Άγχος, θλίψη, αβεβαιότητα και πίεση κυριαρχούν στην ψυχική κατάσταση των νέων. Το 88% των συμμετεχόντων σε έρευνα εμφανίζει κάποια μορφή κατάθλιψης ή συμπτώματα κατάθλιψης. Το 81% εμφανίζει κάποια μορφή άγχους. Το 76% βιώνει αβεβαιότητα για το μέλλον. Μάλιστα, η πανδημία γέννησε και φόβους στους νέους, με επικρατέστερους το ενδεχόμενο μιας νέας οικονομικής κρίσης καθώς και τους περιορισμούς στη διακίνησή και γενικότερα στον τρόπο ζωής. Πρόκειται για τα αποτελέσματα της έρευνας «Η ψυχική υγεία των νέων», η οποία πραγματοποιήθηκε από IMR του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας για λογαριασμό του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ). Στην έρευνα, η οποία διεξήχθη Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2021, συμμετείχαν 500 νέοι από όλη την Κύπρο, ηλικίας 18 έως 35 ετών.  

Το 88% των ερωτηθέντων, με βάση την κλίμακα αξιολόγησης κατάθλιψης εμφανίζει κάποιας μορφής ή έστω συμπτώματα από την εν λόγω ψυχική νόσο. Ειδικότερα, το 36% εμφανίζει ήπια συμπτώματα κατάθλιψης. Το 26% αντιμετωπίζει ήπιας μορφής κατάθλιψη. Το 18% σημαντικής μορφής κατάθλιψη. Το 8% σοβαρής μορφής κατάθλιψη, ενώ μόλις το 12% δεν εμφανίζει συμπτώματα. Επιπλέον, το 81% των ερωτηθέντων αντιμετωπίζει προβλήματα άγχους. Ειδικότερα, το 33% εμφανίζει ήπιο άγχος. Το 27% μέτριο άγχος. Το 21% σοβαρό άγχος, ενώ το 19% δεν εμφάνισε συμπτώματα άγχους.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έρευνα: Άγχος και κατάθλιψη έφερε η πανδημία στην Κύπρο

Το 76% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι έχει βιώσει  άγχος/αβεβαιότητα για το μέλλον. Το 70% πίεση/ στρες. Το 58% άγχος/ανασφάλεια για την επαγγελματική αποκατάσταση. Το 50% άγχος/ανασφάλεια για οικονομικά θέματα. Το 46% καταπίεση. Το 41% αδιαφορία/απόσυρση/αίσθημα κατάθλιψης. Το 38% ερωτική απογοήτευση καθώς επίσης και μοναξιά. Το 32% απελπισία. το 23% περιθωριοποίηση/ απομόνωση/ κοινωνικό αποκλεισμό καθώς και εκφοβισμό (bullying). Το 16% σεξουαλική παρενόχληση. Το 15% αυτοκτονικές τάσεις και μόλις το 5% τίποτα από τα παραπάνω. 

Κατά τις τελευταίες δύο εβδομάδες από την έρευνα:

>> Το 88% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό ένιωθε στεναχώρια ή λύπη ή μελαγχολία ή απογοήτευση. 

>> Το 86% ανέφερε ότι σε μικρό ή μεγάλο βαθμό μειώθηκε το ενδιαφέρον του ή η ευχαρίστηση που παίρνει από τις καθημερινές του ασχολίες.

>> Το 80% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό αντιμετώπισε προβλήματα με τον ύπνο του.

>> Το 91% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό ένιωθε κούραση ή ατονία ή έλλειψη ενέργειας. 

>> Το 83% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό δυσκολεύονταν να συγκεντρωθεί. 

>> Το 67% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό είχε πρόβλημα με το φαγητό (μείωση ή αύξηση όρεξης).

>> Το 61% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό ένιωθε άσχημα για τον εαυτό του και σκέφτονταν ότι δεν αξίζει ή ότι προκάλεσε απογοήτευση.

>> Το 48% αντιλήφθηκε ότι μιλάει ή κινείται πιο αργά απ’ ότι συνήθως.

Σε σχέση με την πανδημία, το 46% αναφέρει ότι έχει χειροτερέψει η κατάσταση της ψυχική του υγείας. Το 32% ότι παραμένει η ίδια. Το 17% ότι έχει βελτιωθεί, ενώ το 5% δεν απαντά. Επιπλέον, το 78% θεωρεί ότι η ψυχική υγεία των πολιτών ως σύνολο έχει χειροτερέψει λόγω της Covid-19.

Το 82% ένιωθε αβεβαιότητα είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά στη διάρκεια της πανδημίας. Το 82% ένιωθε άγχος/στρες είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά. Το 79% ένιωθε μοναξιά είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά. Το 94% ένιωθε βαρεμάρα είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά. Το 58% ένιωθε φόβο είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά. Το 76% ένιωθε θυμό είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά. Το 64% ένιωθε απόγνωση είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά. Το 58% ένιωθε κατάθλιψη είτε καθημερινά είτε λιγότερο συχνά.

Το 57% θέλει να επισκεφτεί επαγγελματία ψυχικής υγείας

Ανάγκη για ψυχολογική στήριξη εκφράζουν σχεδόν οι έξι στους 10 ερωτηθέντες. Ειδικότερα, το 57% έχει αισθανθεί την επιθυμία να επισκεφτεί επαγγελματία ψυχικής υγείας, ενώ το 9% δεν απάντησε σε αυτήν την ερώτηση. Το 65% νιώθει ότι υπάρχουν μέρες που χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη. Το 50% αναφέρει ότι έχει άτομα στον στενό οικογενειακό του κύκλο και το 62% ότι έχει άτομο στο φιλικό του περιβάλλον που έχει αποταθεί σε επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Το 41% σε μεγάλο ή μικρό βαθμό πιστεύει ότι η ψυχική υγεία αποτελεί θέμα ταμπού, ενώ μόλις το 20% διαφωνεί απόλυτα. Το 61% σε μικρό ή μεγάλο βαθμό θα ένιωθε άνετα να επισκεφτεί επαγγελματία ψυχικής υγείας. Το 53% διαφωνεί με την άποψη ότι τα άτομα που επισκέπτονται επαγγελματίες ψυχικής υγείας υποφέρουν από κάποια σοβαρή ψυχική διαταραχή. Το 86% διαφωνεί απόλυτα με τη θέση «δεν θα ήθελα να έχω φίλους άτομα που επισκέπτονται ψυχίατρο/ψυχολόγο». Το 51% πιστεύει ότι τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας πρέπει να αντιμετωπίζονται με ανεκτικότητα.

Τρόμος για μια νέα οικονομική κρίση

Φόβους γέννησε η πανδημία στους νέους, με επικρατέστερους (68%) το ενδεχόμενο μιας νέας οικονομικής κρίσης καθώς και τον περιορισμό στη διακίνηση και τα ταξίδια. Το 67% ανέφερε τους περιορισμούς σε θέματα ψυχαγωγίας και διασκέδασης καθώς και την καθιέρωση ενός νέου τρόπου ζωής (περιοριστικά μέτρα). Το 63% ανέφερε τις αρνητικές μαθησιακές επιπτώσεις καθώς και την αύξηση ποσοστών ανεργίας στους νέους. Το 62% την επιδείνωση της ψυχικής υγείας. Το 37% τις προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξης.

Κενά και ελλείψεις στις παροχές

Κενά και ελλείψεις εντοπίζουν οι νέοι σχετικά με την παροχή ψυχολογικής υποστήριξης σε άτομα της δικής τους ηλικίας. Το 86% αναφέρει ότι δεν υπάρχουν δωρεάν δομές στις οποίες μπορεί να αποταθεί ένας νέος. Το 75% ότι είναι περιορισμένη η κάλυψη επισκέψεων σε ψυχολόγο στο ΓεΣΥ. Το 72% ότι δεν υπάρχουν ομάδες υποστήριξης. Το 70% ότι δεν υπάρχουν ξενώνες φιλοξενίας νέων. Το 57% ότι δεν υπάρχουν αρκετές γραμμές αυτοβοήθειας.

Την ίδια στιγμή, το 44% είναι αρκετά ικανοποιημένο με τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχονται στην Κύπρο. Το 34% λίγο, το 9% καθόλου, το 3% πολύ ικανοποιημένο, ενώ το 10% δεν απάντησε.