Με θέμα συζήτησης τη φονική και καταστροφική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου στην επαρχία Λεμεσού, συνεδριάζουν εκτάκτως αύριο, τρεις κοινοβουλευτικές Επιτροπές (Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος) με στόχο την εις βάθος διερεύνηση των αιτίων, της επιχειρησιακής ανταπόκρισης και των συνεπειών της τραγωδίας, που είχε ως αποτέλεσμα τον βασανιστικό θάνατο δύο συνανθρώπων μας και την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και περιουσιών ανυπολόγιστης αξίας.
Η κοινή συνεδρία θα εξετάσει:
– Τις συνέπειες των πυρκαγιών, μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης.
– Την ανάγκη άμεσης αποζημίωσης και επαναδραστηριοποίησης των πληγέντων γεωργών και κτηνοτρόφων.
-Την επάρκεια σε προσωπικό, μέσα και εξοπλισμό για πρόληψη και κατάσβεση πυρκαγιών.
-Τον αντιπυρικό επιχειρησιακό σχεδιασμό του Τμήματος Δασών και τα προκατασταλτικά μέτρα που λαμβάνονται για πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος.
-Τις καταστροφικές επιπτώσεις των πυρκαγιών στο φυσικό περιβάλλον και την ανάγκη αύξησης του κονδυλίου που διατίθεται για αναδασώσεις.
– Μέτρα και ενέργειες των αρμόδιων υπηρεσιών για αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία παράνομων σκυβαλότοπων.
Είναι προφανές ότι η κοινή συνεδρία δεν αφορά μόνο την πρόσφατη πυρκαγιά, αλλά αναζητά απαντήσεις σε θέματα γενικότερης ετοιμότητας των αρμόδιων Υπηρεσιών αλλά και μέτρων πρόληψης.
Τα ζητούμενα είναι δύο: Πρώτον, οι απαντήσεις αυτές να μην αναζητούνται πάντοτε μετά από μια μεγάλη καταστροφή, και δεύτερο, να περάσουμε επιτέλους από τα λόγια στις πράξεις.
Η οργή της κοινωνίας
Η κοινωνική αντίδραση που ακολούθησε τις πρόσφατες πυρκαγιές ήταν σφοδρή. Οι πολίτες δεν στράφηκαν μόνο κατά της κυβέρνησης.
Το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του βρέθηκε στο στόχαστρο, καθώς η οργή σε μαζικές συγκεντρώσεις πολιτών ξεχείλισε με συνθήματα που ανέδειξαν μια βαθιά απογοήτευση. Η απαξίωση δεν υπήρξε επιλεκτική, ήταν ηχηρή και οριζόντια.
Την ίδια ώρα, εντείνονται οι αντιφάσεις στο δημόσιο διάλογο. Όσοι μέχρι πρότινος κατήγγειλαν τις δημόσιες δαπάνες ως σπατάλες, σήμερα τις ανακαλύπτουν ως ανεπαρκείς.
Eπιπρόσθετα αν η Κυβέρνηση ανακοίνωνε άμεσα την αγορά νέων πτητικών μέσων, οι πρώτες αντιδράσεις θα αφορούσαν πιθανές απευθείας αναθέσεις και διαγωνισμούς εξπρές.
Αντίστοιχα, όταν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες, η (εκάστοτε) Κυβέρνηση εγκαλείται για καθυστερήσεις. Η περίπτωση του αριθμού έκτακτης ανάγκης 112 είναι χαρακτηριστική, αφού η επιμονή στις διαδικασίες προκάλεσε καθυστερήσεις που κόστισαν.
Η απουσία στρατηγικής από όλους παραμένει διαχρονική πληγή. Η πολιτική διαχείριση των κρίσεων δεν οργανώνεται γύρω από ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο, αλλά εξαντλείται σε επικοινωνιακούς τακτικισμούς.
Ακόμα και σήμερα, στη δημόσια σφαίρα δεν έχουν κατατεθεί συγκεκριμένες, υλοποιήσιμες προτάσεις. Αντιθέτως, περισσεύουν τα ευχολόγια.
Κάτι που πρέπει να προσέξουν οι βουλευτές όλων των κομμάτων: Για πρώτη ίσως φόρα, η οργή του κόσμου δεν στρέφεται αποκλειστικά εναντίον της Κυβέρνησης.
«Πιάνει τους ούλλους το κολάνι», είχε φωνάξει οργισμένος ένας από τους αγρότες που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από την πυρκαγιά, και όλοι συμφώνησαν μαζί του.
Κόμματα, βουλευτές, κρατικοί αξιωματούχοι, το σύνολο του πολιτικού/πολιτειακού συστήματος, βρέθηκε στο στόχαστρο.
Επικρατεί, όχι άδικα, μια τάση απαξίωσης όλων από τους πολίτες. Το βάρος για αναστροφή αυτής της τάσης, πέφτει αναπόφευκτα σε όλους τους αρμόδιους, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους υπουργούς του, τα κόμματα και τους βουλευτές τους.
Όπως ορθά τόνισε ένας ανεξάρτητος πολιτικός αναλυτής, κανείς δεν πείθει πως είναι διαφορετικός.
Όλοι επιλέγουν τον λαϊκισμό, χωρίς να θέτουν εφικτούς στόχους για βελτίωση της κατάστασης.
Ζούμε σε μια περιοχή του πλανήτη όπου οι πυρκαγιές, δυστυχώς, ξεσπούν όλο και πιο συχνά, και αν συνεχιστεί αυτή η στάση των πολιτειακών και άλλων αξιωματούχων, την επόμενη φορά οι συνέπειες θα είναι πολύ χειρότερες.
Ας αντιληφθούν επιτέλους όλοι ότι η στάχτη δεν είναι πεδίο για πολιτική εκμετάλλευση, είναι πεδίο για ενότητα και αλλαγές, κατέληξε ο αναλυτής.
Στά χέρια Χριστοδουλίδη οι εκθέσεις υπηρεσιών
Από την περασμένη Παρασκευή βρίσκονται στα χέρια του Προέδρου Χριστοδουλίδη οι εκθέσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, του Τμήματος Δασών, της Πολιτικής Άμυνας και της Αστυνομίας, σε σχέση με τις φονικές πυρκαγιές στην επαρχία Λεμεσού.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θα προβεί σε διορθωτικές κινήσεις αμέσως μόλις εξάγει τα συμπεράσματα του μέσα από τις εκθέσεις, κάτι που αναμένεται να γίνει άμεσα.
Αυτό που απομένει να διαφανεί είναι αν στις άμεσες διορθωτικές κινήσεις περιλαμβάνεται και ο πολυαναμενόμενος από την κοινωνία ανασχηματισμός.
Μέσα από τις εκθέσεις, αναμένεται να επιβεβαιωθούν όσα ήδη δόθηκαν επισήμως στη δημοσιότητα, ότι δηλαδή η φωτιά που ξέσπασε έξω από τη Μαλιά, λίγο μετά τις 13:00 της 23ης Ιουλίου, κατέκαψε πέραν των 12.000 εκταρίων γης, προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές σε γεωργικές καλλιέργειες, βοσκοτόπια και οικισμούς.
Η πρώτη κλήση προς την Πυροσβεστική Υπηρεσία ελήφθη στις 13:28, με τις φλόγες να εξαπλώνονται αστραπιαία, όπως καταγράφεται και σε ερασιτεχνικά βίντεο της περιόδου 13:50-14:10.
Δώδεκα λεπτά μετά την κλήση, στις 13:40, έφτασαν τα πρώτα δύο πυροσβεστικά οχήματα από Πάχνα, ενώ λίγο αργότερα ενισχύθηκαν από τρίτο όχημα από τις Κυβίδες.
Τα πρώτα πτητικά μέσα απογειώθηκαν 34 λεπτά μετά την ειδοποίηση, και στις 14:20 περίπου πραγματοποίησαν την πρώτη ρίψη νερού, δηλαδή 52 λεπτά μετά που έλαβε την κλήση η Πυροσβεστική.
Παράλληλα, ένα ελικόπτερο εισήλθε στη μάχη, ενισχύοντας τις επίγειες δυνάμεις. Παρά την κινητοποίηση, για τουλάχιστον 20 λεπτά επιχειρούσαν μόνον δύο αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο.
Στις 14:45, ενεργοποιήθηκε το σχέδιο «ΙΚΑΡΟΣ ΙΙ», επιτρέποντας την εμπλοκή περισσότερων μέσων.
Έως τις 15:20, είχαν αναπτυχθεί τέσσερα ελικόπτερα και δύο πτητικά, με τις ρίψεις να συνεχίζονται με εντατικό ρυθμό. Στις 15:39, το βρετανικό ελικόπτερο Chinook τέθηκε επίσης στη διάθεση των κυπριακών αρχών.
Μέχρι τις 16:20, ο αριθμός των εναέριων μέσων αυξήθηκε στα εννέα, ενώ μέχρι τις 18:00 επιχειρούσαν συνολικά 13 πτητικά μέσα, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη κινητοποίηση αεροπορικής πυρόσβεσης στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια.
Αυτό που δεν ανακοινώθηκε προς τα έξω επισήμως αλλά που διασταυρωμένες πληροφορίες αναφέρουν είναι η ασυνεννοησία και η ολιγωρία των καθ’ ύλην αρμόδιων για την κατάσβεση των πυρκαγιών Τμημάτων, δηλαδή Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και Τμήματος Δασών.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές, η ειδοποίηση για την πυρκαγιά, που είναι γνωστό ότι εκδηλώθηκε σε χώρο υπό την ευθύνη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, έφτασε με καθυστέρηση στο Τμήμα Δασών, το οποίο με τη σειρά του ολιγώρησε να στείλει δυνάμεις ανάλογες της σοβαρότητας της πυρκαγιάς.
Αλλά ακόμα και όταν τις έστειλε, φαίνεται ότι οι περισσότεροι δασοπυροσβέστες προσπάθησαν να προστατεύσουν περιμετρικά τις περιοχές ευθύνης του Τμήματος Δασών και δεν ενίσχυσαν κατευθείαν τις προσπάθειες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που έδιναν μάχη μέσα στα φλεγόμενα χωριά.
Αν ισχύουν αυτά, οι ευθύνες των εμπλεκόμενων είναι τεράστιες. Λογικά, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα λάβει σφαιρική ενημέρωση μέσα από τις υποβληθείσες σε αυτόν εκθέσεις και οφείλει να ενημερώσει τον λαό.
Όπως οφείλει να τον ενημερώσει για το επίπεδο ετοιμότητας και πιθανές ευθύνες της Πολιτικής Άμυνας αλλά και για την αποτελεσματικότητα της νέας διευθέτησης με τα πτητικά μέσα, τα οποία τέθηκαν κάτω από την ευθύνη του υπουργείου Άμυνας.
Η έκτακτη κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών καλείται να απαντήσει σε κρίσιμα ερωτήματα:
-Υπήρξε καθυστέρηση στην κινητοποίηση των πτητικών μέσων;
-Ήταν επαρκής ο σχεδιασμός και η ετοιμότητα των κρατικών υπηρεσιών
– Ποιος ήταν ο παράγοντας που μέσα σε 30 λεπτά η πυρκαγιά στην επαρχία Λεμεσού κατέστη ανεξέλεγκτη;
-Ποιος ήταν ο βαθμός συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων;
-Ποιες είναι οι ευθύνες Επαρχιακών Διοικήσεων, Κοινοτικών Συμβουλίων και του κάθε ενός από μας που αφήνει γύρω από την περιουσία του ακαθάριστα (καύσιμη ύλη στο πεδίο);
-Έχουν ληφθεί ουσιαστικά προληπτικά μέτρα;
– Ποιες οι ευθύνες της Πολιτικής Άμυνας; Θα μπορούσε να αποφευχθεί ο τραγικός θάνατος δύο συμπατριωτών μας;
– Τι γίνεται με τον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112;
– Ποια μέτρα έπρεπε να λαμβάνονται ήδη αλλά δεν έχουν ακόμη θεσπιστεί για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 που επηρεάστηκαν από την πυρκαγιά;
– Ποια μέτρα θα ληφθούν για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων;
-Πόσες και ποιες λεκάνες απορροής και ζώνες προστασίας ταμιευτήρων ύδρευσης επηρεάστηκαν από τις πρόσφατες μεγάλες πυρκαγιές;
