούμαι τώρα ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση να χρησιμοποιώ στη διδασκαλία μου. Πιστεύω, ότι αυτό που έχει σημασία είναι η αισθητική απόλαυση ενός ποιήματος κι όχι τι συμβολίζει αυτό και τι σημαίνει το άλλο, απαριθμώντας ένα κατεβατό κανόνες. Στο τέλος, με τόση ανάλυση χάνει η ποίηση την ομορφιά της με αποτέλεσμα οι μαθητές ή και οι άνθρωποι γενικότερα να βαριούνται να διαβάζουν ποίηση ή να την διαβάζουν ελάχιστα ή σχεδόν καθόλου.
Η ποιητική γραφή είναι μια μοναχική διαδικασία; Η διαδικασία κάθε συγγραφής είναι μοναχική, είτε πρόκειται για ποίηση, είτε για πεζογραφία. Κι όταν ακόμη δεν γράφεις, σκέφτεσαι διαρκώς αυτά που γράφεις. Είναι νομίζω και μια αργή διαδικασία- τουλάχιστον για μένα- δηλαδή σου έρχονται στο νου οι λέξεις, αρχίζεις να τις ακούς, να ξεγυμνώνεσαι μπροστά τους, επινοείς τους χαρακτήρες και ξεκινά αυτή η «αργή» γνωριμία σου μαζί τους, η πάλη ίσως ποιες λέξεις κρατάς και ποιες πετάς. Είναι μοναχική η διαδικασία της γραφής, αλλά ταυτόχρονα και λυτρωτική.
Χρειάζεται ένα δυνατό συναίσθημα για να γραφτεί ένα ποίημα; Αν ο πόνος, η χαρά, το πάθος, η θλίψη είναι δυνατά συναισθήματα, τότε ναι χρειάζονται για να γράψεις ένα ποίημα και να το μεταδώσεις στους αναγνώστες. Το δικό σου προσωπικό βίωμα μπορεί να γίνει καθολικό. Όταν π.χ το τραύμα ή η απώλεια σου, γράφεται με καθαρότητα και ειλικρίνεια χωρίς περιττούς και άχαρους συναισθηματισμούς, τότε η γραφή σου φτάνει πιο βαθιά στους αναγνώστες χωρίς να χάνεται η ουσία ή να τους εξαναγκάζει συναισθηματικά ή και ακόμη να τους οδηγεί στη βαρεμάρα.
Η αγάπη και οι γνώσεις σας για τη μουσική σας έδωσαν πολλά ερεθίσματα στην τελευταία σας συλλογή; Σαφώς. Η μουσική είναι η πρώτη μου αγάπη, αλλά όχι η μοναδική. Η μουσική είναι για μένα η τέχνη των τεχνών. Ένα μουσικό έργο μπορεί να σε συγκλονίσει, να δημιουργήσει απίστευτης ομορφιάς εικόνες, να σε ταρακουνήσει, να αναθεωρήσεις την ίδια τη ζωή σου, να σε απεγκλωβίσει, να σου προσφέρει εν τέλει ευτυχία. Το ίδιο και η ποίηση, η οποία αναμφίβολα έχει ρυθμό και μουσικότητα, όταν μιλάμε για καλή ποίηση. Τόσο η μουσική όσο και η ποίηση συνομιλούν πάντα μεταξύ τους και φανερώνουν την ανάγκη του ανθρώπου να αποτυπώσει τα ενδότερα της ψυχής του, ν’ ακουστεί η φωνή του υπερβαίνοντας τον χρόνο και τον τόπο.
Τι ρόλο μπορεί να παίξει η ποίηση στους καιρούς που ζούμε; Ειδικά στους καιρούς που ζούμε- κρίσης, πολέμων, διαφθοράς και λοιπών δεινών- η ποίηση όσο ποτέ άλλοτε γίνεται αναγκαία στη ζωή μας. Η γλώσσα μέσω της ποίησης οφείλει να έχει τέτοια δυναμική, ώστε να μας θυμίζει το βαθύτερο νόημα της ύπαρξής μας, να γίνεται παναθρώπινο αγαθό, αντίβαρο σε κάθε ασχήμια που βιώνουμε.
Ελεύθερα, 9.10.2022.
