Η τουρκική πλευρά δεν πήγε στην Ελβετία για να κλείσει το Κυπριακό, πήγε ελπίζοντας να βγει νικήτρια στο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, εκτιμώντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα ανταποκριθεί, σύμφωνα με τον καθηγητή στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου Νιαζί Κιζίλγιουρεκ.
 
Το Κυπριακό πιστεύει ότι θα το κλείσει ο ίδιος ο Ερντογάν την ώρα που θα αποφασίσει. Στέκεται στην ιστορική στιγμή που η τουρκοκυπριακή κοινότητα είχε την ευχέρεια να ενσωματωθεί με όρους πολιτικής ισότητας σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο, με Πρόεδρο Τουρκοκύπριο που θα εκπροσωπούσε την Κυπριακή Δημοκρατία σε διάφορα φόρα αλλά στερήθηκε την ιστορική ευκαιρία, επειδή, όπως λέει, η Τουρκία έχει να κάνει άλλα παζαρέματα.
 
Θεωρεί ότι δεν είναι το τέλος της διαδικασίας, ότι το παζάρι δεν τελείωσε και σε κάποιους τομείς έγινε ακόμα πιο σκληρό. Οι διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τον Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, δεν είναι πια μόνο μεταξύ των δύο κοινοτήτων, θα ακολουθήσει πιο σκληρή διαπραγμάτευση που θα κάνει η Τουρκία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γερμανία για οφέλη που θέλει να αποκομίσει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Τέλος εποχής για το Κυπριακό μια που ο Αντόνιο Γκουντέρες ξημερώματα της Παρασκευής ξεκαθάρισε πως εδώ τελειώνει αυτή η προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού προβλήματος, χωρίς να δώσει το αναμενόμενο ραντεβού συνέχειας της διαδικασίας;
 
Φάνηκε ότι η τουρκική πλευρά δεν πήγε στο Κραν Μοντάνα με αποφασιστικότητα για να λύσει το Κυπριακό. Μπήκε στη διαδικασία αναμένοντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα δείξει την κατάλληλη ευελιξία για λύση. Ήλπιζε να φύγει από την Ελβετία με μια καθαρή εικόνα και ένα βήμα μπροστά, όπως συνηθίζει να λέει από το 2004.
 
Η κίνηση του Προέδρου Αναστασιάδη με την κατάθεση των προτάσεων ανέτρεψε τα σχέδια της Τουρκίας;
 
Αυτό ακριβώς έγινε, αυτή η κίνηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κατάφερε να δείξει ότι η Τουρκία δεν ήταν αποφασισμένη να προχωρήσει στο Κυπριακό. Το πιο σημαντικό είναι ότι από το 2004 η Τουρκία είχε δημιουργήσει μια εικόνα στη διεθνή πολιτική ως η χώρα που ήθελε λύση και υπήρχε μια δυσπιστία στη διεθνή κοινότητα κατά πόσο θέλει ή όχι ομοσπονδιακή λύση η ελληνοκυπριακή κοινότητα. Από σήμερα έχουν αλλάξει αυτές οι εικόνες. Ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης με τις κινήσεις που έκανε έχει καταφέρει να σβήσει τη σκιά σε βάρος της ελληνοκυπριακής κοινότητας που υπήρχε από το 2004 κατά πόσο θέλει ή όχι ομοσπονδιακή λύση. Αποδείχτηκε ότι έχει βούληση για λύση. Αυτό έχει τη σημασία του.
 
Είναι το τέλος της διαδικασίας;
 
Όχι, δεν είναι το τέλος της διαδικασίας διότι η Τουρκία μέσω του Κυπριακού διαπραγματεύεται πολλά άλλα συμφέροντα και συγκεκριμένα διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γερμανία για οφέλη που θέλει να αποκομίσει. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι ενώ συνεχίζονταν οι συνομιλίες στο Κραν Μοντάνα, ταξιδεύοντας ο Ταγίπ Ερντογάν στο Αμβούργο για τη σύνοδο των G20 δήλωσε ότι μεταξύ άλλων θα συζητήσει και το Κυπριακό. Είναι ξεκάθαρο ότι θα πάει να διαπραγματευτεί ο ίδιος τα πράγματα που θέλει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τη Γερμανία ως αντάλλαγμα για το Κυπριακό.
 
Δηλαδή θα ζητήσει από τη Γερμανία να του δώσει τους Τούρκους αξιωματικούς και θα βάλει μέσα το Κυπριακό;
 
Ναι, όπως ξεκαθάρισε σε συνέντευξή του σε γερμανική εφημερίδα, πρώτο θέμα με τη Γερμανία είναι οι αξιωματικοί και ταυτόχρονα ζητά από την Ευρωπαϊκή Ένωση τη διεύρυνση της τελωνιακής ένωσης, ζητά λεφτά για τους μετανάστες – πρόσφυγες, ζητά εν μέρει την άρση της βίζας, είναι όλο αυτό πακέτο μέσα στο οποίο ο κ. Ερντογάν χρησιμοποιεί και το Κυπριακό. Η τουρκική πλευρά δεν πήγε στην Ελβετία για να κλείσει το Κυπριακό, πήγε ελπίζοντας να βγει νικήτρια στο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, εκτιμώντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα ανταποκριθεί. Μου θυμίζει τη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς του 2003 όταν πήγαινε στη Νέα Υόρκη στηριζόμενη στην αδιαλλαξία του Ραούφ Ντενκτάς που έλεγε πάντα «όχι».
 
Και βρεθήκαμε ξαφνικά μπροστά στο «ναι» του Ραούφ Ντενκτάς.
 
Ακριβώς, έχει μεγάλη σημασία το ότι άλλαξε προς το αρνητικότερο η εικόνα της Τουρκίας στο κατά πόσο θέλει λύση του Κυπριακού.
 
Η σύνοδος των G20 στο Αμβούργο έγινε την περασμένη Παρασκευή, γιατί δεν περίμεναν τα Ηνωμένα Έθνη 1-2 μέρες ακόμα και μετά να ξεκαθαρίσουν το σκηνικό;
 
Διότι στο Αμβούργο η σύνοδος των G20 δεν θα δώσει αμέσως αποτελέσματα, ορόσημο είναι και οι γερμανικές εκλογές, μετά από αυτές ίσως δούμε την Άγκελα Μέρκελ αν θα κάνει κίνηση. Το δεύτερο είναι ότι υπάρχει μια προσωπικότητα που ονομάζεται Αντόνιο Γκουντέρες, ο οποίος έχει μια βαρύτητα, μια σοβαρότητα και όταν φάνηκε ότι η τουρκική πλευρά ήταν εκτός των παραμέτρων που έβαλε ο ίδιος, δεν θα κρατούσε τεχνητά μια τέτοια διαδικασία στη ζωή. Δεν το επιτρέπει στον εαυτό του να κάνει κάτι τέτοιο.
 
Έχει να κάνει με ένα νέο ύφος Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ;
 
Οπωσδήποτε και μου θυμίζει τη στάση του Μπούτρος – Μπούτρος Γκάλι όταν καλούσε τις πλευρές να συνομιλούν εντός των δικών του παραμέτρων. Θα θυμάστε ότι για πρώτη φορά καταδικάστηκε η τουρκική πλευρά από τα Ηνωμένα Έθνη και συγκεκριμένα ο Ραούφ Ντενκτάς επειδή κινείτο εκτός παραμέτρων. Τώρα η Τουρκία βρέθηκε ξανά στο ίδιο σημείο όπως τότε, μετά που μεσολάβησε η «θετική» εικόνα που αποκόμισε από το 2004.
 
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την Τουρκία, διότι μας έδειξε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι δεν υπολογίζει κανένα κόστος.
 
Αυτό θα το δούμε στην πορεία, εγώ λέω ότι υπάρχει μια διαπραγματευτική λογική, σκληρή μεν, σε σχέση με το Κυπριακό. Αυτή η διαπραγμάτευση συνεχίζεται ακόμα γιατί γίνεται ουσιαστικά μεταξύ της Τουρκίας, Γερμανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας θα μιλήσουμε. Κάτι άλλο που φάνηκε και είναι πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι τα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας και της Τουρκίας δεν συμπίπτουν και δεν είναι σε αρμονία.
 
Αυτό από πού το συμπεραίνετε;
 
Στο ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα αυτή τη στιγμή είχε την ιστορική ευχέρεια να ενσωματωθεί με όρους πολιτικής ισότητας σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο, σε σημείο μάλιστα που θα είχαμε Πρόεδρο Τουρκοκύπριο που θα εκπροσωπούσε την Κυπριακή Δημοκρατία σε διάφορα φόρα, και στερήθηκε την ιστορική ευκαιρία, επειδή η Τουρκία έχει να κάνει άλλα παζαρέματα.
 
Υπάρχει σχέδιο Β από την Άγκυρα για την επόμενη μέρα;
 
Σχέδιο Β έχει ένα πολύ σαφές όνομα, συνομοσπονδία των δύο ξεχωριστών ανεξάρτητων κρατών, με μια συμφωνία για χαλαρή συνεργασία μεταξύ των δύο ανεξάρτητων κρατών. Ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορεί να επιβάλει η Τουρκία αν δεν γίνει αποδεκτό από την ελληνοκυπριακή κοινότητα, γι’ αυτό δεν μπορεί να υλοποιηθεί ποτέ.
 
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ξεκαθάρισε πως αυτό ήταν το τέλος του δρόμου για τις συνομιλίες με βάση τις παραμέτρους του ΟΗΕ.
 
Ξαναβρίσκεται η τουρκική πλευρά εκεί που είχε βρεθεί ο Ραούφ Ντενκτάς το 1992 με τη δέσμη ιδεών Γκάλι που κινούταν εκτός παραμέτρων. Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια βρίσκεται ξανά εκτός παραμέτρων των ΟΗΕ.
 
Πώς θα αντιδράσει τώρα;
 
Η κυβέρνηση του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρώτη φορά βρέθηκε στη θέση να θεωρηθεί υπεύθυνη για τη μη λύση του Κυπριακού. Το τι δυναμική θα προκαλέσει αυτό, το αν θα είναι πλέον μια μόνιμη στάση αυτή ή μια τακτική για περαιτέρω διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και μετά θα δούμε κάποιες αλλαγές, αυτό πρέπει να το δούμε.
 
Εξακολουθείτε να πιστεύετε, όπως μου είχατε πει πριν από έναν χρόνο, ότι ζούμε την πιο σκληρή διαπραγμάτευση που έγινε ποτέ, ένα σκληρό παζάρι;
 
Ναι, το παζάρι δεν τελείωσε και σε κάποιους τομείς έγινε ακόμα πιο σκληρό. Τουλάχιστον καταλήξαμε να λύσουμε σε μεγάλο βαθμό τα εσωτερικά του Κυπριακού και αυτό που έμεινε ουσιαστικά είναι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις. Με αυτή την έννοια, οι διαπραγματεύσεις δεν είναι πια μόνο μεταξύ των δύο κοινοτήτων, θα δούμε τη σκληρή διαπραγμάτευση που θα κάνει η Τουρκία και με τον υπόλοιπο κόσμο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
 
ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΡΑΙΤΗΘΕΙ Ο ΑΚΙΝΤΖΙ
 
Ακούστηκε ότι μπορεί να δούμε παραίτηση του Μουσταφά Ακιντζί…
 
Δεν υπάρχει καμία βάση σε αυτά που ακούονται. Δεν υπάρχει περίπτωση να παραιτηθεί ο Μουσταφά Ακιντζί. Δεν θα κάνει αυτή την κίνηση.
 
Γνωρίζετε προσωπικά πολύ καλά τον Μουσταφά Ακιντζί. Κάποιοι θεωρούν ότι άλλαξε από τότε που έχει αναδειχθεί «πρόεδρος», όπως κι όλοι οι προκάτοχοί του, ακολουθώντας τις εντολές της Τουρκίας…
 
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιρροή της Τουρκίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι πολύ μεγάλη. Από την άλλη, οι Τουρκοκύπριοι έχουν κάποιες ευαισθησίες. Είναι μια κοινότητα του φόβου, σε συνεχή αναζήτηση προστασίας, γι’ αυτό εισάγει συνέχεια την εικόνα της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Όμως είναι ένα πράγμα να στηθεί μια προστασία από την Τουρκία σε ένα πλαίσιο αποδεκτό και είναι άλλο ζήτημα να συνεχίσουμε με τη συμφωνία εγγυήσεων της δεκαετίας του ’60 σε μια εποχή που συγκροτούμε μια ομοσπονδιακή Κύπρο με δυο ξεχωριστά καντόνα, με ξεχωριστές τοπικές κυβερνήσεις, συντάγματα και Αστυνομία, με κοινή συμμετοχή στο σύστημα ασφάλειας της ομοσπονδιακής Κύπρου και να τονίσουμε υπερβολικά τον φόβο αφήνοντας την Τουρκία να κτίζει πολιτικό παιχνίδι πάνω στον φόβο που έχει η τουρκοκυπριακή κοινότητα.
 
ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΛΟΓΟ ΤΟΝ ΕΙΧΕ Η ΤΟΥΡΚΙΑ
 
Κάποιοι μιλούν για απουσία του Μουσταφά Ακιντζί από τη Διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα.
 
Όλοι ξέρουμε ότι το κύριο θέμα αυτής της διαπραγμάτευσης ήταν ασφάλεια και εγγυήσεις. Τα εσωτερικά θέματα με το άνοιγμα του Προέδρου Αναστασιάδη λίγο – πολύ είχαν λυθεί, ουσιαστικά αποφασιστικό στοιχείο ήταν οι εγγυήσεις. Εκεί τον πρώτο λόγο είχε αποκλειστικά η Τουρκία.
 
Θα περίμενε κανείς από τον Μουσταφά Ακιντζί να δώσει μάχη τη στιγμή που πήρε, για παράδειγμα, την εκ περιτροπής Προεδρία που τόσο επίμονα ζητούσε.
 
Είναι γεγονός ότι ο κ. Ακιντζί είχε συγκεκριμένες απαιτήσεις από την ελληνοκυπριακή πλευρά στις διαπραγματεύσεις. Γι αυτόν ήταν πάρα πολύ σημαντική η εκ περιτροπής Προεδρία, η αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων, και έχουμε δει ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε κινήσεις για να ικανοποιήσει αυτές τις απαιτήσεις και παρόλα αυτά δεν καταλήξαμε επειδή η Τουρκία έβαζε άλλα πράγματα. Υπάρχει γενικά μια αντίληψη ανάμεσα στους Τουρκοκυπρίους πως όποια και να είναι η συμφωνία, κάπου στην εικόνα πρέπει να φανεί η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη. Άλλο όμως να ζητήσεις να υπάρχει η Τουρκία σε ένα διεθνές σύστημα εγγυήσεων μεταξύ άλλων και άλλο να ζητήσεις εγγυήσεις για 15 χρόνια με δικαίωμα μονομερούς επέμβασης.
 

ΧΑΝΕΤΑΙ Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
 
Τα αποτελέσματα του Κραν Μοντάνα πόσο και πώς επηρεάζουν το κομματικό σκηνικό στην τουρκοκυπριακή κοινότητα; Θα δούμε διαφοροποιήσεις τις επόμενες μέρες;
 
Δυστυχώς η απογοήτευση του αποτελέσματος στο Κραν Μοντάνα και ιδιαίτερα με τον τρόπο που παρουσιάζεται στην κοινή γνώμη, δηλαδή ότι η κύρια ευθύνη ανήκει στην ελληνοκυπριακή πλευρά, απομακρύνει ακόμα περισσότερο τα πολιτικά κόμματα από την προοπτική της ομοσπονδιακής λύσης. Ο κ. Ακιντζί στην πρώτη συνέντευξη του που έδωσε στην Ελβετία επέλεξε να μιλήσει για την αποκλειστική ευθύνη της ελληνοκυπριακής πλευράς και είπε ότι η ομοσπονδιακή προοπτική πια χάθηκε. Αυτό θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο την εθνικιστική έξαρση στην πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων.
 
Εσείς πώς είδατε τη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς;
 
Κάποια ευθύνη σίγουρα έχουν και οι δυο ηγέτες, όμως αυτό δεν αλλάζει την πραγματικότητα, ότι κοντέψαμε πολύ στο να κλείσουμε την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, αλλά η εμμονή της Τουρκίας για κηδεμόνευση της ομοσπονδιακής Κύπρου ήταν καθοριστική στο ναυάγιο.