Ένα σοβαρό πρόβλημα που ταλανίζει για χρόνια τη λειτουργία του αλιευτικού καταφυγίου Κάτω Πύργου φαίνεται πως οδεύει προς οριστική επίλυση. Το χρόνιο φαινόμενο της συσσώρευσης άμμου και νεκρών φυκιών, κυρίως Ποσειδωνίας, στην είσοδο και στη λιμενολεκάνη του καταφυγίου, έχει οδηγήσει σε σημαντικά λειτουργικά προβλήματα, τα οποία απαιτούν επαναλαμβανόμενες και δαπανηρές παρεμβάσεις καθαρισμού και εκβάθυνσης.
Τη βελτίωση του αλιευτικού καταφυγίου του Κάτω Πύργου και την οριστική και ολιστική επίλυση του προβλήματος πρόσχωσης, καθώς η ανάπτυξη της περιοχής περνά και μέσα από την υποστήριξη των επαγγελματιών της θάλασσας, ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης στο πλαίσιο της Περιοδείας του στην περιοχή Τηλλυρίας. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος τον περασμένο Δεκέμβριο ανέφερε ότι το Υπουργείο Γεωργίας σε συνεργασία με το Τμήμα Δημοσίων Έργων και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο μελετούν ήδη τις βέλτιστες λύσεις με τη σχετική μελέτη να ολοκληρώνεται μέσα του 2025. Ακολούθως, πρόσθεσε, αναμένεται η προκήρυξη του έργου με την ολοκλήρωση και λειτουργία του να προγραμματίζεται περί το 2026.
Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Δημοσίων Έργων, κάθε τέτοια παρέμβαση κοστίζει περί τις €400.000 έως €500.000 και επαναλαμβάνεται περίπου κάθε 1,5 με 2 χρόνια, επιβαρύνοντας σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό. Η συστηματική αυτή ανάγκη για καθαρισμούς έχει αναδείξει την επιτακτική ανάγκη για μία μόνιμη, τεχνικά βιώσιμη και περιβαλλοντικά συμβατή λύση.
Στο πλαίσιο αυτό, η Πολιτεία προχωρεί με την υλοποίηση εκτεταμένων βελτιωτικών έργων, συνολικού κόστους €5,6 εκατομμυρίων, τα οποία έχουν μελετηθεί λεπτομερώς μέσα από την εγκεκριμένη Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ). Το έργο αναμένεται να συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Προγράμματος Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας 2021-2027.
Η προτεινόμενη λύση, η οποία κρίθηκε ως τεχνικά και περιβαλλοντικά βέλτιστη, περιλαμβάνει:
Κατασκευή νέου προσήνεμου και υπήνεμου κυματοθραύστη, με αλλαγή της θέσης εισόδου προς βαθύτερα νερά. Καθαιρέσεις υφιστάμενων κατασκευών και επαναχρησιμοποίηση ογκολίθων, όπου είναι εφικτό. Δημιουργία διαδρόμων πρόσβασης για οχήματα καθαρισμού, ώστε να διευκολύνεται μελλοντικά η συντήρηση με χερσαίο εξοπλισμό, χωρίς ανάγκη για βυθοκορήσεις. Εγκατάσταση αγωγών και καναλιών για την ανανέωση των υδάτων της λιμενολεκάνης, καθώς και δημιουργία συστήματος φρέσκου θαλασσινού νερού μέσω σιντριβανιού.
Η επιλογή της λύσης βασίστηκε σε μια σειρά από τεχνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, όπως: Η εξασφάλιση κυματικής ηρεμίας εντός της λιμενολεκάνης. Η οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος πρόσχωσης. Η μείωση των εξόδων συντήρησης σε βάθος χρόνου. Η προστασία του ευαίσθητου θαλάσσιου περιβάλλοντος, καθώς η περιοχή περιβάλλεται από οικολογικά σημαντικούς βιοτόπους.
Η διάρκεια ζωής του έργου εκτιμάται στα 50 χρόνια από πλευράς κατασκευής, ενώ η λειτουργική επάρκεια υπολογίζεται στα 25 χρόνια, με πρόβλεψη για επανεξέταση και ενδεχόμενη αναβάθμιση ανάλογα με τις μελλοντικές ανάγκες.
Κατόπιν αιτήματος του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, ο σχεδιασμός του έργου περιλαμβάνει πρόνοιες για διπλασιασμό των θέσεων ελλιμενισμού από 16 σε 30 για την εξυπηρέτηση τόσο των επαγγελματιών αλιέων όσο και των σκαφών της Ναυτικής και Λιμενικής Αστυνομίας.
Αναβαθμίζεται η λειτουργία του καταφυγίου
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Η περιβαλλοντική μελέτη περιλαμβάνει: Οικολογική απογραφή της περιοχής. Προσομοιώσεις για την εξέλιξη της ακτογραμμής. Χρήση 3D φυσικού μοντέλου. Μελέτες για τη βιοποικιλότητα και τη ροή υδάτων, ενώ καταγράφεται ότι δεν θα πραγματοποιηθούν εκτεταμένες εκβαθύνσεις που θα επηρεάσουν τον πυθμένα.
Το αλιευτικό καταφύγιο Κάτω Πύργου αποτελεί κρίσιμη υποδομή για την τοπική οικονομία και την κοινωνική συνοχή μιας περιοχής που παραμένει γεωγραφικά απομονωμένη. Η αναβάθμιση του καταφυγίου αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στην ασφάλεια των σκαφών, στη βιωσιμότητα του επαγγέλματος του ψαρά, αλλά και στην τουριστική και περιβαλλοντική ανάπτυξη της περιοχής.
Με την υλοποίηση του έργου, η Πολιτεία στέλνει το μήνυμα πως το μέλλον του Κάτω Πύργου δεν πρέπει να στηρίζεται σε προσωρινά μπαλώματα, αλλά σε ουσιαστικές παρεμβάσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον.
