Εδώ και μέρες η κοινή γνώμη ταλανίζεται από συζητήσεις γύρω από μία απόφαση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου να μην προχωρήσει στη μονιμοποίηση διορισμένου προσωρινά δικαστού, μετά την ολοκλήρωση της δοκιμαστικής περιόδου. Η κοινή γνώμη κατά την πλειοψηφία της έχει αποφανθεί, αντικαθιστώντας εισαγγελείς και δικαστές, στη βάση των «νόμων» της λαϊκής ετυμηγορίας, πως η εν λόγω απόφαση είναι, όχι μερικώς αλλά στην ολότητά της, λανθασμένη.
Στα εν λόγω λαϊκά δικαστήρια συμμετείχαν πολλοί, ακόμα και «εγνωσμένου κύρους» δικηγόροι, οι οποίοι έκριναν ότι το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, ή αν θέλετε το Ανώτατο Δικαστήριο στο σύνολό του, δεν είναι παρά μια ομάδα «διεφθαρμένων» που λειτουργούν στη βάση μιας ύποπτης και σκοτεινής ατζέντας. Ο καθένας έκρινε τη συγκεκριμένη απόφαση του ΑΔΣ μέσα από το δικό του φακό ή/και συμφέρον και, όπως φάνηκε, λίγο ενδιέφεραν τα πραγματικά γεγονότα. Έκριναν, δίκασαν και αποφάνθηκαν πως η απόφαση ήταν «εκδικητική», «αλλοπρόσαλλη» και ό,τι άλλο μπορούσαν τη δεδομένη στιγμή να σκεφτούν για να πουν. Και ο καθένας ή κάθε μία προσπαθούσε να πει κάτι περισσότερο.
Ακριβώς όπως τα λαϊκά δικαστήρια που στήνονταν πριν από αιώνες (ενδεχομένως σε κάποιες χώρες ακόμα να στήνονται) όπου ο καθένας προσπαθούσε, με μεγαλύτερο πάθος και φωνάζοντας πιο δυνατά, να περάσει τη θέση του και να δει τον συλληφθέντα να οδηγείται στην κρεμάλα ή να καρατομείται. Εάν κάποιος έλεγε κάτι διαφορετικό κινδύνευε να βρεθεί και ο ίδιος στο ικρίωμα ή στην καλύτερη των περιπτώσεων την γλύτωνε επειδή κανείς δεν άκουγε.
Γι’ αυτό και καθώς απομακρυνόμαστε σιγά-σιγά από την ένταση της στιγμής που προκάλεσε η απόφαση του ΑΔΣ να κοιτάξουμε τα πράγματα πιο νηφάλια. Είναι λοιπόν χρήσιμο να αναγνώσουμε με προσοχή τα όσα ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε την Τετάρτη: «ως ΠΔΣ δεν υιοθετούμε την ισοπεδωτική και εν πολλοίς ατεκμηρίωτη και πρόωρη κριτική που ασκείται τις τελευταίες ημέρες κυρίως μέσω των μέσων μαζικής δικτύωσης αλλά και των παραδοσιακών μέσων μαζικής ενημέρωσης».
Θα ήταν καλό εάν εδώ προστεθεί και η επισήμανση ότι μέρος σ’ αυτή την «ατεκμηρίωτη και πρόωρη κριτική» σημαντικό ρόλο έπαιξαν και αρκετά μέλη του ΠΔΣ. Κάποια δε είχαν πρωτοστατήσει στην πρόκληση όλης αυτής της έντασης.
Στην ανακοίνωσή του ο ΠΔΣ αφού σημειώνει πως «οι νεοδιορίζομενοι δικαστές τοποθετούνται αρχικά σε δοκιμαστικό στάδιο δύο ετών» αναφέρει ακολούθως πως το ΑΔΣ «αξιολογεί συνολικά την απόδοση και την άσκηση των καθηκόντων του εκάστοτε δικαστή για τη μονιμοποίησή του ή μη».
Το φαινόμενο της «δοκιμαστικής περιόδου» είναι πλέον σύνηθες σε όλους τους κλάδους και πολύ δε περισσότερο ανάμεσα σε δικηγόρους και δικηγορικά γραφεία. Οι νέοι δικηγόροι που ψάχνουν εναγωνίως μια θέση εργασίας περνούν από τα «εγνωσμένου κύρους» δικηγορικά γραφεία και κατά 99% περνούν από «δοκιμή». Είμαι σίγουρος πως και οι πλείστοι, εάν όχι όλοι, εξ εκείνων των δικηγόρων που επέκριναν την απόφαση του ΑΔΣ θα έχουν «δοκιμάσει» πολλούς νεαρούς δικηγόρους εκ των οποίων μετά το εξάμηνο έπρεπε να ψάξουν άλλο γραφείο. Και σίγουρα κανένα από αυτά τα γραφεία θα δεχθεί τον χαρακτηρισμό «απέλυσαν» αλλά θα προτιμήσουν το «δεν μονιμοποιήθηκε». Και στην επίμαχη περίπτωση είναι λοιπόν λάθος να παρουσιάζεται ως απόλυση αλλά ότι δεν μονιμοποιήθηκε.
Ο ΠΔΣ, στον οποίο συμμετέχουν δικηγόροι με γνώσεις και ικανότητες, επισημαίνει πως το ΑΔΣ «οφείλει να μην δημοσιοποιεί το περιεχόμενο της αιτιολογημένης απόφασης, εφόσον προφανώς περιλαμβάνονται στοιχεία που αφορούν το πρόσωπο του ενδιαφερόμενου δικαστή, αλλά εναπόκειται στον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, εάν θέλει, να δημοσιοποιήσει την αιτιολογημένη απόφαση».
Νωρίς χθες το απόγευμα δημοσιοποιήθηκε η «αιτιολογημένη απόφαση» ώστε ο καθένας να μπορεί να την αναγνώσει. Σε τέτοιες περιπτώσεις η όποια ανάγνωση πρέπει να γίνεται μακριά από συναισθηματισμούς και καχυποψίες. Στη βάση των γεγονότων και όχι εκτιμήσεων και απόψεων. Γιατί οι αποφάσεις των δικαστηρίων, στις δημοκρατίες, λαμβάνονται μόνο σύμφωνα με γεγονότα και τεκμήρια και όχι ψιθύρων.
Κι επειδή πολλοί εξ εκείνων που έχουν τις τελευταίες ημέρες «εξοργιστεί» και «αγανακτήσει» επικαλούνται τη δημοκρατία, θα ήταν καλώ να τους επισημανθεί πως, στις σύγχρονες δημοκρατίες δεν υπάρχουν λαϊκά δικαστήρια. Γιατί εάν επικρατήσει η λογική των λαϊκών δικαστηρίων τότε οι κίνδυνοι είναι δυσανάλογα μεγαλύτεροι από μια απόφαση η οποία μπορεί να μην αρέσει αλλά μπορεί κάλλιστα να αμφισβητηθεί μέσω της νομικής οδού. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων μπορούν να ανατραπούν, οι αποφάσεις των λαϊκών δικαστηρίων ποτέ δεν ανατρέπονται. Αλλά αυτό δεν ονομάζεται δημοκρατία…
