Σε τροχιά έκτακτης ανάγκης έχει εισέλθει η επαρχία Πάφου λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας, της καταστροφής της κύριας μονάδας αφαλάτωσης στα Κούκλια και των χαμηλών αποθεμάτων στα φράγματα.
Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ανακοίνωσε την άφιξη κινητών μονάδων αφαλάτωσης από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), ως μέρος ενός επείγοντος σχεδίου ενίσχυσης της υδροδότησης της Κύπρου.
Οι μονάδες αφίχθηκαν στην Κύπρο το Σάββατο με το εμπορικό πλοίο σημαίας Παναμά Princess Nabiha και από σήμερα ξεκίνησε η μεταφορά και εγκατάστασή τους στις προκαθορισμένες περιοχές, σε συνεργασία με τεχνικούς της κατασκευάστριας εταιρείας από τα ΗΑΕ. Όλες οι μονάδες θα εγκατασταθούν προσωρινά στη Μονή στη Λεμεσό για δοκιμαστική περίοδο.
Η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, δρ Μαρία Παναγιώτου παρέστη σήμερα το πρωί στην έναρξη της διαδικασίας εκφόρτωσης των κινητών μονάδων αφαλάτωσης που κατέφθασαν από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), τονίζοντας πως οι μονάδες αυτές αποτελούν μέρος του ευρύτερου ολοκληρωμένου σχεδιασμού της Κυβέρνησης για κάλυψη των αναγκών ύδρευσης.
«Εδώ κι πάρα πολύ καιρό», είπε η κα Υπουργός, «με εντατικές διαδικασίες το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) κάνει όλες τις προετοιμασίες για να μπορέσουν να εγκατασταθούν και να δώσουν νερό εντός του χρονοδιαγράμματος που είχαμε θέσει, που είναι ο Ιούνιος».
Η κα Υπουργός εξήγησε ότι πρόκειται για 33 εμπορευματοκιβώτια, οπόταν η μεταφορά τους θα πάρει μερικές μέρες. Πρόσθεσε πως οι πρώτοι τεχνικοί έλεγχοι θα γίνουν στη Λεμεσό, η μία θα μεταβεί στην Πάφο και οι υπόλοιπες στη Λεμεσό.
Υπενθύμισε την «πάρα πολύ σημαντική απόφαση» που έχει λάβει η κυβέρνηση τον περασμένο Μάρτιο για παροχή της πρώτης οικονομικής στήριξης ύψους €8 εκατ. στους ΕΟΑ για τη μείωση των απωλειών και τα υπόλοιπα €3 εκατ. για τρία χρόνια στις κοινότητες. «Άρα», συνέχισε, η κα Υπουργός, «είναι ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός, ο οποίος αποσκοπεί στη μόνιμη επίλυση του υδατικού προβλήματος».
Λέγοντας εκ νέου ότι «διανύουμε μια πολύ δύσκολη περίοδο», η δρ Παναγιώτου τόνισε πως «η άφιξη των μονάδων αλλά και ο σχεδιασμός που γίνεται για να αντιμετωπίσουμε την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε δεν πρέπει να εφησυχάζει κανένα».
«Οι πολίτες πρέπει να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το νερό με φειδώ», πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας επίσης και την αυστηροποίηση της νομοθεσίας για τη χρήση λαστίχου.
Στην Πάφο, θα τοποθετηθεί μονάδα αφαλάτωσης δυναμικότητας 1.350 κυβικών μέτρων ημερησίως στην ευρύτερη περιοχή των Κουκλιών, στον χώρο της κατεστραμμένης μόνιμης μονάδας αφαλάτωσης των 15.000 κυβικών μέτρων ημερησίως.
Παράλληλα, εντός του Σεπτεμβρίου αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία και η κινητή μονάδα στην Κισσόνεργα, με δυναμικότητα 10.000 κυβικών μέτρων την ημέρα, βάσει σχετικής σύμβασης που υπεγράφη την περασμένη Δευτέρα.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει επίσης την εγκατάσταση και μικρότερων μονάδων αφαλάτωσης στην ίδια περιοχή συνολικής δυναμικότητας 2.000 κυβικών μέτρων ημερησίως, οι οποίες θα τεθούν σε λειτουργία εντός Ιουλίου για την κάλυψη των αναγκών ενόψει της καλοκαιρινής αιχμής.
Η φετινή υδατική χρονιά χαρακτηρίζεται από την ανησυχητικά χαμηλή επάρκεια, με τις διαθέσιμες ποσότητες να φτάνουν οριακά για την κάλυψη των αναγκών μέχρι το τέλος του έτους. Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) εκτιμά ότι η μέγιστη ημερήσια ζήτηση στην επαρχία Πάφου θα φτάσει τα 43.000 κυβικά μέτρα, ενώ η συνολική ανάγκη μέχρι τον Δεκέμβριο αγγίζει τα 9,15 εκατομμύρια κυβικά.
Η σημερινή παραγωγική ικανότητα, λαμβάνοντας υπόψη τα διυλιστήρια Αναρίτας και Κανναβιού, τις γεωτρήσεις και τις συνεισφορές από τα φράγματα Ασπρόκρεμμου και Κανναβιού, υπολογίζεται σε 45.020 κυβικά μέτρα ημερησίως – μόλις επαρκής για να καλυφθούν οι ανάγκες, εφόσον δεν προκύψουν απρόβλεπτες βλάβες ή μειώσεις στην παροχή.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», το ΤΑΥ έχει επεξεργαστεί σχέδιο για συντεταγμένες και ολιγόωρες περικοπές στην υδροδότηση, εφόσον καταστεί αναγκαίο. Το σχέδιο προβλέπει ότι οι πολίτες θα μπορούν να αξιοποιούν τα αποθηκευμένα αποθέματα στα ντεπόζιτα των οικιών τους. Σε τέτοια περίπτωση θα ζητηθεί η ενεργή εμπλοκή των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) για την ομαλή υλοποίηση του σχεδίου.
Μέχρι την αποκατάσταση της μόνιμης μονάδας αφαλάτωσης στα Κούκλια – που αναμένεται να τεθεί ξανά σε λειτουργία τον Αύγουστο – το βάρος πέφτει στις γεωτρήσεις. Το ΤΑΥ έχει ενεργοποιήσει παλαιές γεωτρήσεις, ενώ συνεχίζει την ανεύρεση νέων, προκειμένου να καλυφθεί το αναμενόμενο έλλειμμα των 10.000 κυβικών μέτρων ημερησίως κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η άρδευση στην επαρχία Πάφου θα περιοριστεί κατά 30% σε σχέση με τις εγκριθείσες ποσότητες του 2024, ενώ στα γήπεδα γκολφ θα παραχωρηθεί μόλις το 30% των απαιτούμενων ποσοτήτων.
Οι Αρχές καλούν όλους τους πολίτες σε υπεύθυνη και συνετή χρήση νερού, υπογραμμίζοντας ότι ακόμα και το πιο ολοκληρωμένο σχέδιο μπορεί να καταρρεύσει αν δεν περιοριστεί η αλόγιστη κατανάλωση. Η επόμενη περίοδος κρίνεται κρίσιμη και η επιτυχία των σχεδιασμών εξαρτάται από τη συλλογική προσπάθεια κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης και πολιτών.
Ευχαριστίες για την ενίσχυση από τα ΗΑΕ
Η εγκατάσταση των κινητών μονάδων από τα ΗΑΕ θεωρείται κομβική παρέμβαση, που αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην αποτροπή μιας ενδεχόμενης υδατικής κατάρρευσης. Η Υπουργός Γεωργίας εξέφρασε δημόσια τις ευχαριστίες της προς τα ΗΑΕ για την έμπρακτη στήριξη, τονίζοντας ότι η συμφωνία αποτελεί αποτέλεσμα της ενεργούς εξωτερικής πολιτικής και της στρατηγικής διμερούς συνεργασίας με φίλιες χώρες.
Από πλευράς του ο Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε τις θερμές του ευχαριστίες για την άμεση και γενναιόδωρη στήριξη της χώρας στην Κύπρο. Η δωρεάν αποστολή μονάδων αφαλάτωσης, είπε, αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της στενής και στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Επισήμανε ότι τα ΗΑΕ αποτελούν χώρα με κρίσιμο γεωπολιτικό ρόλο και ηγέτιδα δύναμη στον φίλο αραβικό κόσμο.
Τέλος Ιουνίου η μονάδα αφαλάτωσης στη Μονή
- Στα χαμηλότερα επίπεδα τα αποθέματα στο φράγμα του Κούρη
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αναμένεται να δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια του έτους σχετίζεται με την κάλυψη της ημερήσιας ζήτησης σε νερό ύδρευσης στην Επαρχία Λεμεσού και γι’ αυτό αποφασίστηκε όπως η πλειοψηφία των μονάδων αφαλάτωσης από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εγκατασταθούν εκεί. Συγκεκριμένα, αφαλατώσεις συνολικής δυναμικότητας 13.650 κυβικών μέτρων ημερησίως, συνολικά 12, θα εγκατασταθούν στη Μονή εντός Ιουνίου. Εκτός από τη μονάδα στη Μονή που θα γίνει με τη συμβολή των ΗΑΕ, στη Λεμεσό προγραμματίζεται η εγκατάσταση ακόμα δύο κινητών μονάδων αφαλάτωσης στον Γαρύλλη και Λιμάνι.
Σημειώνεται ότι, οι ετήσιες ανάγκες ύδρευσης για ολόκληρη την Επαρχία Λεμεσού ανέρχονται σε 32,2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (ΕΚΜ) νερού, με πηγές το φράγμα του Κούρη (14,5 ΕΚΜ), την αφαλάτωση Επισκοπής (12,4 ΕΚΜ), γεωτρήσεις ύδρευσης από τον υδροφορέα Γερμασόγειας (3,3 ΕΚΜ) και γεωτρήσεις ύδρευσης στην περιοχή του Δέλτα του Κούρη (2 ΕΚΜ). Η ζήτηση νερού στην ευρύτερη περιοχή Λεμεσού αναμένεται να είναι αυξημένη, ενώ τα αποθέματα στο φράγμα του Κούρη θα βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα και ενδεχομένως με αυξημένη περιεκτικότητα σε λάσπη, το οποίο δύναται να επηρεάσει την απόδοση του Διυλιστηρίου Λεμεσού. Συγκεκριμένα, σε περιόδους αιχμής η μέγιστη υδρευτική ζήτηση στην ευρύτερη περιοχή Λεμεσού ανέρχεται περίπου στις 96.000 κ.μ. ημερησίως, με πηγές το Διυλιστήριο Λεμεσού το οποίο τροφοδοτείται από το φράγμα του Κούρη (39.000 κ.μ. ημερησίως), την μονάδα αφαλάτωσης Βασιλικού (5.000 κ.μ.), την μονάδα αφαλάτωσης Επισκοπής (36.000 κ.μ.), τον υδροφορέα Γερμασόγειας (10.000 κ.μ.) και τις γεωτρήσεις στην περιοχή του Δέλτα του Κούρη (6.000 κ.μ.).
Επισημαίνεται ότι το φράγμα Κούρη μπορεί να εξυπηρετήσει τις επαρχίες Λεμεσού, Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου, ενώ τα φράγματα Καλαβασού, Διποτάμου και Λευκάρων μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες ύδρευσης των επαρχιών Λάρνακας και Λευκωσίας μόνο. Ως εκ τούτου και εφόσον η Επαρχία Λεμεσού δεν έχει εναλλακτική πηγή από άλλο φράγμα, εκτός από αυτό του Κούρη, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων προτίθεται να περιορίσει την απόληψη νερού από το φράγμα Κούρη στο ελάχιστο, με σκοπό να διατηρήσει περισσότερα αποθέματα για την Επαρχία Λεμεσού ή για οποιαδήποτε άλλη περιοχή του Ενιαίου Σχεδίου Νοτίου Αγωγού (ΕΣΝΑ) κριθεί αναγκαίο. Περαιτέρω, προγραμματίζει να ενισχύσει το υδατικό ισοζύγιο της Επαρχίας Λεμεσού με μεταφορά ποσοτήτων νερού από τη μονάδα αφαλάτωσης Βασιλικού προς τις περιοχές ανατολικά της Λεμεσού, με σκοπό να ενισχύσει τις πηγές ύδρευσης της περιοχής και αντίστοιχα να μειώσει την ποσότητα διύλισης νερού από το Διυλιστήριο Λεμεσού.
Για κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των Επαρχιών Λάρνακας και Λευκωσίας, προγραμματίζεται να αξιοποιηθεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό η αποθηκευμένη ποσότητα στα φράγματα Καλαβασού, Διποτάμου και Λευκάρων, σε συνδυασμό με τη λειτουργία των μονάδων Αφαλάτωσης Βασιλικού και Λάρνακας, συμπληρώνοντας με τις ελάχιστες δυνατές ποσότητες από το φράγμα Κούρη. Οι ανάγκες ύδρευσης της Επαρχίας Αμμοχώστου, θα καλυφθούν από τη μονάδα αφαλάτωσης Δεκέλειας, επίσης, συμπληρώνοντας με τις ελάχιστες δυνατές ποσότητες από το φράγμα Κούρη.
