Ακόμη ένα βήμα προς την υλοποίηση της μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης. Χθες, ανακοινώθηκαν επίσημα από το Μεταβατικό Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο τα ονόματα των 16 δικαστών που θα συνθέτουν το Εφετείο. Το δευτεροβάθμιο δικαστικό Σώμα μετά και τη ψήφιση πρότασης Νόμου θα αρχίσει να εκδικάζει υποθέσεις από την 1η Ιουλίου. Ανάμεσα στα 16 μέλη του νεοσυσταθέντος Εφετείου περιλαμβάνονται 11 δικαστές/ πρόεδροι πρωτοβάθμιων δικαστικών Σωμάτων, δυο δικαστές του Διοικητικού Δικαστηρίου και τρεις δικηγόροι.
Η προκήρυξη των θέσεων είχε γίνει στις 23/9/2022, με το Μεταβατικό Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο να αποφασίζει όπως προσφέρει διορισμό για τη θέση Δικαστή Εφετείου στους ακόλουθους υποψηφίους: Αγνή Ευσταθίου – Νικολετοπούλου (Δικαστής Διοικητικού Δικαστηρίου), Αλέξανδρος Α. Παναγιώτου (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Αντώνης Κονής (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Γιώργος Σεραφείμ (Δικαστής Διοικητικού Δικαστηρίου), Δημήτρης Ι. Κίτσιος (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Δημήτρης Λυσάνδρου (Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας), Ιφιγένεια Στυλιανίδου (Δικηγόρος), Μαρίνα Παπαδοπούλου (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Μιράντα Τουμαζή (Πρόεδρος Οικογενειακού Δικαστηρίου), Μιχάλης Αμπίζας (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Μιχάλης Γ. Πικής (Δικηγόρος), Παναγιώτα Κυριακίδου – Ζησίμου (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Ρέα Λιμνατίτου (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Σταύρος Σταύρου (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Στέλλα Χριστοδουλίδου – Μέσσιου (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου), Χαράλαμπος Χαραλάμπους (Πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου).
Ο αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου (ΠΔΣ), Γιώργος Χριστοφίδης, σχολιάζοντας τους διορισμούς με τοποθετήσεις του στον «Φ», εξέφρασε ικανοποίηση. Αναφερόμενος στο γεγονός ότι στα μέλη του Εφετείου περιλαμβάνονται και τρεις δικηγόροι (Δ. Λυσάνδρου, Ι. Στυλιανίδου και Μ. Πικής), έκανε λόγο για μεγάλο κέρδος. Εξήγησε ότι αναγνωρίστηκε η συνεισφορά του ΠΔΣ αλλά και συνάμα ικανοποιήθηκε ένα αίτημά του. Ένα άλλο θετικό σημείο, σύμφωνα με τα όσα μας ανέφερε, είναι ότι «ακολουθήθηκε η επετηρίδα» σε ό,τι αφορά τους διορισμούς, ενώ διασφαλίζεται και η εξειδίκευση, δεδομένου ότι διορίστηκαν στο αναθεωρητικό τμήμα Δικαστές του Διοικητικού Δικαστηρίου.
Οι 16 Εφέτες θα έχουν ως βασικό μισθό, €111.450 έκαστος τον χρόνο, κάτι που σημαίνει πως το συνολικό ετήσιο κόστος μόνο για τη μισθοδοσία των δικαστών θα αγγίζει τα €1,8 εκατ. (€1.783.200).
Να σημειωθεί ότι με βάση την τροποποίηση της νομοθεσίας ο πρόεδρος του Εφετείου διατηρεί προβάδισμα έναντι των λοιπών δικαστών του Εφετείου και ασκεί διοικητικά καθήκοντα προέδρου. Το δευτεροβάθμιο δικαστικό Σώμα θα λειτουργεί σε τμήματα πολιτικής, ποινικής και αναθεωρητικής δικαιοδοσίας. Στην πολιτική δικαιοδοσία του Εφετείου περιλαμβάνεται και αυτή των δικαστηρίων ειδικής δικαιοδοσίας. Ο πρόεδρος του Εφετείου, με την έγκριση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, θα μπορεί να προβαίνει στην κατανομή εργασίας σε κάθε μέλος αυτού, να καθορίζει τη σύνθεση και να ορίζει τον πρόεδρο κάθε Τμήματος.
Ο προβληματισμός
Το Εφετείο παρουσιάζεται ως αντίδοτο για την αντιμετώπιση του μεγάλου αριθμού εκκρεμουσών υποθέσεων και το φαινόμενο καθυστέρησης στην απονομή Δικαιοσύνης. Αυτή τη στιγμή, γίνεται λόγος για περίπου 6.000 εφέσεις που εκκρεμούν και με τις οποίες ασχολούνται πέραν των 2.000 δικηγόρων. Την ίδια στιγμή, στα Επαρχιακά Δικαστήρια εκκρεμούν γύρω στις 40.000 υποθέσεις (25.000 από το 2018).
Πάντως, παρά τη δρομολόγηση της όλης διαδικασίας για την εγκαθίδρυση του Εφετείου αλλά και τον διορισμό των 16 νέων μελών, υπάρχει προβληματισμός για παρενέργειες που προκαλούνται. Νομικοί κύκλοι εκφράζουν προβληματισμό και κάνουν λόγο για αποδυνάμωση Επαρχιακών Δικαστηρίων, αφού από εκεί αντλήθηκαν οι Εφέτες. Στην προκειμένη έχουν διοριστεί στο δευτεροβάθμιο δικαστικό Σώμα 13 δικαστές με τους πλείστους να είναι πρόεδροι Επαρχιακών Δικαστηρίων.
Είναι χαρακτηριστική η συζήτηση που είχε γίνει στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών περί τα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου. Από πλευράς Ανωτάτου Δικαστηρίου είχε διατυπωθεί γενικότερα η θέση για αποψίλωση των Δικαστηρίων των χαμηλότερων βαθμίδων, επειδή οι πρόεδροι τους και οι ανώτεροι επαρχιακοί δικαστές διορίζονται στα υπό σύσταση Δικαστήρια. Γι’ αυτό και παρατάθηκε εν τέλει η εφαρμογή της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης από 1/1/2023 για την 1η Ιουλίου.
Πάντως, ως αντεπιχείρημα στις εκφρασθείσες ανησυχίες, προβάλλεται η θέση ότι σίγουρα θα υπάρχει μια μεταβατική περίοδος δύσκολη, ωστόσο, θα δοθούν λύσεις. Όσοι παρουσιάζονται καθησυχαστικοί παραπέμπουν στη δημιουργία και των άλλων δικαστικών Σωμάτων (π.χ. ίδρυση Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου, αλλά και υπό προώθηση τροποποιητικό νομοσχέδιο για δημιουργία Δικαστηρίων επίλυσης μικρών απαιτήσεων), καθώς και άλλα μέτρα στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης, με τα οποία θα αντιμετωπιστούν μεσοπρόθεσμα όλα τα προβλήματα. Σημειώνεται πως ήδη άρχισε να εφαρμόζεται το i-justice, ενώ αναμένεται να υλοποιηθεί και το e-justice. Εξάλλου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, στις 20 Ιανουαρίου προχώρησε στον διορισμό των προέδρων και των μελών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου (9μελές) και του Ανωτάτου Δικαστηρίου (7μελές).
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ
Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα…
Η μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης έχει δρομολογηθεί αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι από την 1η Ιουλίου θα βιώσουμε άμεσα θετικές επιπτώσεις στον τομέα. Θα υπάρξει σχετικά μακρά μεταβατική περίοδος μέχρι να επιτευχθεί το ζητούμενο. Κατά τη διάρκειά της, το πιο πιθανό είναι να παρουσιαστούν προβλήματα που δεν είχαν προβλεφθεί. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι θα χρειαστεί η συνεργασία της Πολιτείας, της Βουλής και όλων όσοι αποτελούν μέρος του τομέα της Δικαιοσύνης για να υπερπηδηθούν τα όποια εμπόδια. Με άλλα λόγια, έχει μπει το νερό στο αυλάκι, αλλά θα χρειαστεί να γίνουν πολλά άλλα ακόμη. Ένα από τα σημαντικά ζητήματα είναι και οι εγκαταστάσεις των Δικαστηρίων στη Λευκωσία, οι οποίες από τη δεκαετία του ’60 έχουν κριθεί ακατάλληλες…
