Η πανδημία του Covid-19 αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο και έχει δείξει τα δόντια του με τον χειρότερο τρόπο σε εκείνους που τόλμησαν να την υποτιμήσουν. Μέτρα λήφθησαν ανά την υφήλιο- αλλού χαλαρότερα, αλλού σκληρότερα – με διαφορετικά αποτελέσματα κάθε φορά, αφού απέναντι σε έναν αόρατο και άγνωστο εχθρό, τα πάντα είναι απρόοπτα. Η περίοδος όμως της έλλειψης συναφούς γνώσης και εμπειρίας έχει παρέλθει. Τα μέτρα που λαμβάνονται οφείλουν να είναι λογικά, στοχευμένα και προ-πάντων απολετεσματικά.
Στην περίπτωση της Κύπρου, όπως μελετητές και επιστήμονες παραδέχονται, κατά τον πρώτο κατ’οίκον εγκλεισμό, η κοινωνία μας αντιμετώπισε τα πλέον σκληρά μέτρα στην Ευρώπη τουλάχιστον. Με θετικά αποτελέσματα όπως έδειξε ο απόηχος του πρώτου κύμματος. Για τους γνωστούς λόγους τους οποίους δεν θα αναπτύξουμε εδώ, το δεύτερο κύμμα ήρθε εντονότερο και βρίσκεται για επίσης γνωστούς λόγους εκτός ελέγχου. Τη “νύφη” φαίνεται σε δυσανάλογο βαθμό και αυτή τη φορά, να την πληρώνουν τα κέντρα αναψυχής.
Για πολλούς/ες η αναστολή λειτουργίας των κέντρων αναψυχής αφορά την απουσία επιλογών για φιλικές συνάξεις, χαλάρωση και διασκέδαση. Γεγονός που για τον κοινωνικό ιστό και την συνοχή του, ειδικά σε περίοδο εορτών και με βάση την κουλτούρα μας είναι ζωτικής σημασίας. Αυτή την ανάλυση θα την αφήσουμε σε κοινωνιολόγους και ψυχολόγους. Τί σημαίνει όμως το νέο κλείσιμο για τους εργαζόμενους και τους παρεμφερείς παράγοντες των χώρων αναψυχής; Αρχικά, σημαίνει επ’ αόριστον λουκέτο σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων. Πώς φτάνει όμως εκεί μια επιχείρηση;
Ας παρατηρήσουμε τον ετήσιο κύκλο λειτουργίας. Εννοείται ότι η ανάλυση είναι κατά προσέγγιση, αφού οι διαφορετικοί τύποι κέντρων αναψυχής, επαρχίες και άλλοι παράγοντες σημαίνουν και διαφορετικές ανάγκες. Κατά προσέγγιση λοιπόν, αρχόμενες από τον Ιανουάριο, οι επιχειρήσεις καλούνται να κάνουν τους απολογισμούς τους και επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς μετά τις γιορτές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Η περίοδος αυτή αφορά και τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Μάρτιο, με περιορισμένα κέρδη για τις επιχειρήσεις, λειτουργεί όμως ως μια περίοδος μεταβατική από μια εορταστική περίοδο σε άλλη και εν συνεχεία στην καλοκαιρία. Αυτή την μεταβατική περίοδο το 2020 την ζήσαμε κανονικά. Η παραγωγική περίοδος είναι από το Πάσχα μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβίου. Οι μεγάλες μέρες και οι δροσερές νύχτες που φέρνει η καλοκαιρία, ο τουρισμός – εσωτερικός και εξωτερικός -, η περίοδος των διακοπών, η αύξηση παραγωγής προϊόντων κτλ. σηματοδοτεί περίοδο επιχειρηματικού οργίου και στην Κύπρο το ζούμε εντονότερα από τα πλείστα μέρη του κόσμου. Προχωράμε σε Οκτώβριο και Νοέμβριο, που για εύλογους και διάφορους λόγους αποτελεί ουσιαστικά “νεκρή περίοδο” για τα κέντρα αναψυχής. Και αυτή η περίοδος όμως θεωρείται μεταβατική προς τις γιορτές. Αυτή, είναι και η περίοδος που τα κέντρα θα κληθούν να αποδώσουν στον μέγιστο βαθμό για να καλύψουν την “χασούρα” των προηγούμενων μηνών και να κλείσουν με θετικό απολογισμό την χρονιά – που θα οδηγήσει στην επόμενη κ.ο.κ.
Την πρώτη παραγωγική περίοδο, το 2020 τα κέντρα αναψυχής την δουλέψανε μισή και την υπόλοιπη με μέτρα πάνω σε μέτρα και από έλεγχο σε έλεγχο. Όσα άντεξαν το πρώτο lockdown, έπρεπε να κάνουν θυσίες και να μπούν σε έξοδα, αφού ουσιαστικά ξανα-άνοιγαν επιχειρήσεις από την αρχή. “Δεν είναι απλό. Δεν μπαίνει το κλειδί στην πόρτα, ανοίγεις και έχεις πάλι λειτουργική επιχείρηση”, σημείωσαν εύστοχα οι αντιπροσώποι του χώρου εκείνη την περίοδο. Είναι το stock που χάθηκε, είναι το stock που πρέπει να έρθει, είναι η συντήρηση χώρων και εξοπλισμού, οι ανακαινίσεις και βεβαίως η διαχείρηση του ανθρώπινου δυναμικού. Όλα σε μια περίοδο με αβεβαιότητα και δυσβάκτακτους περιορισμούς. Στην μαζική τους πλειοψηφία τα κέντρα έλαβαν δραστικά μέτρα κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, σεβούμενα εαυτούς και πελάτες, εξού και τα κρούσματα που πηγάζουν από εκεί είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Η παντελής καταστροφή και της δεύτερης παραγωγικής περιόδου, μετά από σειρά ημιμέτρων και μηδαμινής στήριξης, στήνει στον τοίχο, αν όχι στο σύνολό τους, το 90% των επιχειρήσεων.
Λύσεις υπάρχουν. Αυτό το αποδείξαμε συλλογικά ως υπεύθηνη κοινωνία σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας, όπου με υψηλό αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθήνης, κρατήσαμε τον αντίκτυπο χαμηλά – όσο περνούσε από το χέρι μας. Η κυβέρνηση δεν έχει όμως ανάλογες επιδόσεις. Εξέθεσε αδικαιολόγητα σε πλειάδα περιπτώσεων την μαζική πλειοψηφία της υπεύθυνης κοινωνίας και φέρει ακέραια την ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση.
Η ζημιά που έχει υποστεί και θα υποστεί ο χώρος των κέντρων αναψυχής θα στείλει στα χρεωμένα σπίτια τους, τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και αρκετούς από τους θεωρητικά μεγάλους. Η άλλοτε εύρωστη βιομηχανία αναψυχής, εκ των στυλλοβατών της κύριας πηγής εσόδων της οικονομίας μας, του τουρισμού, θα ξεπουληθεί όπως και τόσα άλλα σε γηγενείς και ξένους μεγαλοκαρχαρίες. Ώσπου το 99% των πολιτών της Δημοκρατίας να είναι υπαλλήλοι/υπόδουλοι σε μεγάλα συμφέροντα. Ξεχάστε τις οικογενειακές και τις μικρές επιχειρήσεις. Ξεχάστε τα μικρά ψάρια. Όσα έχουν μείνει θα τα έχουν φαέι σύντομα τα μεγάλα. Και να δούμε μετά τι θα φάμε και εμείς και αυτά…
