Η φωτιά που μέσα σε μια μέρα κατάκαψε τα κρασοχώρια της Λεμεσού – επί προσωπικού, τα βήματα των παππούδων μου και τις όμορφες παιδικές μου αναμνήσεις – έχει αφήσει πίσω της μαζί με τα αποκαΐδια μια λαίλαπα από διαμαρτυρίες, καταγγελίες, αλληλοκατηγορίες, συζητήσεις και αντεγκλήσεις για το ποιος φταίει και τι πρέπει να γίνει για να μη ξαναζήσουμε τέτοιο κακό.
Η έλλειψη συντονισμού ή και ολιγωρία των εμπλεκομένων φορέων, όπως η Πυροσβεστική και το Τμήμα Δασών, η αβελτηρία των κυβερνώντων, ανεξέλεγκτοι σκυβαλότοποι, επικίνδυνες ανθρώπινες δραστηριότητες και η δράση εμπρηστών αποτελούν τον πυρήνα του τοξικού κλίματος που μετά τις 23-24 Ιουλίου σκεπάζει όλο το νησί.
Θα έλεγε κανείς, πάλι καλά που υπάρχει προβληματισμός, μήπως και καταφέρουμε να βάλουμε μυαλό επιτέλους. Δυστυχώς, οι ενδείξεις δεν είναι ενθαρρυντικές.
Ενώ πενθούμε ακόμα τους δύο νεκρούς και μετράμε τις τεράστιες ζημιές, πολλοί από εμάς ετοιμάζονται να φορτώσουν σε λίγες μέρες τις φουκούδες και τα κάρβουνα στα αυτοκίνητά τους και να μετατραπούν σε επίδοξους νόμιμους εμπρηστές στους εκδρομικούς χώρους του Τμήματος Δασών, για να γιορτάσουν τον Δεκαπενταύγουστο.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Τμήματος Δασών, υπάρχουν 44 δασικοί εκδρομικοί χώροι σε ορεινές και πεδινές περιοχές με συνολική χωρητικότητα 23.500 ατόμων. Μόνο σε 7 από αυτούς απαγορεύεται το άναμμα φωτιάς. Στους υπόλοιπους, οι εκδρομείς είναι ελεύθεροι να «πυρκολήσουν» στις ψησταριές που είναι κατασκευασμένες από το ίδιο το Τμήμα Δασων, σε ανοικτούς χώρους. Όσα προληπτικά μέτρα κι αν ληφθούν, η σπίθα δεν χρειάζεται καν ριπή αέρα για να φτάσει εκεί που δεν πρέπει. Ο γράφων έχει διαπιστώσει ιδίοις όμμασι πως όταν οι ψησταριές είναι κατειλημμένες, οι εκδρομείς ανάβουν τις φουκούδες τους όπου βρουν κι έξω από τις ψησταριές.
Μπορεί κανείς να φανταστεί τόνους από αναμμένα κάρβουνα να σπινθηροβολούν επί ώρες σε χιλιάδες φουκούδες μέσα σε 37 από τα δάση μας; Είναι το Τμήμα Δασών, το Υπουργείο Γεωργίας ή το Υπουργείο Εσωτερικών σε θέση να εγγυηθούν ότι το ανεπιθύμητο δεν θα συμβεί; Γιατί μια φορά είναι αρκετή για να χαθεί ολόκληρο δάσος, όπως άλλωστε έχει συμβεί και στο παρελθόν. Θυμάμαι μάλιστα κάποτε ότι ο δράστης – μια φουκού – είχε καρφωθεί ψηλά σ’ ένα καμένο πεύκο για να θυμίζει τα αίτια.
Βέβαια, ο ηθικός αυτουργός είναι το ασύνετο και ασύγγνωστο έθιμο που θέλει όλα να γιορτάζονται με σούβλα, η ετοιμασία της οποίας χωρίς τα κατάλληλα χρειώδη, μετατρέπεται πολλές φορές σε ταλαιπωρία, καταστρέφοντας τις ωραιότερες στιγμές μιας εκδρομής μέσα στη φύση. Το προετοιμασμένο φαγητό, εκτός του ότι αφήνει ελεύθερο χρόνο για να χαρεί κανείς το φυσικό περιβάλλον, έχει να προσφέρει περισσότερες και καλύτερες γευστικές απολαύσεις, φτάνει να το δοκιμάσει κανείς.
Αυτό είχα δοκιμάσει να κάνω κάποτε με κάτι ξένους επισκέπτες, που τους πήγα στη Μάντρα του Καμπιού, χωρητικότητας 1600 εκδρομέων, όπου ξεκάπνιζαν ήδη σε πλήρη ανάπτυξη οι φουκούδες. Αφήνοντας κατά μέρος τις ευγένειες, οι άνθρωποι μού είπαν «πάμε να φύγουμε απ’ εδώ γιατί δεν θέλουμε να καούμε ζωντανοί». Το είχα γράψει τότε στην αγγλόφωνη εφημερίδα Σάυπρους Γουήκλυ, όπου δούλευα, αλλά φωνή βοώντος εν καμίνω. Το επαναλαμβάνω και τώρα με την προσδοκία ότι ο κίνδυνος θα γίνει πιο αντιληπτός και πιο αισθητός υπό το φως του πρόσφατου πύρινου εφιάλτη.
Ας σημειωθεί, ότι η τελευταία ενημέρωση της ιστοσελίδας του Τμήματος Δασών, με την οποία καλεί τους εκδρομείς να πάνε να ανάψουν φωτιές μέσα στα δάση μας, έγινε στις 24 Ιουλίου 2025, δηλαδή ενώ ακόμα καιγόταν ο ορεινή Λεμεσός. Τι άλλο παρά το άκρον άωτο της ανευθυνότητας μπορεί να χαρακτηριστεί η στάση αυτή, όταν μάλιστα συνοδεύεται από την παραίνεση στους εκδρομείς να προσέχουν, γιατί το άναμμα φωτιάς είναι επικίνδυνο;
Η αλλαγή της νομοθεσίας για την οριστική και καθολική απαγόρευση ανάμματος φωτιάς εντός ή κοντά στα δάση είναι κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει επειγόντως τους Βουλευτές, αν θέλουν να τους πάρουν στα σοβαρά για το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν. Επειδή, όμως, μπορεί να επικαλεστούν την περίοδο των διακοπών – μπορεί και κάποιοι από αυτούς να ετοιμάζουν τις σούβλες τους – η Κυβέρνηση οφείλει να εκδώσει διάταγμα που να απαγορεύει ρητά το άναμμα φωτιάς σε ΟΛΟΥΣ τους εκδρομικούς χώρους του Τμήματος Δασών γι’ αυτόν τον Δεκαπενταύγουστο. Διαφορετικά κανείς μας δεν θα μπορεί να αισθάνεται ασφαλής όταν θα ανάβει το κερί του στη Μεγαλόχαρη. Ούτε η ίδια…
