Tις τελευταίες εβδομάδες (ξαν)άρχισε ένας χρήσιμος διάλογος με παρεμβάσεις πολιτών προς τον Δήμο Λευκωσίας: Να περνούν ή να μην περνούν αυτοκίνητα από την οδό Κωστάκη Παντελίδη, ένα κομμάτι (καμιά 200αριά μέτρα) του περιμετρικού δρόμου στην εσωτερική πλευρά των τειχών. Το κομμάτι αυτό έχει ανακατασκευαστεί με ρυθμούς «πλατείας» Ελευθερίας, είναι όμως τόσο μικρό που δεν μπορούσε να τη συναγωνιστεί σε χρονοδιάγραμμα. Τώρα λοιπόν που μένουν λίγες μόνο εκκρεμότητες, ενεργοποιήθηκε το ενδιαφέρον για τη χρήση του. Με το προνόμιο συμμετοχής στη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στον Δήμο της Λευκωσίας, θεωρώ πως δεν είναι δόκιμο να απαντήσω τώρα στο μαύρο/άσπρο του περί οχημάτων ερωτήματος στον δρόμο. Εκείνο που φαίνεται πάλι να μας ξεφεύγει είναι ένα κεντρικό ερώτημα: Πώς να ζωντανέψει η παλιά πόλη και να διαφυλαχτεί ο πραγματικός χαρακτήρας της, αναδεικνύοντας την ιστορική της ιδιαιτερότητα. Θα χρειαστεί, όπου είναι δυνατόν, να αφαιρεθούν τα επιφανειακά φτιασίδια κι οι πολλαπλές επεμβάσεις, χωρίς να παραγνωρίζονται οι νέες συνθήκες κι οι σύγχρονες ανάγκες των ανθρώπων, μέσα κι έξω από τα τείχη. Η απάντηση σε κάθε επιμέρους ερώτημα, όπως και το τωρινό και άλλα συναφή, πρέπει να στηρίζει και να υπηρετεί το όραμα για την πόλη.
Καθοριστικά ασφυκτική είναι η συνεχιζόμενη κατοχή. Aυτή η ιδιαιτερότητα της πρωτεύουσας επηρεάζει πλείστους τομείς της ζωής μας. Επηρεάζει την πόλη που αναπτύσσεται (όπως αναπτύσσεται) χωρίς ενιαίο σχεδιασμό. Αυτό, αναπόφευκτα, οδηγεί σε αντιφατικές καταστάσεις. Θα πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να υπηρετήσουμε το όραμα μιας ελεύθερης και ενωμένης Λευκωσίας.
Η πόλη δεν έχει διεξόδους. Από τη μια η κατοχή, από την άλλη, προς τις ελεύθερες περιοχές, μια πλειάδα δήμων. Πώς να αναπτυχθεί η πρωτεύουσα; Επείγει η ουσιαστική και προοδευτική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που είναι η μόνη ρεαλιστική προοπτική για αποτελεσματική διαχείριση με εξοικονόμηση πόρων. Η προοπτική είναι τώρα, με πολλή καθυστέρηση, χειροπιαστή (τουλάχιστον θεωρητικά). Ατυχώς, το ενώπιόν μας σχέδιο νομοσχεδίου συντηρεί τα τσιφλίκια και τις εξ αυτών πελατειακές σχέσεις…
Πριν δέκα μήνες, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας εξέτασε την ανησυχητική κατάσταση των σχολείων στην παλιά πόλη και τις παρυφές της. Δεν έγινε κάποια κίνηση ούτε μετά τη νέα διαπίστωση. Άμα κινδυνεύουν τα σχολεία, κινδυνεύει η πόλη. Ούτε οι πύργοι δεν μας σώζουν! Γι’ αυτούς δίνονται πολλαπλά κίνητρα στους επενδυτές σε βάρος δημόσιων πόρων, οικονομικών και άλλων. Δεν δίνονται, όμως, ουσιαστικά κίνητρα για τις παραδοσιακές οικοδομές. Στην παλιά πόλη γινόμαστε μάρτυρες της συνεχιζόμενης εγκατάλειψης. Δεν είναι ακόμα πολύ αργά για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων. Η πόλη δεν μπορεί να συγκρατήσει τους κατοίκους της με την πληθώρα χώρων εστίασης και ψυχαγωγίας, αρκετών με έλλειμμα νομιμότητας και με απόντα οποιονδήποτε μηχανισμό αποτελεσματικού ελέγχου.
Πολλές παραδοσιακές οικοδομές, άλλες διατηρητέες και άλλες που θα μπορούσαν να κηρυχθούν διατηρητέες αλλά δεν κηρύσσονται για οικονομικούς λόγους –τσιγκουνιά του Κράτους– αφήνονται στο έλεος του χρόνου. Οι ιδιοκτήτες μένουν ατιμώρητοι για την αδιαφορία τους. Κι όσοι ενδιαφέρονται τιμωρούνται από στοιχεία που τους περιβάλλουν! Είναι φανερό πως μόνο το φτιασίδωμα των προσόψεων μπορεί να δίνει καλή βιτρίνα αλλά τις αφήνει ευάλωτες, ιδιαίτερα στις βροχές. Κι όταν πια γίνουν πραγματικά επικίνδυνες, τότε η επικίνδυνα σαφής πυθιακή οδηγία είναι: «Kατεδάφιση ή στήριξη της οικοδομής». Τι συμφέρει και σε ποιον; Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν οι τουρκοκυπριακές ιδιοκτησίες. Εκεί η πλήρης αμέλεια κι αδιαφορία του Κράτους τις καταδικάζει σε κατάρρευση.
Στη συνεδρία του Δημοτικού Συμβουλίου στις 6 Δεκεμβρίου, δεκάδες πολιτών, οπαδών του «ΟΧΙ» (για τα αυτοκίνητα στην «πλατεία»), παραβρέθηκαν με έντονο το ενδιαφέρον για την απόφαση που τελικά τους χαροποίησε. Σημειώσαμε τότε πως «οι δημότες με την παρουσία τους γνωρίζουν από κοντά τα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι συνεδρίες του δημοτικού συμβουλίου είναι ανοιχτές αλλά να το ξέρουν, δεν θα φεύγουν συχνά χαρούμενοι κι ευχαριστημένοι…». Και τότε και τώρα, με τη νέα αποσπασματική συζήτηση, κινδυνεύουμε να χάσουμε την ουσία. Δεν την αγγίξαμε, πέρα από μεμονωμένες αναφορές…
ktsimillis@cytanet.com.cy
