Ο Χρυσόστομος Ρουσής παραθέτει παραδείγματα για τη σωστή χρήση της γλώσσας μας.
Τα τρισύλλαβα ουσιαστικά κατεβάζουν τον τόνο στη γενική του ενικού, γενική (και αιτιατική) του πληθυντικού:
ο έφηβος – του εφήβου – των εφήβων – τους εφήβους,
ο άνθρωπος – του ανθρώπου – των ανθρώπων – τους ανθρώπους
ο δήμαρχος – του δημάρχου – των δημάρχων – τους δημάρχους
το πανεπιστήμιο – του πανεπιστημίου, το θέατρο – του θεάτρου
Αλλά: ο ανήφορος – του ανήφορου, ο καλόγερος – του καλόγερου, το χαμόγελο – του χαμόγελου, το μάγουλο – του μάγουλου, το αγριοβότανο – του αγριοβότανου (λαϊκές λέξεις)
Λέμε και γράφουμε: το αμύγδαλο – του αμύγδαλου, αλλά: γλυκό αμυγδάλου, το παράπονο – του παράπονου, αλλά: αίτηση παραπόνων, η ακρίβεια – της ακρίβειας, αλλά: μέτρηση ακριβείας, ο Ξενόπουλος – του Ξενόπουλου, αλλά: τα μυθιστορήματα του Γρηγορίου Ξενοπούλου.
Λέμε: «Η καταστροφή του διαστημοπλοίου έγινε πάνω από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ». (και όχι: του διαστημόπλοιου) – «Τα ονομαστήρια του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου» (και όχι: Χρυσόστομου) Αλλά: «Η ονομαστική γιορτή του Χρυσόστομου Ρουσή».
«Ο μισθός του δασκάλου υπερβαίνει τις 2.000 ευρώ το μήνα». (τυπικό/ επίσημο ύφος). «Του δάσκαλου η δουλειά δεν πληρώνεται με τίποτε». (οικείο/ λαϊκό ύφος)
ΠΡΟΣΟΧΗ: «Οι υποψήφιοι Δήμαρχοι Πάφου ξεδιπλώνουν το όραμα τους». (και όχι: Δημάρχοι)
*Λέμε και γράφουμε: δήμαρχοι, άνθρωποι, έλεγχοι (και όχι: δημάρχοι, ανθρώποι, ελέγχοι)
*Ο τόνος στην προπαραλήγουσα παρέχει/ προσδίδει οικείο ύφος, ενώ ο τόνος στην παραλήγουσα τυπικό/ επίσημο ύφος.
