Ποτέ δεν ξέρεις, αλλά τίποτε στον ορίζοντα δεν δικαιολογεί αισιοδοξία ότι θα βγει κάτι πραγματικά σημαντικό και θετικό από τη σημερινή τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαίου Επιτρόπου Ενέργειας με τους αρμόδιους υπουργούς Κύπρου και Ελλάδας, Γιώργο Παπαναστασίου και Σταύρο Παπασταύρου.
– Η κυπριακή πλευρά δεν έχει διαφοροποιήσει τη θέση της: Δεν είναι πρόθυμη να πληρώσει σε αυτή τη φάση τα 25 εκατ. ευρώ που δεσμεύτηκε πριν 13 μήνες να πληρώσει ως πρώτη δόση στον ΑΔΜΗΕ για τα έξοδα της ηλεκτρικής διασύνδεσης μέσα στο 2025. Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη συνεχίζει να μιλά αόριστα για «ειλημμένες υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ, τις οποίες πρέπει να αναλάβει», χωρίς να τις αναφέρει μία προς μία. Όμως, το Πλαίσιο Κατανόησης που υπέγραψαν οι δύο κυβερνήσεις τον Σεπτέμβριο του 2024, δεν καταγράφει συγκεκριμένες υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ. Η Κυβέρνηση αφήνει να νοηθεί -χωρίς να το λέει ξεκάθαρα- πως αν δεν ξεκαθαρίσει το γεωπολιτικό και αν δεν προχωρήσουν οι βυθομετρήσεις νοτιοανατολικά της Κρήτης, δεν θα πληρώσει τα 25 εκατ. Αλλά ούτε οι βυθομετρήσεις καταγράφονται ως προαπαιτούμενο για την πρώτη δόση, είτε στο Πλαίσιο Κατανόησης, είτε κάπου αλλού.
Και το κυριότερο: Η κυπριακή Κυβέρνηση εξακολουθεί να εμφανίζεται να θεωρεί τα 25 εκατ. σαν χαρτζιλίκι που θα δώσει στον ΑΔΜΗΕ για τα έξοδα του το επόμενο διάστημα. Δεν είναι χαρτζιλίκι όμως για μελλοντικά έξοδα. Είναι λεφτά που αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μέρος των χρημάτων που ξόδεψε μέχρι τώρα ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο. Με τις ευλογίες και των δύο κυβερνήσεων και της ΕΕ.
– Η ελληνική κυβέρνηση, από την άλλη, σταμάτησε τώρα πια να μας λέει έστω το παρήγορο «θα γίνουν οι θαλάσσιες έρευνες τον κατάλληλο χρόνο». Για navtex ούτε κουβέντα. Αλλά, είναι, λέει, προσηλωμένη στο έργο. Όπως και η δική μας είναι προσηλωμένη. Έχουμε δύο πλήρως προσηλωμένες κυβερνήσεις και μία εντελώς αφηρημένη διασύνδεση.
– Και έχουμε και τον ΑΔΜΗΕ, που φαγώθηκε να πάρει τα 25 εκατ. -τα οποία δικαιούται 100%- και εμφανίζει τις υπεκφυγές της κυπριακής Κυβέρνησης σαν το σοβαρότερο εμπόδιο για την ουσιαστική προώθηση του έργου. Ενώ ξέρει πως και τα 25 να πάρει, στον ίδιο παρονομαστή θα μείνουμε. Για τον γνωστό λόγο. Που είναι ο σοβαρότερος, αλλά όχι ο μοναδικός. Διότι με 25 εκατ. τον χρόνο δύσκολα τα βγάζει πέρα ο ΑΔΜΗΕ με τις οικονομικές υποχρεώσεις του έργου, από τη στιγμή που ούτε επενδυτές βρήκε, ούτε δανειστές. Και πώς θα βρει, υπό αυτά τα απογοητευτικά δεδομένα;
– Και είναι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που σε επίπεδο γενικής διεύθυνσης ενέργειας κάνει εδώ και ένα χρόνο πως δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει και σιγοντάρει τον ΑΔΜΗΕ, που αναμασά τις τεχνο-οικονομικές εκκρεμότητες. Σήμερα κάνει πρώτη επίσημη εμφάνιση στο μπέρδεμα ο Επίτροπος Ενέργειας Ντον Γιόργκενσεν. Αν κλωτσήσει και αυτός την μπάλα στον «γάμο του Καραγκιόζη» και αρχίσει να λέει την παπαγαλία για τα «ρυθμιστικά κενά» και τις εκκρεμότητες στις πληρωμές, χωρίς να «κόψει κουβέντα» τι θα γίνει με τις έρευνες που εμποδίζει ένα τρίτο κράτος χωρίς η ΕΕ να συγκινείται, πάει να πει πως εξέλιπαν οι ελπίδες και η κάθε πλευρά πρέπει πλέον να προετοιμαστεί να σώσει το τομάρι της -ή να περιορίσει τη ζημιά της- όταν θα έρθει η ώρα της επίρριψης ή ανάληψης ευθυνών για το ναυάγιο, που μοιάζει να είναι επί θύραις.
Η πλευρά που ίσως μπορεί «ευκολότερα» να διαχειριστεί τον κίνδυνο να φορτωθεί ευθύνη που δεν της αναλογεί είναι η κυπριακή. Πληρώνοντας τα 25 εκατ. Ως πρώτη δόση, διότι χρωστάμε και άλλα, ήδη. Και αναμένοντας τις θαλάσσιες έρευνες από τον ΑΔΜΗΕ. Ο οποίος θα περιμένει τη navtex από τις ελληνικές Αρχές.
