Ο Αντώνης Χατζηαντώνης, συνταξιούχος καθηγητής Αγγλικών, προβληματίζεται για την Παιδεία στο νησί.
Μέσα στα τόσα άλλα προβλήματα, που ταλανίζουν την κυπριακή κοινωνία αυτές τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου, ένα από τα θέματα που πονοκεφαλιάζουν τον συμπαθή υπουργό της Παιδείας και τους συν αυτώ, είναι και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα ανοίξουν τα σχολεία. Δεν είναι όμως το μόνο πρόβλημα.
Στο Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών, του 2012, η πατρίδα μας, κατρακύλησε σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα, αγγίζοντας τον πάτο. Στα Μαθηματικά, τις Θετικές Επιστήμες και στην Κατανόηση κειμένου… Απελπιστική είναι και η κατάσταση που δημοσίευσε το Πρόγραμμα PISA 2015, καθώς η Κύπρος μας, τοποθετείται, στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης, μεταξύ 72 χωρών παγκοσμίως. Και στην τελευταία θέση στις 28 χώρες – μέλη της ΕΕ. Η Κύπρος, δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τον μέσο όρο που έθεσε ο ΟΟΣΑ, συγκεντρώνοντας μόλις 433 μονάδες, από τις 493, με τους μαθητές μας να παρουσιάζουν επιδείνωση και στα Μαθηματικά και στις Θετικές Επιστήμες. Αλλά κυρίως, και εμένα αυτό με στενοχώρησε πάρα πολύ, διότι λατρεύω τον γραπτό λόγο ως φιλόλογος Αγγλικής Γλώσσας, η απόκλιση κατά 6 ολόκληρες μονάδες στην Ανάγνωση και Κατανόηση Κειμένου. Από 449, στις 443!
Τα στατιστικά, με κουράζουν αφάνταστα. Δεν παύουν όμως, να μας παρουσιάζουν την σκληρή πραγματικότητα. Και τις πταίει; Θα επιχειρήσω να δώσω ο ίδιος κάποιες απαντήσεις. Υπηρέτησα 25 χρόνια στην ελληνική εκπαίδευση, αλλά έχω και εμπειρία τριών ετών, στα κυπριακά σχολεία. Θα μιλήσω για την Κύπρο, αφού το θέμα μας είναι οι Κύπριοι μαθητές. 1) Η λεγόμενη δασκαλοκεντρική προσέγγιση του διδάσκοντος προς το παιδί. Αποστήθισε όσα περισσότερα μπορείς νέε μου, για να περάσεις στην Πανεπιστημιακή Σχολή που επιθυμείς. 2) Η έλλειψη ανάπτυξης κριτικής σκέψης εκ μέρους των παιδιών. Και ποιοί φταίνε γι’ αυτό; Λυπάμαι, αλλά εδώ ευθύνη φέρουν και οι γονείς. 3) Σε κάποιο βαθμό, η επιμονή στα τυπικά. Ξέρετε, όταν το 2006-2007 υπηρετούσα στο Θέκλειο Γυμνάσιο Λεμεσού, καθημερινώς εύρισκα στην προσωπική μου θυρίδα τουλάχιστον 6-7 ενημερωτικά έντυπα – βλακείες, που ουδέν προσέφεραν είτε σε μένα, είτε σε οποιοδήποτε συνάδελφο. Με ουδέν όφελος προς τους μαθητές βεβαίως. Εγκύκλιοι επί εγκυκλίων, αμέτρητα και άχρηστα χαρτιά.
Συζητώντας με μια συνάδελφο, όταν υπηρετούσα στο Γυμνάσιο Ομόδους, θυμάμαι, και σχολίαζα την έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους των παιδιών ή τα διάφορα φαινόμενα απειθαρχίας που υπήρχαν σε ορισμένα τμήματα, μου είπε: «Έλα ρε Αντώνη. Σιγά το πρόβλημα! Ο μισθός να πέφτει και μην ασχολείσαι με λεπτομέρειες!». Ναι. Και εγώ ο ίδιος, κοίταζα τον μισθό μου. Δεν κρύβομαι πίσω από το δάκτυλό μου. Ειδικά εγώ, που είχα -προσωρινά- αφήσει τα ελληνικά σχολεία, ερχόμενος στην αγία νήσο Κύπρο. Γνωρίζετε πόσα χρόνια ανέμενα τον διορισμό αυτό; Από το 1984, ίσαμε το 2006! 22 ολόκληρα χρόνια! Και για να χαρώ την ιδιαίτερη μου πατρίδα πριν αποδημήσω εις Κύριον, αφού ήμουνα πρόσφυγας – ξενιτεμένος, επί δεκαετίες στο εξωτερικό, αλλά, ναι, και για τον πολύ καλό μισθό. Στην Ελλάδα, με 19,5 έτη υπηρεσίας ελάμβανα μόλις €1.200 (μιλώ για το 2006), ενώ εδώ στο νησί μας, ο μισθός μου εκτοξεύτηκε στις €3.300!
Κάτι φταίει, λοιπόν. Οι σχεδόν, καλύτερα αμειβόμενοι εκπαιδευτικοί στην Ευρώπη, σε ένα λειτούργημα με πολλά προνόμια, τρεις μήνες διακοπών και λοιπά, δεν είναι κρίμα, να μην μπορούμε να μεταδώσουμε λίγο από το φως μας, λίγες από τις γνώσεις μας, στα καημένα τα παιδάκια, που οι γονείς τους παλεύουν για τον επιούσιο, ελπίζοντας να τα καμαρώσουν σε ένα καλύτερο μέλλον; Εδώ, να τονίσω, ότι υπάρχουν και εξαιρετικοί Κύπριοι εκπαιδευτικοί.
Συνάγοντας. Δεν αποδίδω συγκεκριμένα ευθύνες στον άλφα ή στον βήτα παράγοντα, που ενέχεται στο Εκπαιδευτικό Σύστημα. Ασφαλώς, αναγνωρίζω ότι δεν υπήρξα ποτέ ένας εκ των καλύτερων ή άριστων καθηγητών. Εδώ και στην Ελλάδα. Όμως, προσπάθησα! Αγωνίστηκα! Και θα ήμουνα πάρα πολύ ευτυχής, αν μπορούσαμε να κάτσουμε σε ένα μεγάλο τραπέζι όλοι όσοι έχουν ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία, και να δούμε αν υπάρχει τρόπος να βελτιώσουμε λίγο, την θλιβερή αυτή κατάσταση.
