Μια ορεινή κοινότητα ανάμεσα στην Πάφο και τη Λεμεσό αποδεικνύει στην πράξη ότι ο πολιτισμός διασκεδάζει, μορφώνει και… συμφέρει. Το Διεθνές Φεστιβάλ Αnimation προσελκύει ένα κοινό που συνδυάζει την απόλαυση των προβολών με λίγες μέρες διακοπές.
Κυριακή απόγευμα, πήραμε την έξοδο από τα Κούκλια και ανηφορίσαμε προς τα βουνά διασχίζοντας για πρώτη φορά μια σειρά μαγευτικά χωριουδάκια: Χολέτρια, Σταυροκόννου, Κελοκέδαρα και μετά Σαλαμιού. Η υπέροχη αφίσα της Κροάτισσας Lucijia Mrzljak για το 19o Διεθνές Φεστιβάλ Animation Κύπρου στην Ύπαιθρο – Όψεις του Κόσμου, αναρτημένη στα δρομάκια με τα πετρόκτιστα σπίτια του χωριού, επιβεβαιώνει ότι είμαστε στον προορισμό μας.
Την ώρα που τα άλλα καλοκαιρινά φεστιβάλ (Φέγγαρος, Afrobanana, Jaz Festival, Ξαρκής) ακυρώθηκαν, το Animafest είναι το μόνο που διεξήχθη ζωντανά φέτος το καλοκαίρι, από τις 9 μέχρι τις 12 Αυγούστου, με αυστηρά μέτρα προστασίας και περιορισμένο αριθμό θεατών, είσοδο μόνο με κράτηση και αριθμημένες θέσεις. Φέτος δεν πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια και εκθέσεις, ούτε παραβρέθηκαν διεθνείς προσκεκλημένοι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Animafest: Νικητές και διακριθέντες για το 2020
Μας υποδέχθηκε ο Γιώργος Τσαγγάρης, καλλιτεχνικός διευθυντής και ψυχή του φεστιβάλ. Αυτός οργάνωσε για πρώτη φορά το Animafest στην Κύπρο το 2002 και άνοιξε τον δρόμο για την οργάνωση και άλλων δημοφιλών φεστιβάλ στην ύπαιθρο. Περιηγηθήκαμε στα δρομάκια με τις συκομουριές, τις αμυγδαλιές και τις ορτανσίες και μάθαμε από τους κατοίκους ότι το χωριό πήρε την ονομασία του από την αρχαία Σαλαμίνα της Πάφου.
Το βράδυ ανηφορίσαμε στον Κυπάρισσο, ένα λόφο με τρία κυπαρίσσια που μετρούν 600 χρόνια ζωής. Είναι ένα μοναδικό σημείο από το οποίο αγναντεύεις από ψηλά τη μαγευτική θέα. Ο Κυπάρισσος λειτουργεί ως πάρκο και διαμορφώθηκε πρόσφατα για να φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις. Κάτω από τα αστέρια, λοιπόν, απολαύσαμε ξένες και κυπριακές ταινίες animation, και πιο αργά μια συναυλία από τους Monsieur Doumani, με παλιά τους τραγούδια αλλά και κομμάτια που έπαιξαν για πρώτη φορά.
Στα 19 χρόνια της διοργάνωσής του, το Διεθνές Φεστιβάλ Animafest πέτυχε να δημιουργήσει ένα κοινό που το ακολουθεί πιστά κάθε χρόνο και διψά να ταξιδέψει στον συναρπαστικό κόσμο του animation. Θεατές από τα αστικά κέντρα, που συνδυάζουν τις διακοπές τους με το φεστιβάλ και την περιήγηση στη γύρω περιοχή, συγχρωτίζονται με τους φιλόξενους ανθρώπους της Σαλαμιού.
Σε μια περίοδο που ο καλλιτεχνικός κόσμος πλήγηκε ιδιαίτερα λόγω της πανδημίας και πολλές εκδηλώσεις αναβλήθηκαν, το φεστιβάλ απέδειξε ότι κάποιες πολιτιστικές εκδηλώσεις μπορούν να γίνουν με σωστή οργάνωση, αλλά και με τη στήριξη των τοπικών αρχών. Και ο Γιώργος Τσαγγάρης είχε μεγάλη υποστήριξη από τους ανθρώπους της Σαλαμιού, που εδώ και τρία χρόνια αγκάλιασαν τη διοργάνωση και παρέχουν κάθε βοήθεια. Είναι χαρακτηριστικό της νοοτροπίας τους το ότι σε ένα από τα δρομάκια του χωριού έδωσαν το όνομα του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη.
«Το φεστιβάλ έδωσε νέα πνοή στο χωριό, έγινε μέρος της ζωής της κοινότητας, το αγαπήσαμε και το νιώθουμε δικό μας», λέει ο 35χρονος Γιώργος Παπαδόπουλος, πρόεδρος του Κέντρου Νεότητας που συνδιοργανώνει το φεστιβάλ μαζί με το Κοινοτικό Συμβούλιο. «Κάθε χρονιά μπαίνουμε πιο πολύ στον κόσμο του animation. Οι χωριανοί όλων των ηλικιών, από παιδιά μέχρι γιαγάδες, απέκτησαν μια οικειότητα μ’ αυτό το είδος τέχνης. Στην αρχή οι ταινίες τους φαίνονταν παράξενες. Τώρα πια ξέρουν τι είναι το animation και καλλιεργήθηκε ένα κοινό από την κοινότητα. Οι χωριανοί άρχισαν να έχουν άποψη και να λένε τη γνώμη τους για τις ταινίες», σχολιάζει.
Η διοργάνωση αρχίζει σχεδόν ένα χρόνο πριν. «Αρχίζουμε δουλειά από τον Οκτώβριο επειδή πρέπει να κανονιστούν οι διαμονές των φιλοξενουμένων, οι χώροι των εκδηλώσεων», λέει ο Γιώργος. «Είμαστε σε συνεχή συνεννόηση με τον Γιώργο Τσαγγάρη και ουσιαστικά είμαστε όλοι μια ομάδα. Δεν διαχωρίζουμε το φεστιβάλ από την κοινότητα. Εκτός από το πολιτιστικό όφελος και την καλλιέργεια του κοινού σ’ αυτό το είδος τέχνης, υπάρχει και το οικονομικό όφελος. Καφενεία, ταβέρνες σουπερμάρκετ, όπως και οι άνθρωποι που νοικιάζουν τα σπίτια τους, περιμένουν το φεστιβάλ με ανυπομονησία. Από την πρώτη μέρα που αρχίζει μέχρι την τελευταία το χωριό μετατρέπεται σε μια μεγάλη γιορτή, με τον κόσμο να πηγαινοέρχεται στα δρομάκια και τους κατοίκους να τον υποδέχονται με χαρά».
Φέτος, εξηγεί ο Γιώργος Παπαδόπουλος, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η πανδημία. «Είχαμε μεγάλη έγνοια. Ακολουθήσαμε τα διατάγματα του υπουργείου και διαμορφώσαμε 250 θέσεις με πολλή προσοχή.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Animation Κύπρου στην Ύπαιθρο – Όψεις του Κόσμου, όπως και τα άλλα δημοφιλή φεστιβάλ του καλοκαιριού, αποδεικνύουν πως τουρισμός δεν σημαίνει μόνον γήπεδα γκολφ και ξενοδοχεία all inclusive. Τα φεστιβάλ στην ύπαιθρο, εκτός από την καλλιέργεια στις τέχνες, αποφέρουν οικονομικά οφέλη στους κατοίκους, ενώ είναι και ένα κίνητρο να γνωρίσει ο κόσμος τα πανέμορφα χωριά μας Σαλαμιού, Κάτω Δρυ, Πολύστυπο, Κατύδατα, Λόφου, Γιαλιά και τόσα άλλα.
ΝΕΟΦΥΤΙΔΕΙΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Η Σαλαμιού έχει διάφορα αξιοθέατα. Σε απόσταση 15 λεπτών είναι το μοναστήρι της Παναγίας του Σίντη, που πήρε το βραβείο Europa Nostra για την αποκατάστασή του. Το χωριό έχει επίσης μια σπουδαία εκκλησία, της Αγίας Βαρβάρας, η οποία χτιζόταν για 30 χρόνια από τους κατοίκους που κουβαλούσαν τις πέτρες από την γύρω περιοχή, μας εξηγεί ο Γιώργος. Το χτίσιμό της ξεκίνησε αρχές του 1900 και ολοκληρώθηκε γύρω στο 1935. Οι Καϊμακλιώτες μαστόροι Χριστοφής και Νικολής που τη σχεδίασαν είναι οι ίδιοι που έφτιαξαν τον ναό της Αγίας Βαρβάρας στο Καϊμακλί. Η ιδιαιτερότητά της είναι ότι δεν έχει καθόλου κολώνες και ανεγέρθηκε χωρίς μπετόν και σίδερο. Η Σαλαμιού διαθέτει και κινηματογράφο, τον Νεοφυτίδειο, που πήρε το όνομα του δημιουργού του. Ο Νεόφυτος λειτούργησε τον κινηματογράφο το 1962, όταν ακόμη δεν είχε ρεύμα στο χωριό, και πρόβαλλε ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες. Το 1967 που ήρθε το ρεύμα και το κάθε σπίτι άρχισε να αποκτά τηλεόραση, ο κινηματογράφος έκλεισε. Άνοιξε ξανά από τον γιο του Νεόφυτου το 1992 και λειτουργούσε σαν θερινός κινηματογράφος μέχρι πρόσφατα.
