Μπορεί ένα απλό παυσίπονο να προσφέρει προστασία απέναντι στον καρκίνο; Πρόσφατες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η ιβουπροφαίνη —το ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο για την ανακούφιση από τον πόνο— ίσως έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες, ανοίγοντας νέους δρόμους στην πρόληψη και την έρευνα κατά της νόσου.
Μια μελέτη του 2025 διαπίστωσε ότι η ιβουπροφαίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου. Στη συγκεκριμένη μελέτη, αναλύθηκαν δεδομένα από περισσότερες από 42.000 γυναίκες ηλικίας 55-74 ετών για διάστημα 12 ετών. Όπως διαπιστώθηκε:
- Όσες ανέφεραν ότι έλαβαν τουλάχιστον 30 δισκία ιβουπροφαίνης ανά μήνα είχαν 25% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του ενδομητρίου σε σύγκριση με όσες έλαβαν λιγότερα από τέσσερα δισκία μηνιαίως.
- Η προστατευτική δράση φάνηκε να είναι ισχυρότερη στις γυναίκες με καρδιακές παθήσεις.
- Η λήψη ασπιρίνης δεν έδειξε την ίδια συσχέτιση με μειωμένο κίνδυνο σε αυτή ή σε άλλες μελέτες.
- Ωστόσο, η ασπιρίνη μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της επανεμφάνισης του καρκίνου του εντέρου.
Άλλα ΜΣΑΦ, όπως η ναπροξένη, έχουν μελετηθεί για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, της ουροδόχου κύστης και του μαστού. Η αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων φαίνεται να εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου, τη γενετική και τις υποκείμενες παθήσεις.
Οι πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητες της ιβουπροφαίνης δεν περιορίζονται στον καρκίνο του ενδομητρίου. Μελέτες υποδεικνύουν ότι μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του εντέρου, του μαστού, του πνεύμονα και του προστάτη.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια από αυτές τις μελέτες, τα άτομα που είχαν προηγουμένως καρκίνο του εντέρου και έλαβαν ιβουπροφαίνη είχαν μικρότερη πιθανότητα να παρουσιάσουν υποτροπή. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη και την επιβίωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ ορισμένα ερευνητικά στοιχεία υποδεικνύουν ακόμη και προστατευτική δράση κατά του καρκίνου του πνεύμονα σε καπνιστές.
Πού οφείλεται η δράση
Η φλεγμονή είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του καρκίνου και η ιβουπροφαίνη είναι, στην ουσία, αντιφλεγμονώδης. Αναστέλλοντας τη δράση του ενζύμου COX-2, το φάρμακο μειώνει την παραγωγή προσταγλανδινών, χημικών αγγελιοφόρων που προκαλούν φλεγμονή και κυτταρική ανάπτυξη – συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων. Τα χαμηλότερα επίπεδα προσταγλανδινών μπορεί να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν την ανάπτυξη του όγκου.
Αυτό, όμως, είναι μόλις ένα κομμάτι της αντικαρκινικής δράσης. Η ιβουπροφαίνη φαίνεται επίσης να επηρεάζει γονίδια που σχετίζονται με τον καρκίνο, όπως τα HIF-1α, NFκB και STAT3, τα οποία βοηθούν τα καρκινικά κύτταρα να επιβιώσουν σε συνθήκες χαμηλής περιεκτικότητας σε οξυγόνο και να αντισταθούν στη θεραπεία. Η ιβουπροφαίνη φαίνεται να μειώνει τη δραστηριότητα αυτών των γονιδίων, καθιστώντας τα καρκινικά κύτταρα πιο ευάλωτα. Μπορεί επίσης να αλλάξει τον τρόπο οργάνωσης του DNA μέσα στα κύτταρα, καθιστώντας ενδεχομένως τα καρκινικά κύτταρα πιο ευαίσθητα στη χημειοθεραπεία.
Αντικρουόμενα αποτελέσματα
Ωστόσο, δεν καταλήγουν όλες οι μελέτες σε θετικό πρόσημο. Μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν 7.751 ασθενείς διαπίστωσε ότι η λήψη ασπιρίνης μετά από διάγνωση καρκίνου του ενδομητρίου συνδέεται με υψηλότερη θνησιμότητα, ιδίως μεταξύ των γυναικών που είχαν χρησιμοποιήσει ασπιρίνη πριν από τη διάγνωση. Άλλα ΜΣΑΦ φαίνεται επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο.
Αντίθετα, μια πρόσφατη ανασκόπηση διαπίστωσε ότι τα ΜΣΑΦ, ειδικά η ασπιρίνη, μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου – αν και η τακτική χρήση άλλων ΜΣΑΦ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των νεφρών. «Αυτά τα αντικρουόμενα αποτελέσματα δείχνουν πόσο περίπλοκη είναι στην πραγματικότητα η αλληλεπίδραση μεταξύ φλεγμονής, ανοσίας και καρκίνου» σχολιάζουν οι επιστήμονες.
Παρά αυτά τα υποσχόμενα αποτελέσματα, οι ειδικοί προειδοποιούν για την αλόγιστη χρήση ΜΣΑΦ, καθώς μακροχρόνια ή υψηλή δόση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως έλκη στομάχου, αιμορραγία του εντέρου και νεφρική βλάβη. Λιγότερο συχνά, μπορεί να προκαλέσουν καρδιακά προβλήματα, όπως καρδιακές προσβολές ή εγκεφαλικά επεισόδια.
Συμπέρασμα
Η ιδέα ότι ένα απλό παυσίπονο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου είναι τόσο συναρπαστική όσο και προκλητική. Εάν μελλοντικές μελέτες επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα, η ιβουπροφαίνη μπορεί μια μέρα να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη μείωση του κινδύνου καρκίνου, ειδικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου, καταλήγουν οι επιστήμονες.
Για την ώρα, οι ειδικοί συμφωνούν ότι είναι πιο συνετό να επικεντρωθούμε στην πρόληψη που βασίζεται στον τρόπο ζωής: να τρώμε αντιφλεγμονώδη τρόφιμα, να διατηρούμε ένα υγιές βάρος και να παραμένουμε σωματικά δραστήριοι.
