Ο Νίκος Παπαναστασίου, δημοσιογράφος, ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας, απαντά στον Τάσο Γ. Οικονόμου.

Είναι με λύπη μου, που, 46 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή της μισής Κύπρου από τον Αττίλα και πολλές δεκαετίες από τον επικό αγώνα της ΕΟΚΑ, είδα στον «Φ» της 2/9/2020 όσα έγραψε ο επιστολογράφος Τάσος Γ. Οικονόμου. Με προφανή σκοπό, να εξυμνήσει τον «άσπιλο και αμόλυντο Μακάριο». Του απαντώ συνοπτικά: 

1. Δεν ξέρω αν ο κ. Οικονόμου ήθελε να μείνει υπόδουλος για πάντα στους Άγγλους, όμως είναι λάθος να πιστεύει ότι «αυτό το ήθελαν πολλοί Κύπριοι». Με το Ενωτικό Δημοψήφισμα και τον αγώνα της ΕΟΚΑ, απέδειξαν περίτρανα το αντίθετο.

2. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Κύπριοι δεν ζήτησαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα «διότι ήταν αδύνατο να δημιουργηθεί κράτος με μικρό πληθυσμό και μάλιστα δίπλα από την Τουρκία». Η Ένωση αποτελούσε προαιώνιο πόθο και, με την επίτευξή της, κανένα κράτος δεν θα δημιουργείτο, γιατί, απλούστατα, η Κύπρος θα ήταν Ελλάδα.

3. Την ανάμειξη της Τουρκίας στην Κύπρο, επί της οποίας στερήθηκε κάθε δικαιώματος με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, δεν είναι «ο κυπριακός λαός και η ηγεσία που διαχρονικά αποδέχτηκαν», αλλά η Κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, με το να δεχθεί την Τουρκία ως συνομιλητή στην Τριμερή του Λονδίνου, τον Αύγουστο του 1955.

4. Δεν ήταν ο Μακάριος ο Γ’ που οργάνωσε το Δημοψήφισμα του 1950, αλλά η Εθναρχία με επικεφαλής τον Μακάριο Β’, Μυριανθέα.

5. Ναι, ο Μακάριος Γ’ πρωταγωνίστησε με τον Γρίβα Διγενή στην οργάνωση του αγώνα της ΕΟΚΑ, αλλά αποτελεί ιστορική ανακρίβεια ο ισχυρισμός, ότι «χωρίς την ενεργό ανάμειξη του Αρχιεπισκόπου, η ΕΟΚΑ δεν μπορούσε να στεριώσει ούτε 24 ώρες»! Ο Μακάριος ήταν από το 1956 εκτός Κύπρου και μέχρι το ’59. Όταν άδοξα διακόπηκε ο απελευθερωτικός αγώνας, η ΕΟΚΑ και ο Διγενής μεγαλούργησαν τυγχάνοντας του παγκόσμιου θαυμασμού.

6. Και μόνο μια απλή ανάγνωση των προκηρύξεων, της επιστολογραφίας και των δηλώσεων του Διγενή, όχι μόνο κατά την ΕΟΚΑ αλλά και μέχρι το θάνατό του, ανατρέπει και καταρρίπτει τον ισχυρισμό για «μηδενικές πολιτικές ικανότητες Γρίβα». Τι θα πει, όμως, ο κ. Οικονόμου για τις πολιτικές ικανότητες Μακαρίου, έχοντας υπ’ όψη ότι αυτός υπέγραψε τις Συμφωνίες της Ζυρίχης, που επανέφεραν τους Τούρκους στην Κύπρο και κατέστησαν την τ/κ μειονότητα του 18% σε «ισότιμο συνεταίρο» σε ένα πλήρως δεσμευμένο «ανεξάρτητο κράτος»; Που υπέγραψε τις συμφωνίες για «πράσινες γραμμές» στην Κύπρο, που διχοτόμησαν πόλεις του νησιού; Που ανέτρεψε το σχέδιο της Ελλάδας για «πραξικοπηματική Ένωση» το 1964; 

7. Οι βόμβες του Φεβρουαρίου 1956 στη Λευκωσία ποσώς δεν ήταν με διαταγή του Διγενή, αφού η ΕΟΚΑ τηρούσε επίσημα εκεχειρία, αλλά παραλήφθηκαν μέσα από την Αρχιεπισκοπή. Σχετικές επώνυμες μαρτυρίες με λεπτομέρειες, υπάρχουν στο βιβλίο μου «Λάμπρος Καυκαλίδης, το αγρινό της ΕΟΚΑ».

8. Ο Μακάριος δεν υπέγραψε τις Συμφωνίες του 1959 «λόγω αδηρίτου ανάγκης και απειλών για διχοτόμηση», αλλά με πλήρη συνείδηση, όπως μαρτυρούν δεκάδες δηλώσεις του που ακολούθησαν την υπογραφή. Όσο για τη διχοτόμηση, οι Συμφωνίες σ’ αυτήν παρέπεμπαν χρονικά. Γραμμή, την οποία ακολούθησαν πάντα οι Τούρκοι.

9. Δεν ήταν «η πίεση του κυπριακού λαού για Ένωση», που «ανάγκασε» τον Μακάριο να υποβάλει τα 13 σημεία το 1963. Άλλωστε, η αναθεώρηση του Συντάγματος, κάθε άλλο παρά στην Ένωση παρέπεμπε.

10. Η Οργάνωση «Ακρίτας» είχε ως «αόρατη» κεφαλή» της τον Μακάριο και γνωστό ως αρχηγό της τον Γιωρκάτζη, γι’ αυτό και «οι πατριώτες που τα έκαμαν θάλασσα», κατά τον κ. Οικονόμου, έστω και τώρα ν’ αντιληφθεί ποιοι επιτέλους ήταν. 

11. Ο στρατηγός Γρίβας ήρθε στην Κύπρο το 1964 και τη μετέτρεψε σε απόρθητο φρούριο έναντι της τουρκικής απειλής για εισβολή, στα πλαίσια δε αυτά, συνεργάστηκε πλήρως με τον Μακάριο. Άλλοι ήταν που υπέσκαπταν και συκοφαντούσαν τον Διγενή και την ελληνική μεραρχία και άλλοι ήταν που συνωμότησαν να εκδιωχθούν από την Κύπρο το 1967 και να μείνει η Κύπρος στο έλεος του Αττίλα.

12. Το ότι, όπως γράφει ο κ. Οικονόμου, και «οι αποκαλούμενοι μακαριακοί (Δηκοϊκοί, Λυσσαριδικοί και Εδεκίτες) όλο λάθη βρίσκουν στον Μακάριο», είναι πιστεύω πολύ σοβαρό στοιχείο που πρέπει να τον προβληματίσει.

13. Συμφωνώ, ότι ο Μακάριος «που είχε μυαλό και κότσια, γνώριζε τι υπέγραφε», στο Λονδίνο το 1959 και με τον Ντενκτάς το 1977. Και ό,τι συμβαίνει σήμερα, προσθέτω εγώ, έχουν πηγή τους τις υπογραφές αυτές.