Ο Α. Χατζηαντώνης, Κερυνειώτης πρόσφυγας, γράφει τα πιο κάτω.

Εις απάντησιν δικής μου επιστολής στον «Φ», όπου έγραφα για τους δύο ηγέτες του αγώνα της ΕΟΚΑ, ‘55 – ‘59, ημερομηνίας 23/7/2020, με τίτλο: «Υποπέσατε αμφότεροι σε λάθη», ο συγγραφέας και βιογράφος του Γ. Γρίβα, Λεωνίδας Λεωνίδου, μου απευθύνει, σε ευγενικά πλαίσια και αυτό τον τιμά, επιστολή, όπου εμφανίζεται κάπως ενοχλημένος που περιορίστηκα να αναφέρω μόνον κάποιες αντιρρήσεις μου σχετικά με τις ενέργειες του Γρίβα στην περίοδο ‘71 – ‘73.

Κύριε Λεωνίδου,

Κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσω που αφιερώσατε λίγο χρόνο για να ασχοληθείτε με την ταπεινότητά μου. Παραπονείστε, που ενώ διεπράχθησαν πολλά λάθη και από τα δύο πρόσωπα, δηλ. Μακάριο και Γ. Γρίβα, επικεντρώνομαι στον δεύτερο. Συνεχίζετε το κείμενό σας αναφερόμενος σε γεγονότα που σημάδεψαν τα πρώτα χρόνια της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας, για έλλειψη δημοκρατίας, για εγκατάλειψη του στόχου της Ενώσεως από τον Αρχιεπίσκοπο το 1956, για απαγωγές, ξυλοδαρμούς, πολιτικές δολοφονίες και λοιπά…

Δεν θα ισχυριστώ ότι όσα γράφετε αποτελούν ανακρίβειες, ούτε θα αμφισβητήσω οτιδήποτε. Και ασφαλώς, δεν επιθυμώ αντιπαράθεση, με έναν γνωστό και καταξιωμένο συγγραφέα που ανάλωσε πολύτιμο χρόνο για έρευνα σε αρχεία που φυλάσσονται στο Λονδίνο και αλλού. Ναι, η διακυβέρνηση Μακαρίου δεν υπήρξε ένας δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλα, ούτε και ήταν 100% άψογη, άσπιλη και αμόλυντη. Σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, μια νεο-σύστατη Δημοκρατία αντιμετωπίζει ανώμαλες καταστάσεις και ενίοτε  μετέρχεται μεθόδων επικράτησης όχι και τόσο δημοκρατικών. Σίγουρα, θυματοποιήθηκαν άνθρωποι, κατά κύριον λόγον δημοσιογράφοι που εργάζονταν στις φιλο-ενωτικές, τότε, εφημερίδες, π.χ., Εθνική, όπως ο Α. Φαρμακίδης κ.λπ.

Κάπου, αναφέρεστε στον… μελανό «περί Προστασίας του Ονόματος Αρχηγού του Κράτους» Νόμο. Σας ευχαριστώ που το υπενθυμίζετε. Ομολογώ πως δεν εγνώριζα ότι ψηφίστηκε από την τότε Βουλή τέτοιος νόμος. Και μένω έκπληκτος, πληροφορούμενος ότι ο νόμος αυτός δεν αφορά μόνον τους εν ζωή, αλλά επεκτείνεται και στην μετά θάνατον προσβολή του ονόματος ενός ηγέτη. Ωστόσο, είστε λίγο υπερβολικός όταν αποκαλείτε δικτατορικό το συγκεκριμένο νομοθέτημα. Φανταστείτε να επιτρεπόταν να εξυβρίζονται οι εκάστοτε Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας, ελεύθερα και χωρίς να υφίστανται κυρώσεις. Γνωρίζουμε την ιδιοσυγκρασία του Κυπρίου. Από πρωίας άχρι βαθείας νυκτός, πολλοί ανόητοι θα εξύβριζαν τον πρώτο τη τάξει πολίτη της χώρας, στα καφενεία και αλλού.

Επίσης, κάπου λέτε κ. Λεωδίδου ότι κατά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, που αποδεδειγμένα μας έφερε τον Τούρκο στο νησί, ο Γ. Γρίβας ήταν ήδη 6 μήνες νεκρός. Εντάξει. Αυτό αληθεύει. Θα απαλλάξουμε όμως τον στρατηγό από τις ευθύνες που του αποδίδονται ότι επί των ημερών που ο ίδιος ηγείτο της τρομοκρατικής-παράνομης ΕΟΚΑ Β εξυφάνθησαν δύο, ίσως και περισσότερα σχέδια προς ανατροπήν του νόμιμου ηγέτη της Κυπριακής Δημοκρατίας; Ως ερευνητής, δεν ακούσατε τίποτε για τα σχέδια ΑΠΟΛΛΩΝ και ΣΦΕΝΔΟΝΗ; Που σκοπό είχαν την ανατροπή Μακαρίου; Αλλά, και μετά τον θάνατο του στρατηγού, η ανώμαλη κατάσταση συνεχίστηκε. 

Στον επίλογο της επιστολής σας, υπό τον υπότιτλο: Ιστορικές αλήθειες, γράφετε, αγαπητέ Λεωνίδα: «Ο Ουίλσον υπέβαλε στον Μακάριο (17/7/74, ώρα 2 μ.μ.) το η Ελλάς εισέβαλε εις την Κύπρον. Επίσης, του υπέβαλε και το περιεχόμενο της ομιλίας του στον ΟΗΕ».

Προσωπικά, το μόνο που γνωρίζω, σύμφωνα με τις φτωχές μου γνώσεις, είναι ότι, όντως, το κείμενο που διάβασε ο Κύπριος ηγέτης, στην έδρα του Σ.Α. του Ο.Η.Ε., στις 19 Ιουλίου 1974, δεν γράφτηκε από τον ίδιο, αλλά από άλλους. Και θα δεχθώ ότι όντως ήταν λάθος του Αρχιεπισκόπου να εγκρίνει και να διαβάσει δημοσίως ένα τέτοιο κείμενο. Τον πιστώνω όμως με αγάπη προς την πατρίδα του και με την πραγματική επιθυμία να καλέσει τη διεθνή κοινότητα να ανατρέψει την ανώμαλη κατάσταση που δημιουργήθηκε.

Συνάγοντας. Θα επαναλάβω αυτά που έγραψα και στην προηγούμενη επιστολή μου, στην οποία αντιδράσατε: Λάθη διεπράχθησαν από ΟΛΟΥΣ. Δεν θα τα τοποθετήσουμε στη ζυγαριά προς εξακρίβωση της βαρύτητός τους. Δεν έχει νόημα. Αντιλαμβάνομαι την αγάπη και εκτίμηση που τρέφετε, κύριε Λεωνίδου, προς το πρόσωπον του Γ. Γρίβα. Σας ερωτώ όμως: Τι θα κερδίσουμε, 46 χρόνια μετά, ως Ελληνοκύπριοι, να συνεχίζουμε επ’ αόριστον τέτοιου είδους συζητήσεις; Δεν θα ήταν καλύτερο, ομονοούντες, να δούμε τι θα πράξουμε απ’ εδώ και πέρα;