Ένα κεφάλαιο της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας, το οποίο σημαδεύτηκε με ορισμένες από τις μεγαλύτερες πολιτικές κρίσεις του προηγούμενου αιώνα, κλείνει με τον θάνατο του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ. O τελευταίος βασιλιάς των Ελλήνων πέθανε προχθές σε ηλικία 82 ετών, με την εννιάχρονη βασιλεία του να συντρέχει με την πιο ταραχώδη και σκοτεινή περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της χώρας. Εξάλλου, πολλοί είναι εκείνοι που δεν του συγχώρεσαν ότι ανέχτηκε τους πραξικοπηματίες και φωτογραφήθηκε μαζί τους. Η κηδεία του τέως βασιλιά Κωσνταντίνου θα τελεστεί στη Μητρόπολη Αθηνών και η ταφή (ως ιδιώτης αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο) θα γίνει στο Τατόι, δίπλα στους τάφους των γονέων του, Παύλου και Φρειδερίκης.

Στις 6 Μαρτίου 1964, τρεις ώρες μετά τον θάνατο του πατέρα του, Βασιλέως Παύλου, ο Κωνσταντίνος ορκίζεται «Βασιλεύς των Ελλήνων». Ωστόσο, σχετικά σύντομα η βασιλεία του Κωνσταντίνου σημαδεύτηκε από βαθύτατες πολιτικές και πολιτειακές κρίσεις. Έναν χρόνο περίπου μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, άνοιξη – καλοκαίρι του 1965, η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, θα οδηγήσει τις σχέσεις Βασιλιά Κωνσταντίνου και πρωθυπουργού Γεώργιου Παπανδρέου σε αδιέξοδο.

Πρόκειται για τη μεγάλη πολιτική κρίση που έμεινε χαραγμένη στη συλλογική μνήμη ως τα «Ιουλιανά» του 1965. Ο Γεώργιος Παπανδρέου δηλώνει ότι θα παραιτηθεί και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος με αιφνιδιαστική κίνηση δίνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον πρόεδρο της Βουλής και στέλεχος της Ενώσεως Κέντρου, Γεώργιο Αθανασιάδη – Νόβα. Τότε, 45 βουλευτές του κόμματος της Ενώσεως Κέντρου, σχηματίζουν και στηρίζουν την κυβέρνηση αυτή. Η κίνηση αυτή θα χαρακτηριστεί από τον Γεώργιο Παπανδρέου και τους υποστηρικτές του ως «Αποστασία», σημαδεύοντας για δεκαετίες την ελληνική πολιτική ζωή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Στις 21 Απριλίου 1967, η Χούντα των Συνταγματαρχών καταλαμβάνει την εξουσία και καταλύει το πολίτευμα. Αργότερα ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος θα δεχθεί έντονη κριτική για απαθή, αν όχι φιλική, στάση απέναντι στο πραξικόπημα αυτό. Ο ίδιος υποστήριζε πάντα ότι όλες του οι ενέργειες την περίοδο εκείνη έγιναν με πρωταρχικό στόχο να μην οδηγηθεί η χώρα σε αιματοκύλισμα.

Τον Δεκέμβριο του 1967 με τη στήριξη πιστών σε εκείνον στρατιωτικών μονάδων και με βάση την Καβάλα, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επιχείρησε να ανατρέψει το δικτατορικό καθεστώς του Γεώργιου Παπαδόπουλου. Η προσπάθειά του απέτυχε και ο Κωνσταντίνος αποχώρησε με την οικογένειά του για την Ιταλία. Τα καθήκοντά του τα ανέθεσε η Δικτατορία στον στρατιωτικό Γεώργιο Ζωιτάκη, χρήζοντάς τον Αντιβασιλέα.

Τον Ιούνιο του 1973 με αφορμή το αντιδικτατορικό Κίνημα του Ναυτικού, η Χούντα προχωρά στην κατάργηση της συνταγματικής μοναρχίας, που έτσι κι αλλιώς λειτουργούσε τυπικά. Στις 23 – 24 Ιουλίου του 1974 η δικτατορία πέφτει και στις 8 Δεκεμβρίου 1974, με τη Δημοκρατία στην Ελλάδα να έχει αποκατασταθεί, διενεργείται δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος μεταξύ Βασιλευόμενης και Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 69,2% υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.

Αποζημιώθηκε με €13,7 εκατ. από το κράτος

Μετά το δημοψήφισμα που σηματοδότησε το τέλος της βασιλείας, ο Κωνσταντίνος παρέμεινε στο εξωτερικό. Οι διαφορές του με το ελληνικό κράτος για την πρώην βασιλική περιουσία των τριών κτημάτων του, δηλαδή του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, του Κτήματος Τατοΐου και του κτήματος Πολυδενδρίου στην Αγιά Λάρισας οδήγησαν στα δικαστήρια. Ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ στράφηκε κατά του ελληνικού Δημοσίου απαιτώντας €161,1 εκατ.

Μετά από δικαστική διαμάχη οκτώ ετών, στις 28 Νοεμβρίου του 2002, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδίκασε το ποσό των €13,7 εκατ., ως αποζημίωση στον τέως βασιλιά από το ελληνικό Δημόσιο.

Όλα άρχισαν το 1992 όταν σε συμφωνία με την τότε κυβέρνηση Μητσοτάκη προβλεπόταν εκχώρηση της περιουσίας του τέως βασιλιά σε ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα, με αντάλλαγμα την εξαγωγή μεγάλου αριθμού της κινητής περιουσίας στο εξωτερικό. Το 1994 ήρθε η ανάκληση αυτής της απόφασης από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Επιπροσθέτως, αφαίρεσε από τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο την περιουσία του στην Ελλάδα, αλλά και την ελληνική ιθαγένεια με τον νόμο. Η βασιλική οικογένεια προσέφυγε στα πολιτικά δικαστήρια και στο ΣτΕ. Δικαιώθηκε από τον Άρειο Πάγο, αλλά το ΣτΕ απέρριψε την προσφυγή της. Το 1997, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο στο οποίο παραπέμφθηκε η υπόθεση, συμφώνησε τελικά με το ΣτΕ.

Έλαβε χρυσό στην ιστιοπλοΐα 

Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1960 και μόλις στα 20 του χρόνια, ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος έγινε μέλος του πληρώματος του «Νηρεύς» και πρώτευσε στα σκάφη τύπου «Ντράγκον» στην ιστιοπλοΐα. Με τον αριθμό 13 στο σκάφος ο Κωνσταντίνος (τότε διάδοχος), ο Οδυσσέας Εσκιτζόγλου και ο Γιώργος Ζαΐμης συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης. Η τριάδα άρχισε εντατική προετοιμασία το 1960 με προπονητή τον τρανό ιστιοπλόο Πολ Έλβστρομ από τη Δανία που είχε ήδη στη συλλογή του τρία χρυσά μετάλλια από Ολυμπιακούς Αγώνες, πέντε χρυσά και ένα ασημένιο από παγκόσμια πρωταθλήματα. 

Κατά την τελετή έναρξης στο «Ολύμπικο», ο Κωνσταντίνος ήταν ο σημαιοφόρος της ελληνικής αποστολής. Το ελληνικό σκάφος από τις πρώτες κούρσες έδειξε ότι μπορεί να βρεθεί ανάμεσα στους πρωταγωνιστές και στις 7 Σεπτεμβρίου οι κούρσες των «Ντράγκον» ολοκληρώθηκαν με την ελληνική σημαία στην πρώτη θέση του βαθμολογικού πίνακα. Ήταν το πρώτο ελληνικό χρυσό μετάλλιο μετά από εκείνο του Κώστα Τσικλητήρα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1912. Ο «χρυσός» ολυμπιονίκης της Ρώμης, εκτός από την ιστιοπλοΐα, είχε ασχοληθεί με το βόλεϊ, το χόκεϊ και το άλμα εις ύψος.

Έρωτας με τη Βουγιουκλάκη

Στις αρχές του 1960 από στόμα σε στόμα κυκλοφορούσε η φήμη πως ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος και η Αλίκη Βουγιουκλάκη είχαν γνωριστεί μέσω του Σοφοκλή Βενιζέλου και πως ο -νεαρός τότε- πρίγκιπας είχε ερωτευτεί την εμβληματική ηθοποιό. Όταν το 2014, o τέως βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ έδωσε συνέντευξη στον Τάσο Τρύφωνος και την εκπομπή «Τετ-α-Tετ» για το ΡΙΚ, κλήθηκε να σχολιάσει τον «αστικό μύθο», χωρίς να τον διαψεύδει. Σημείωσε πως ήταν «μια καταπληκτική ηθοποιός και ένας καλός άνθρωπος» και συνέχισε αστειευόμενος πως «λέγεται ότι υπήρχε ένα μυστικό τούνελ από το παλάτι στο σπίτι της. Και εγώ συνήθιζα να απαντώ: “Δεν ξέρω τι να πω. Αν αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει ένα τέτοιο τούνελ και η Αλίκη αποφασίσει να αλλάξει σπίτι, θα πρέπει να αλλάξουμε το τούνελ;”». Παραδέχτηκε, πάντως, ότι είχε επισκεφθεί το στούντιο της Finos Film και όταν τον ρώτησαν για το αν επρόκειτο για έναν νεανικό έρωτα, γέλασε νευρικά και είπε: «Δεν ξέρω, πείτε μου εσείς». 

Πέρα από το όποιο ειδύλλιο με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, η γερμανική εφημερίδα «Bild» με αφορμή τον θάνατο του Κωνσταντίνου σημειώνει ότι ως νεαρός είχε τη φήμη playboy, ενώ η ζωή του έχει αφήσει εποχή στη χώρα τους με πολλούς βετεράνους δημοσιογράφους να υποστηρίζουν ότι είχε «μυστικές συναντήσεις» με μια επιτυχημένη ηθοποιό.

Ο μοναδικός βασιλικός γάμος στην Ελλάδα

Ως γεγονός της δεκαετίας αντιμετώπισαν στην Ελλάδα του 1964 τον γάμο του βασιλιά των Ελλήνων Κωνσταντίνου Β’ και της Δανής πριγκίπισσας Άννας Μαρίας. Αποτέλεσε τον πρώτο και τελευταίο γάμο εν ενεργεία μονάρχη που έγινε στην Ελλάδα.

Η τελετή πραγματοποιήθηκε με κάθε μεγαλοπρέπεια στη Μητρόπολη Αθηνών, στις 18 Σεπτεμβρίου, από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρυσόστομο Β’, ενώ παρέστησαν 104 πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι και αρχιερείς. Ο ναός διακοσμήθηκε με 10.000 κόκκινες γλαδιόλες και παράνυμφος ήταν η βασιλομήτωρ Φρειδερίκη. Οι δρόμοι που είχαν γεμίσει κόσμο, είχαν στολιστεί με σημαίες Δανίας και Ελλάδος.

Την παρακολούθησαν 1.200 προσκεκλημένοι, ανάμεσά τους 18 βασιλείς, εφτά διάδοχοι, 103 πρίγκιπες και πριγκίπισσες. Από το γάμο γεννήθηκαν πέντε παιδιά, η Αλεξία, ο Παύλος, ο Νικόλαος, η Θεοδώρα και ο Φίλιππος. Ο Κωνσταντίνος ήταν νονός του πρίγκιπα της Ουαλίας, Ουίλιαμ και διαδόχου της Μεγάλης Βρετανίας.