Συναντηθήκαμε με τον Εσθονό Πρωθυπουργό μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Η ολιγόωρη επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Εσθονίας Juri Ratas στην Κύπρο έγινε ενόψει της Εσθονικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Τόνισε πως στόχος της Προεδρίας της χώρας του είναι να δουλέψουν για μιαν Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμη και καινοτόμο, που θα ανταποκρίνεται στις ανησυχίες και τις προσδοκίες των πολιτών της.
Όσον αφορά στο Κυπριακό, μας υπογράμμισε πως η Εσθονία στηρίζει την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Σημείωσε ότι η διαδικασία εξεύρεσης λύσης πρέπει να είναι κυπριακής ιδιοκτησίας, κάνοντας την ευχή σύντομα να επιτευχθεί μια πολιτική συμφωνία λύσης του Κυπριακού.
Τι σας έφερε για μιαν ολιγόωρη επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο;
Ενόψει της Εσθονικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2017 κάνουμε τη σημερινή ολιγόωρη επίσκεψη στην Κύπρο και είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι το νησί σας. Γνωρίζω όμως τον Πρόεδρο Αναστασιάδη διότι καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Είμαστε και οι δυο μικρές χώρες και αντιμετωπίζουμε συχνά παρόμοιες προκλήσεις. Οι διμερείς μας σχέσεις είναι στενές και οι δύο χώρες απολαμβάνουν καλές σχέσεις, ιδίως στους τομείς της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Η Εσθονία παρέδωσε την Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης στην Κύπρο πριν έξι μήνες στο Στρασβούργο. Υπάρχει μια μικρή αλλά αναπτυσσόμενη κοινότητα Εσθονών στην Κύπρο και φυσικά είναι ένας πολύ γνωστός τουριστικός προορισμός για τους Εσθονούς.
Πώς ήταν η συνάντησή σας με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη;
Θερμή και φιλική. Παρουσίασα στον Πρόεδρο Αναστασιάδη τις προτεραιότητες της επικείμενης Προεδρίας μας, τους στόχους και όλα όσα θέλουμε να πετύχουμε. Μιλήσαμε βεβαίως για το Brexit, την οικονομία, για την ηλεκτρονική Agenda η οποία είναι πολύ σημαντική για μας και ελπίζω να είναι εξίσου σημαντική και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συζητήσαμε θέματα άμυνας και ασφάλειας. Τόνισα πως η Εσθονία επιθυμεί να εφαρμόσει τις κοινές αποφάσεις σχετικά με το μέλλον της ΕΕ και να διαφυλάξει την ενότητά της. Η ΕΕ αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και χρειάζεται συλλογική προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους και για να έχουμε μιαν Ευρώπη καλύτερη, ευημερούσα και ασφαλή. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει μεγάλη εμπειρία στο να εργάζεται και σε δύσκολα θέματα, όπως η οικονομική κρίση που η Κύπρος ξεπέρασε επιτυχώς. Είχαμε μια καλή και εποικοδομητική συζήτηση.
Σε τι εστιάστηκε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με τη σειρά του μας έκανε μιαν αναλυτική ενημέρωση για την τρέχουσα κατάσταση των συνομιλιών στην Κύπρο, μας μίλησε για τις τελευταίες εξελίξεις, για την πρόοδο των δύο τελευταίων χρόνων αλλά και τα ανοιχτά θέματα σε κρίσιμα ζητήματα, όπως επίσης και για τις προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν για να υπάρξει πρόοδος. Πώς θα είναι εφικτή η επανένωση του νησιού, κάτι που είναι στις προτεραιότητες και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επίσκεψή σας γίνεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τις διαπραγματεύσεις για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού.
Ναι, ο κόσμος της Εσθονίας ξέρει πώς είναι να ζεις υπό κατοχή, διότι η Εσθονία ήταν υπό κατοχή πάνω από 50 χρόνια. Πιστεύω ότι μια μοιρασμένη Κύπρος δεν είναι καλό για την Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να την επανενώσουμε. Η Εσθονία στηρίζει την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ και η διαδικασία να είναι κυπριακής ιδιοκτησίας. Ελπίζω να δούμε σύντομα μια πολιτική συμφωνία λύσης του Κυπριακού.
Τον Ιανουάριο του 2016 ο τότε Πρωθυπουργός της Εσθονίας Taavi Rοivas υπέγραψε Πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και Εσθονίας στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τι έγινε από τότε;
Η δική μας εμπειρία στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-government) ενδιαφέρει πάνω από 16 χώρες μέχρι στιγμής και είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό. Τέτοιες διμερείς συμφωνίες μεταξύ Κύπρου και Εσθονίας είναι πολύ χρήσιμες και για τις δύο πλευρές, όχι μόνο για τη μία. Εμπειρογνώμονες της Εσθονίας και της πληροφορικής εταιρείας είναι έτοιμοι να μοιραστούν την ψηφιακή τεχνογνωσία και τις λύσεις που τόσο ευεργετικά χρησιμοποιούμε καθημερινά. Είμαστε πολύ ευτυχείς που μπορούμε να βοηθήσουμε την κυβέρνηση της Κύπρου να κάνει ένα ψηφιακό άλμα. Οι δύο χώρες εργάζονται πάνω στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και με χαρά εξηγούμε τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που έχουμε.
Άλλοι τομείς συνεργασίας της Κύπρου και της Εσθονίας είναι του τουρισμού, των επενδύσεων;
Έχουμε στενές σχέσεις σε αυτούς τους τομείς και η Κύπρος είναι η δεύτερη χώρα στο ενδιαφέρον των Εσθονών για επενδύσεις. Οι επιχειρηματίες μας προτιμούν την Κύπρο λόγω της επαγγελματικότητάς σας σε διάφορους τομείς. Ενδιαφέρονται ιδιαίτερα στον τομέα της ναυτιλίας. Στις κυπριακές τουριστικές εταιρείες θα πρότεινα να συνεργαστούν με Εσθονούς πελάτες και την άνοιξη και το φθινόπωρο. Εκείνη την εποχή ο ήλιος στην Εσθονία μπορεί να είναι πολύ κακός, αλλά εδώ είναι καλοκαίρι για εμάς!
Η ενέργεια είναι ένας τομέας που θα μπορούσαν να συνεργαστούν οι δύο χώρες;
Είναι δύσκολο αυτή την στιγμή να μιλήσουμε για συγκεκριμένα έργα, όμως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με την Κύπρο. Ξέρω ότι η Κύπρος εργάζεται σκληρά μαζί με τους περιφερειακούς γείτονές της για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου.
Με τι σκέψεις αναλαμβάνετε την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ;
Η Εσθονία ξεκινά την πρώτη της Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ λίγο πριν τον 100ό εορτασμό των γενεθλίων της χώρας μας. Είναι ένας ρόλος τον οποίον αναλαμβάνουμε με μεγάλη ευθύνη, αλλά και με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και ελπίδα. Πιστεύω πως είναι θεμελιώδους σημασίας να δείξουμε ότι η ΕΕ, το 2017, είναι ενωμένη και δουλεύει αποτελεσματικά. Θα χρειαστεί να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις, όμως είναι πιο σημαντικό να φέρουμε θετικά αποτελέσματα. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι ξέρουμε πως πρέπει να δείξουμε ξανά και ξανά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα πολύτιμο κομμάτι της καθημερινής ζωής όλων των πολιτών μας και αποτελεί την απάντηση στις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Ποιος είναι ο ρόλος της Προεδρίας;
Ο ρόλος της Προεδρίας είναι να αναζητήσει έναν κοινό παρανομαστή και μια ισορροπία -τη βέλτιστη ισορροπία- ανάμεσα στο νέο και το συμβατικό, στο ρίσκο και την ασφάλεια, στο μεγάλο και το μικρό, τον Βορρά και τον Νότο, την Ανατολή και τη Δύση. Η Ευρώπη βασίζεται στις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες και ένα κοινό όραμα για ειρήνη και ευημερία. Μάλιστα, εμείς θέλουμε και η ελεύθερη κίνηση δεδομένων να είναι η πέμπτη ελευθερία. Έχοντας αυτό κατά νου, η εσθονική Προεδρία θέλει να ενισχύσει και να υποστηρίξει την Ευρώπη με μιαν ανοιχτή και καινοτόμα οικονομία, να διατηρήσει την ασφάλεια, να προωθήσει μια ψηφιακή Ευρώπη για την ελεύθερη ροή, κίνηση δεδομένων και να διασφαλίσει ότι οι δραστηριότητες της ΕΕ δεν επιδέχονται κανένα αποκλεισμό.
Ποιες είναι οι προκλήσεις;
Στη διάρκεια της Προεδρίας μας θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εύρεση των λύσεων για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου. Ο βασικός μας στόχος είναι να διατηρήσουμε την ένωση της ΕΕ και της αποφασιστικότητάς της για την προαγωγή των κοινών στόχων. Έχουμε πολλές προκλήσεις μπροστά μας, όπως την προσφυγική κρίση και την ανάκαμψη από την οικονομική αστάθεια, αλλά και την τρομοκρατία, τον πόλεμο στη Συρία και το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της επικράτειας της Ουκρανίας εξακολουθεί να είναι υπό κατοχή. Η Εσθονία δεν μπορεί να τα κάνει όλα αυτά μόνη της. Είναι το αντικείμενο της συνεχούς μας προσπάθειας, γι’ αυτό προσβλέπω στην πολύ στενή συνεργασία με όλους τους Ευρωπαίους συναδέλφους μου, ώστε να διασφαλίσουμε ότι μετά την εσθονική Προεδρία η κοινή μας Ευρώπη θα είναι καλύτερη, θα είναι ασφαλέστερη και θα γνωρίζει μεγαλύτερη ευημερία.
AΣΟΦΟ ΝΑ ΔΙΑΚΟΨΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΝΤΑΞΙΑΚΕΣ ΜΕ ΤΟΥΡΚΙΑ
Πώς βλέπετε τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Υπάρχει η συμφωνία που έγινε για τους πρόσφυγες και μετανάστες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας. Η συνεργασία μας με την Ελλάδα στη μετεγκατάσταση των προσφύγων ήταν πολύ επιτυχημένη. Έχουμε μετεγκαταστήσει ένα 64% και έχουμε δεχθεί σημαντικό αριθμό προσφύγων από την Ελλάδα. Η Εσθονία είναι υπέρ της συνέχισης του διαλόγου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας, δεν πιστεύουμε ότι θα είναι σοφό να σταματήσουμε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Ο καλύτερος τρόπος για να οδηγηθούμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα είναι να μείνει η Τουρκία στην ΕΕ. Μέσα από τον διάλογο μπορεί να υπάρξουν αποτελέσματα. Πιστεύουμε ότι πρέπει όλα τα 27 κράτη – μέλη να αντιμετωπίζονται ίσα, όχι ένα κράτος να μην αναγνωρίζεται από αυτούς που είναι στη διαδικασία ένταξης.
Θα επισκεφτείτε όλα τα κράτη μέλη πριν από την Προεδρία;
Ναι, θα προσπαθήσουμε, αλλά είναι αδύνατο να πετύχουμε όλες τις χώρες, διότι η Προεδρία ήλθε έξι μήνες πιο νωρίς λόγω Μεγάλης Βρετανίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το πρώτο ταξίδι μου στην Κύπρο διήρκεσε δυστυχώς μόνο δύο ώρες και πρέπει να επανέλθω.
«Ενότητα μέσω της ισορροπίας»
Ποιο είναι το μότο της Προεδρίας σας;
Το μότο της Προεδρίας μας είναι «Unity through balance – Ενότητα μέσω ισορροπίας». Στόχος μας είναι να δουλέψουμε για μιαν Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμη και καινοτόμο, που θα ανταποκρίνεται στις ανησυχίες και τις προσδοκίες των πολιτών της. Είναι σημαντικό να αναδείξουμε τη σημασία της ενότητας μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μετά την προεδρία μας η ΕΕ να είναι πολύ πιο δυνατή και ενωμένη.
Είναι δύσκολη στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση μια που ξεκίνησε το Brexit.
Ναι, οι διαπραγματεύσεις για το Brexit θα γίνουν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βέβαια η δική μας Προεδρία θα στηρίξει την Επιτροπή. Το ερώτημα για τα 27 κράτη-μέλη είναι να διαφυλάξουμε τα δικαιώματα και το συμφέρον των πολιτών μας και να συζητήσουμε μετά από αυτό για το μέλλον μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου. Το Brexit δεν είναι, και ίσως δεν μπορεί να αποτελέσει προτεραιότητα -πώς μπορεί κάποιος να δώσει προτεραιότητα σε άλλους που εγκαταλείπουν την Ευρώπη; Αλλά το Brexit είναι ένα γεγονός της ζωής και θα εργαστούμε σε αυτό.
Η «Λευκή Βίβλος» μπορεί να είναι η απάντηση στα προβλήματα της Ευρώπης των 27;
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κάλεσε τα 27 κράτη-μέλη να απαντήσουν στα 5 σενάρια της «Λευκής Βίβλου». Νομίζω ότι συζητούνται και αναλύονται στον κόσμο. Αποτελούν πηγή προβληματισμού και σκέψης πριν από τις επόμενες εκλογές του 2018.
«Φορολογική δήλωση σε 2-3 λεπτά στην Εσθονία»
Η Εσθονία έχει χαρακτηριστεί ως η πιο προηγμένη χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, πώς τα καταφέρατε;
Κατ’ αρχήν μια μεγάλη πλειονότητα του κόσμου μας εμπιστεύεται και χρησιμοποιεί τις ψηφιακές υπηρεσίες και απαιτεί ακόμα περισσότερες για την καθημερινή της ζωή. Ανεξάρτητα από την ηλικία, το επάγγελμα, τη θέση, όλοι οι Εσθονοί απολαμβάνουν τα οφέλη και τις ανέσεις της ψηφιακής ζωής. Η καθημερινή ζωή των πολιτών και των επιχειρήσεων είναι πιο αποτελεσματική και βολική καθώς τα περισσότερα πράγματα γίνονται ψηφιακά. Εξοικονομούν ενέργεια, χρόνο και χρήμα και πάνω από όλα δεν ταλαιπωρούνται. Για παράδειγμα, για να συμπληρώσεις τη φορολογική σου δήλωση, χρειάζεσαι 2-3 λεπτά μέσω του διαδικτύου. Η υποβολή εγγράφων στην κυβέρνηση γίνεται ηλεκτρονικά ακόμη και για συναινετικό διαζύγιο. Είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που εφαρμόζει και λειτουργεί επίσημα και καθολικά ηλεκτρονικές ψηφοφορίες μέσω διαδικτύου. Την ίδια ώρα, οι Εσθονοί είναι βέβαιοι ότι τα δεδομένα τους είναι ασφαλή και γίνεται σεβαστή η ιδιωτική τους ζωή. Δουλεύουμε πολύ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Στα σχολεία, ακόμη και στο νηπιαγωγείο διδάσκονται τα παιδιά για τη χρήση της ψηφιακής ζωής. Προσφέρουμε πολλά στους πολίτες μας.
Ελπίζουμε ότι και άλλα κράτη θα βρουν χρήσιμα στοιχεία από αυτό που κάνουμε. Για παράδειγμα, έχουμε μια συμφωνία συνεργασίας με τη Φινλανδία για θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Συμφωνήσαμε να βοηθήσουμε στην επέκταση του βασικού επιπέδου ανταλλαγής δεδομένων της ηλεκτρονικής διακυβέρνησής μας, η οποία ονομάζεται X-Road και στη Φινλανδία. Η Εσθονία και η Φινλανδία έχουν ιδιαίτερα πολλούς δεσμούς αμοιβαίων επενδύσεων, εμπορίου, εργατικών κινήσεων, επιχειρήσεων, ταξιδιών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει σαφής πρακτική ανάγκη για ανταλλαγή φόρων, κοινωνικής ασφάλισης και άλλων δεδομένων ανθρώπων και επιχειρήσεων που κινούνται μεταξύ των δύο χωρών.
WHO IS WHO
Ο πρωθυπουργός Jüri Ratas είναι αρχηγός του Estonian Centre Party (Εσθονικού Κόμματος του Κέντρου), είναι ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Εσθονίας από τις 23 Νοεμβρίου 2016.
Γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1978. Έχει τελειώσει το Γυμνάσιο Nοmme στο Ταλίν, αποφοίτησε από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ταλίν στον τομέα της Διοίκησης Επιχειρήσεων και απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Οικονομικές Επιστήμες από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο. Είναι επίσης κάτοχος πτυχίου Νομικής από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Tartu. Έχει μεγάλη εργασιακή εμπειρία σε διάφορους τομείς.
Οι πρώτες του θέσεις ήταν Αναλυτής του Ινστιτούτου Έρευνας Κτηρίων και Ερευνητής Αγοράς του ANR Amer Nielsen Eesti OU, στη συνέχεια διορίστηκε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της υπηρεσίας αυτοκινήτων Värvilised OU (1999-2002) και εργάστηκε ως εκπρόσωπος πωλήσεων του ασφαλιστικού κλάδου Εταιρεία Sampo Eesti Kindlustus (1999-2000). Συνέβαλε επίσης στην ανάπτυξη του μπάσκετ της Εσθονίας, το 2001-2002 ως επικεφαλής της Νεολαίας Μπάσκετ της Εσθονικής Ένωσης Μπάσκετ και από το 2012 έως το 2016 στη θέση του προέδρου της Εσθονικής Ένωσης Μπάσκετ.
Η υπηρεσία του στη διοίκηση του Ταλίν ξεκίνησε το 2002, όταν εξελέγη οικονομικός σύμβουλος στο Γραφείο της πόλης του Ταλίν (2002-2003). Κατά την περίοδο 2003-2004 και το 2005, ο Juri Ratas ήταν αναπληρωτής δήμαρχος του Ταλίν και από το 2005 ώ τος 2007 δήμαρχος του Ταλίν. Έχει εκλεγεί στο Δημοτικό Συμβούλιο του Ταλίν το 2005, το 2009 και το 2013. Το 2007-2016 ο Juri Ratas κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου του 11ου, 12ου και 13ου Κοινοβουλίου της Εσθονίας.
