Πρωτοφανή ποσά έχασαν Κύπριοι από ηλεκτρονικές απάτες εντός του 2022, παρά τις συστάσεις της Αστυνομίας και άλλων οργανισμών, να μην ανταποκρίνονται σε ύποπτα μηνύματα με τα οποία στόχος είναι το «ψάρεμα» ανυποψίαστων πολιτών.

Σύμφωνα με στοιχεία του Κλάδου Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, πέρσι έκαμαν φτερά από τραπεζικούς λογαριασμούς Κυπρίων €23.231.163 σε 425 περιπτώσεις. Ποσά που χαρακτηρίζονται ως τεράστια από ηλεκτρονικές απάτες. Όπως επεσήμανε στον «Φ» ο Αν. Αστυνόμος Β’ Ανδρέας Αναστασιάδης, Βοηθός Διευθυντής Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλήματος, υπεύθυνος της Υποδιεύθυνσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, οι απάτες διαδικτύου ήταν ιδιαίτερα αυξημένες κατά την χρονιά που πέρασε και το ποσό που έχει αποσπαστεί από τους παραπονούμενους στην Κύπρο, ήταν τεράστιο. Παρά τις 200 ανακοινώσεις που έχει εκδώσει το αρμόδιο γραφείο της Αστυνομίας, εντούτοις συμπατριώτες μας έπεσαν θύματα διεθνών απατεώνων που «τσίμπησαν» από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους δεκάδες χιλιάδες ευρώ, πριν εξαφανιστούν. Οι πιο συχνές ηλεκτρονικής μορφής απάτες στις οποίες έπεσαν θύματα Κύπριοι ή εταιρείες, αφορούν την μέθοδο phishing η οποία είναι η κυριότερη μορφή απάτης, η αποστολή δηλαδή μαζικών μηνυμάτων προς το κοινό τύπου sms, όπου προσποιούμενοι ότι εκπροσωπούν τράπεζες, ζητούν να επικυρώσουν τα στοιχεία τους. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Aπάτη σε βάρος διευθυντή εταιρείας -Του απέσπασαν 19.000 ευρώ

Άλλη μορφή απάτης είναι η μέθοδος παράνομης πρόσβασης σε ηλεκτρονικά ταχυδρομεία και αλλαγή διεύθυνσης τράπεζας που δήθεν πρέπει να εμβάσουμε την οφειλή μας, ενώ στην πραγματικότητα είναι απάτη (παρόλο που τα μηνύματα τους φαίνονται γνήσια). Άλλος κίνδυνος είναι οι απάτες με την χρήση κρυπτονομισμάτων, όπου οι δράστες υπόσχονται μεγάλα κέρδη άμεσα και πείθουν τους “επενδυτές» να επενδύσουν μεγάλα ποσά για μέγιστη απόδοση. Ειδικά για την επένδυση σε κρυπτονομίσματα, ο κ. Αναστασιάδης αναφέρει ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί διότι πίσω κρύβονται πολλοί κίνδυνοι και οι απατεώνες γίνονται ολοένα και πιο πειστικοί για την απόδοση των χρημάτων των δήθεν «επενδυτών» ώστε να τους πείσουν να επενδύσουν και άλλα ποσά. Στα κρυπτονομίσματα χάθηκαν τα περισσότερα χρήματα από τις ηλεκτρονικές απάτες το 2023. 

Άλλη συχνή απάτη είναι η αποστολή μηνύματος ή e-mail ότι κάποιος έχει δέμα μέσω εταιρείας ταχυμεταφορών και για να το παραλάβει πρέπει να καταβάλει ένα έξτρα ποσό γιατί αυξήθηκαν τα μεταφορικά. Τα μηνύματα αυτά στέλνονται μαζικά δήθεν από διεθνείς γνωστές εταιρείες ταχυμεταφορών ώστε να πειστούν όσοι τυγχάνει να αναμένουν δέμα να ανταποκριθούν σε ειδικό σύνδεσμο που τους επισυνάπτεται στο μήνυμα. Στόχος των κυκλωμάτων είναι να κλέψουν το ποσό που ζητείται και να εξαφανιστούν.

Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, το Γραφείο Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έχει παρέμβει άμεσα και κατάφερε κάποια μεγάλα ποσά από αυτά που βρίσκονταν στο στάδιο να αλλάξουν χέρια και να περάσουν σε απατεώνες, να επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους. Ο υπεύθυνος του Γραφείου επισημαίνει την ανάγκη της έγκαιρης υποβολής καταγγελίας στην Αστυνομία μόλις κάποιος αντιληφθεί ότι έπεσε θύμα απάτης, ώστε να γίνουν έγκαιρα ενέργειες και να μπλοκαριστούν τα ποσά που έκλεψαν οι διεθνείς απατεώνες, πριν καταλήξουν σε άγνωστους λογαριασμούς. 

Αύξηση πορνογραφίας

Όσον αφορά τις υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας, αυτές κατέγραψαν και πέρσι αύξηση σε σύγκριση με το 2021. Συγκεκριμένα, το 2022 εξετάστηκαν από τον Κλάδο Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος 237 υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας σε σύγκριση με 214 το 2021 και 190 το 2020. Από τις 237 υποθέσεις που εξετάστηκαν πέρσι, οι 142 αφορούσαν παιδική πορνογραφία, δηλαδή ανάρτηση περιεχομένου με παιδική πορνογραφία, διάδοση και κυκλοφορία, άλλες 66 σε πρόσκληση παιδικής πορνογραφίας, δηλαδή άτομα ζήτησαν γυμνές φωτογραφίες ή βίντεο από παιδιά και 29 υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας που άρχισαν να διερευνώνται στην Κύπρο αλλά διαπιστώθηκε ότι αφορούσαν περιπτώσεις που ήταν στο εξωτερικό γι’ αυτό και έγιναν τα κατάλληλα βήματα ώστε να εξεταστούν από αρμόδιες υπηρεσίες.

Παράλληλα, όπως τόνισε ο κ. Αναστασιάδης, στην Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος προσήλθαν πέρσι, 131 ανήλικοι για παροχή βοήθειας ή υποβολή παραπόνου κυρίως για θέματα παιδικής πορνογραφίας, ενέργεια που θεωρείται ως πρόσκληση σε παιδική πορνογραφία και στην συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν κορίτσια. «Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τις υποθέσεις ανηλίκων που αποστέλλουν με σχετική ευκολία γυμνές φωτογραφίες τους και βίντεο σε άλλους συνομήλικους τους, με αποτέλεσμα το υλικό αυτό να διαδίδεται άμεσα σε πάρα πολλά άτομα, κυρίως στους μαθητές του σχολείου», επισημαίνει ο υπεύθυνος της Υποδιεύθυνσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Ο ίδιος συνέστησε όπως μην αποστέλλονται φωτογραφίες με προσωπικές στιγμές ή βίντεο, ώστε να μην πέφτουν θύματα επιτήδειων με καταστροφικές πολλές φορές συνέπειες στην ψυχολογία ανήλικων προσώπων. 

Εξετάστηκαν επίσης πέρσι και 34 υποθέσεις που αφορούσαν παράνομη επέμβαση σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, δηλαδή άγνωστοι υπέκλεψαν τους κωδικούς και μπήκαν στον υπολογιστή άλλου προσώπου. Ο Κλάδος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος διερεύνησε επίσης και εφτά ρατσιστικά – ξενοφοβικά περιστατικά μέσω διαδικτύου, για τα οποία σχηματίστηκαν φάκελοι για το δικαστήριο. 

Σημειώνεται ότι ο Κλάδος λειτουργεί πλατφόρμα υποβολής παραπόνων στην ιστοσελίδα www.cyberalert.cy όπου υποβάλλονται περί τα 1500 παράπονα κάθε έτος και αφορούν κυρίως κλοπή προσωπικών δεδομένων, πρόσκληση σε παιδική πορνογραφία κ.ά.

Προσωπικά δεδομένα στο σκοτεινό διαδίκτυο

Η Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (Υ.Η.Ε.) κατά το 2022 συμμετείχε σε πρόγραμμα της Ε.Ε. με την ονομασία GRACE, για ανάπτυξη λογισμικού με σκοπό την επεξεργασία, αξιολόγηση πληροφοριών και αναγνώριση θυμάτων παιδικής πορνογραφίας. Συμμετέχουμε με την EUROPOL, Πορτογαλία, Ισπανία, Ρουμανία κ.α. και είναι ενεργό μέλος τόσο στην ανάπτυξη όσο και την διαχείριση. Τον Μάρτιο του 2022 φιλοξενήθηκαν μέλη από την EUROPOL και τις χώρες που συμμετέχουν, όπου μπήκε σε εφαρμογή για πρώτη φορά το πρόγραμμα.

Επίσης, ο Κλάδος συμμετείχε στη διεθνή επιχείρηση με την ονομασία «SSNDOB Club» όπου σε συνεργασία με το FBI εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν πέντε σέρβερ οι οποίοι προσέφεραν στο σκοτεινό διαδίκτυο υπηρεσίες διάθεσης προσωπικών δεδομένων 24 εκατομμυρίων πολιτών και τραπεζικών καρτών. Η αξία πώλησης των δεδομένων αυτών ανερχόταν στα 19 εκατομμύρια δολαρίων. Για την επιχείρηση έγινε ανακοίνωση σε ΜΜΕ στις ΗΠΑ και στην Κύπρο.   

Η Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος συμμετέχει επίσης στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα E.C.T.E.G. που αφορά δημιουργία και διαχείριση εκπαιδευτικού υλικού για το ηλεκτρονικό έγκλημα και την δικανική εξέταση ηλεκτρονικών δεδομένων. Στα πλαίσια του πιο πάνω, η Υποδιεύθυνση ηγήθηκε έργου στο οποίο δημιουργήθηκε εκπαιδευτικό υλικό με την ονομασία Network Forensics. Τον Απρίλιο του 2022 έγινε πιλοτική παράδοση, εκπαιδευτική οργάνωση από διάφορες υπηρεσίες επιβολής του Νόμου.

Ακόμα, η Υποδιεύθυνση, σύμφωνα με τον υπεύθυνό της, συμμετείχε σε δύο μεγάλες εκστρατείες πρόληψης με θεματολογία, (α) sexting με το υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και του οργανισμού Φωνή όπου έγιναν σωρεία διαλέξεων σε καθηγητές και μαθητές και (β) στην εκστρατεία ASPIS II με την Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας και τον σύνδεσμο τραπεζών, με θεματολογία τις κυβερνοεπιθέσεις και τους κινδύνους του διαδικτύου. Και οι δύο εκστρατείες είχαν άριστα αποτελέσματα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Γνωρίστε τα παιδιά σας καλύτερα

Η παιδική πορνογραφία παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, σε όλες τις εκφάνσεις της. Είτε αφορά φωτογραφίες και βίντεο από παιδιά που αγοράζονται από το σκοτεινό διαδίκτυο, είτε φωτογραφίες που στέλνονται στο πλαίσιο μιας σχέσης και στο τέλος βρίσκονται αναρτημένες σε δημόσια θέα σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Επακόλουθο, ο εξευτελισμός ανήλικων κυρίως κοριτσιών. Δεν είναι η πρώτη φορά που μαθήτριες είχαν πέσει θύμα διάδοσης των προσωπικών τους στιγμών από πρώην φίλους τους ή αγνώστους που γνώρισαν στο διαδίκτυο. Επειδή κανένας δεν γνωρίζει το μέγεθος της ζημιάς που μπορεί να προκληθεί σε αυτά τα παιδιά από τέτοια φαινόμενα, οι γονείς έχουν την πρώτιστη και μεγάλη ευθύνη να γνωρίσουν πρώτα τα παιδιά τους και μετά να τα κατευθύνουν. 

Κύριο μέλημα είναι να μην ανταλλάζονται φωτογραφίες ή βίντεο με προσωπικές στιγμές με κανέναν. Γιατί μπορεί κάποιος σήμερα να είναι ο σύντροφός μας, αύριο όμως μπορεί να μην είναι και να συνεχίσει να κατέχει αυτές τις φωτογραφίες.

Επίσης, πρέπει να εμπιστευτούμε την Αστυνομία, ως έσχατη λύση για να τιμωρηθούν αυτοί που καταφεύγουν σε δημοσιοποίηση αυτών των στοιχείων.