Την γαλλική συνταγή υιοθέτησε η κυβέρνηση με σκοπό τον συντονισμό στη διαχείριση κρίσεων, κάτι το οποίο μεταφράζεται σε υπαγωγή όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο ουσιαστικά μετατρέπεται σε υπερ-υπουργείο, μετονομαζόμενο σε Υπουργείο Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας.
Το Υπουργείο Εσωτερικών παίρνει την αφρόκρεμα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης (πυροσβέστες) και το Υπουργείο Γεωργίας – Τμήμα Δασών (δασοπυροσβέστες) και μετατρέπεται στη μοναδική ομάδα κρούσης για καταπολέμηση των πυρκαγιών.
Κάτι άλλο που προέκυψε κατά τη διάρκεια δηλώσεων που ακολούθησαν χθεσινή συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου είναι ότι παρακάμπτεται και παροπλίζεται για θέματα καταστολής των πυρκαγιών ο νυν συντονιστής κ. Ανδρέας Γρηγορίου, για την απουσία του οποίου στην Αυστραλία (κατά την πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό) ασκήθηκε έντονη κριτική.
Οι αλλαγές που δρομολογήθηκαν είχαν τύχει επεξεργασίας από τον γαλλικό οργανισμό Expertise France ο οποίος θεωρείται εξειδικευμένος ενώ στην όλη προσπάθεια αναμένεται να συμβάλει οικονομικά και η ΕΕ.
Την απόφαση για λειτουργία Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας γνωστοποίησε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης κατά την έναρξη της χθεσινής συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου.
Όπως ανέφερε στον «Φ» ο σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας καθηγητής Γιώργος Μπούστρας, ερωτηθείς σχετικά, αυτό που εισηγήθηκαν οι Γάλλοι είναι ότι πρέπει να υπάρχει ένας γενικός συντονιστής στον οποίο να καταλήγουν όλα τα δεδομένα, ώστε να έχει ολοκληρωμένη εικόνα και να μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις την ώρα της κρίσης. Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ο κ. Μπούστρας ανέφερε, πως με τις προωθούμενες ρυθμίσεις δεν καταργείται οποιαδήποτε υπηρεσία αλλά επιτυγχάνεται καλύτερος συντονισμός. Τέλος είπε, ότι το μοντέλο της υπαγωγής όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών στο Υπουργείο Εσωτερικών ισχύει και στη Γαλλία και προφανώς αυτός είναι από τους βασικούς λόγους που υιοθετείται και στην Κύπρο.
Η όλη διαδικασία δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα, υπό την έννοια ότι θα απαιτηθεί και τροποποίηση νομοθεσιών, αλλά θεωρείται σημαντικό ότι μπήκε το νερό στ’ αυλάκι. Εκτός από την πολιτική βούληση η οποία έχει ήδη εκφραστεί, απομένει και το θέμα του συντονισμού όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών οι οποίες επί δεκαετίες λειτουργούσαν με βάση τη δική τους πρακτική, τη δική τους ηγεσία, τη δική τους νομοθεσία, έστω και αν κατά καιρούς ασκήθηκε κριτική για απουσία ενιαίας αντιμετώπισης θεομηνιών και ειδικότερα των πυρκαγιών.
Ο Πρόεδρος μιλώντας κατά την έναρξη της συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ανέφερε:
«Μια από τις πέντε βασικές προτεραιότητες της διακυβέρνησης μας, είναι οι μεταρρυθμίσεις, ο εκσυγχρονισμός του κράτους του 1960.
Σήμερα προχωρούμε σε μια μεταρρύθμιση για ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό εθνικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας στη βάση των διεθνών και των ευρωπαϊκών προτύπων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρώτη απόφαση που λάβαμε ανάγεται στον Οκτώβριο του 2023. Ακολούθως με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχαμε τεχνική υποστήριξη από τη Γαλλία και σήμερα θα αποφασίζουμε όπως όλες οι σχετικές Υπηρεσίες που είναι διασκορπισμένες σε διάφορα Υπουργεία που διαχειρίζονται θέματα κρίσεων, συστεγαστούν. Θα είναι μαζί κάτω από την ίδια Υπηρεσία, έτσι ώστε να έχουμε έναν ισχυρό Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας.
Συγκεκριμένα, σήμερα θα αποφασίσουμε τη μεταφορά της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, όπως επίσης και του προσωπικού του Τμήματος Δασών που ασχολείται με δράσεις δασοπροστασίας, όπως πρόληψη, ετοιμότητα και καταστολή, κάτω από το ίδιο Υπουργείο, μαζί με το Τμήμα Πολιτικής Άμυνας, όλοι κάτω από το Υπουργείο Εσωτερικών.
Πρόκειται για μια σημαντικότατη μεταρρύθμιση και θεωρούμε ότι αυτός ο συντονισμός, και ο τερματισμός του διασκορπισμού σε διαφορετικά Υπουργεία, θα οδηγήσει σε ένα σύγχρονο Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, στα πρότυπα και άλλων κρατών.
Ο Εθνικός Συντονιστής θα έχει τον γενικό συντονισμό όλων των Υπηρεσιών
Στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας αναφέρθηκε η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω κ. Ειρήνη Πική, μετά τη συνεδρίαση του Σώματος.
Όπως εξήγησε, καθοριστικής συνδρομής στην προωθούμενη μεταρρύθμιση έχει με τον συμβουλευτικό του ρόλο ο Ειδικός Σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας για θέματα Διαχείρισης Κρίσεων και Πολιτικής Προστασίας, καθηγητής Γιώργος Μπούστρας.
Η Υφυπουργός ανέφερε επίσης πως ελήφθησαν οι ακόλουθες αποφάσεις:
- Μεταφορά της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως στο Υπουργείο Εσωτερικών.
- Μεταφορά του συνόλου των δραστηριοτήτων και του αντίστοιχου προσωπικού του Τμήματος Δασών που ασχολείται και συμμετέχει σε δράσεις δασοπροστασίας, στο Υπουργείο Εσωτερικών.
- Δημιουργία θέσης Εθνικού Συντονιστή, ο οποίος θα διοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Εθνικός Συντονιστής θα έχει τον γενικό συντονισμό όλων των Υπηρεσιών που θα μεταφερθούν στο Υπουργείο Εσωτερικών, περιλαμβανομένης και της Πολιτικής Άμυνας, για θέματα αντιμετώπισης φυσικών και άλλων φαινομένων καταστροφών.
- Επικαιροποίηση των εθνικών σχεδίων καθώς και των επιχειρησιακών σχεδίων για φυσικές καταστροφές λαμβάνοντας υπόψιν τις νέες συνθήκες και ανάγκες που δημιουργούνται με τον Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας και το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα αναπτυχθεί».
Ερωτηθείσα κατά πόσον ο διορισμός Εθνικού Συντονιστή, σημαίνει ότι παύει να ισχύει η απόφαση που είχε λάβει το Υπουργικό Συμβούλιο σχετικά με τον διορισμό του κ. Ανδρέα Γρηγορίου, η κ. Πική είπε ότι «η θέση του Εθνικού Συντονιστή θα προβλεφθεί μέσα στον τροποποιητικό προϋπολογισμό του 2025, οπότε δεν αλλάζει οτιδήποτε σήμερα που μιλάμε. Όταν θα διοριστεί ο Εθνικός Συντονιστής θα αναλάβει και τις ευθύνες που έχει σήμερα ο κ. Γρηγορίου».
Κληθείσα να αναφέρει ποιος θα προΐσταται του Εθνικού Μηχανισμού που θα συσταθεί, είπε ότι «θα είναι ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών. Θα εξετάσουμε κατά πόσο θα δημιουργηθεί και δεύτερη θέση γενικού διευθυντή στο Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά δεν έχει ληφθεί κάποια τελική απόφαση. Και όλες οι Υπηρεσίες, η Πυροσβεστική, το μέρος του Τμήματος Δασών που θα μεταφερθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών, καθώς και η Πολιτική Άμυνα θα είναι κάτω από τον Εθνικό Συντονιστή. Όσον αφορά διοικητικά θέματα, θα υπάγονται στον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας».
Σε ερώτηση πότε εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση αυτή, η κ. Πική είπε ότι «χρειάζεται να γίνουν διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως, για παράδειγμα, να αλλάξει ο νόμος της Πυροσβεστικής. Πρέπει να εγκριθεί ο τροποποιητικός προϋπολογισμός, ο οποίος ακόμα δεν έχει κατατεθεί. Αντιλαμβάνομαι, θα κατατεθεί μέσα στον Οκτώβριο ή Νοέμβριο στη Βουλή για έγκριση», προσθέτοντας ότι «θα δουλέψουμε εντατικά για να υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν η απόφαση».
Τα πτητικά μέσα παραμένουν στην Εθνική Φρουρά
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι πρόσφατα τα πτητικά μέσα πυρόσβεσης εντάχθηκαν στην Εθνική Φρουρά, και τώρα μεταφέρονται κάποιες Υπηρεσίες κάτω από το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ τα πτητικά μέσα παραμένουν στην Εθνική Φρουρά, παρατηρώντας ότι υπάρχει αντίφαση στο πώς ενεργεί η Κυβέρνηση στο θέμα του συντονισμού, η κ. Πική είπε: «Ξέρετε πολύ καλά ότι η απόφαση για τα πτητικά μέσα ελήφθη ακριβώς επειδή δεν μπορούσε να υπάρχει μια ξεχωριστή βάση του Τμήματος Δασών. Φαίνεται ότι η επιλογή αυτή έχει λειτουργήσει πάρα πολύ καλά. Δεν έχει σχέση το ένα με το άλλο και δεν σημαίνει ότι επειδή μεταφέρθηκαν τα πτητικά μέσα δεν θα πρέπει όλες οι υπόλοιπες Υπηρεσίες να συντονιστούν κάτω από μια ομπρέλα».
