Ο σπουδαίος Κύπριος πιανίστας δεν σταματά να παίζει πιάνο ούτε τα Σαββατοκύριακα ούτε στις διακοπές γιατί, όπως λέει, η ζωή περνάει τόσο γρήγορα και αυτός έχει τόσα πράγματα ακόμα να μάθει.
– Τι θυμάστε από το πρώτο σας πιάνο; Ήμουν 3,5 χρονών όταν αγόρασαν ένα πιάνο για την αδελφή μου, Αυγή. Θυμάμαι πολύ καθαρά εκείνη τη μέρα που το έφεραν στο σπίτι, ακόμα και σε ποιο σημείο το τοποθέτησαν στο σαλόνι –τράβηξε σαν μαγνήτης. Πήγα κοντά και προσπαθούσα να παίξω με ένα δάχτυλο! Τότε μάλλον γεννήθηκε η μεγάλη μου αγάπη για το πιάνο και τη μουσική, γενικότερα. Αυτό όμως ίσως να έγινε και πολύ νωρίτερα καθώς η μητέρα μου, όταν ήταν έγκυος, είχε εκφράσει την επιθυμία να κάνει ένα γιο που να γίνει μαέστρος ορχήστρας.
– Τι άνθρωποι ήταν; Ήταν άγιοι άνθρωποι και οι δύο. Ο πατέρας μου, Ερωτόκριτος, ήταν από τη Λάπηθο και η μητέρα μου, Νίκη, από τη Λευκωσία. Ο πατέρας μου έφυγε από την Κύπρο και δημιούργησε μια μεγάλη επιχείρηση στο Καμερούν, φτιάχνοντας σαπούνι και επιτραπέζιο λάδι. Λίγο πριν γεννηθώ, αποφάσισαν να ταξιδέψουν στη Μασσαλία, για λόγους ασφαλείας, καθώς έπρεπε να πραγματοποιηθεί καισαρική τομή. Μετά επιστρέψαμε όλοι μαζί στο Καμερούν.
– Πόσες ώρες της ημέρας περνάτε στο πιάνο; Πάρα πολλές, όσες προλάβω. Μελετώ καθημερινά, δεν σταματώ ούτε τα Σαββατοκύριακα ούτε στις διακοπές. Η μόνη μέρα που δεν μελετώ είναι η μέρα της συναυλίας, γιατί θέλω να είμαι φρέσκος το βράδυ. Όλες τις άλλες μέρες της χρονιάς είμαι συνεχώς στο πιάνο. Περνάει τόσο γρήγορα η ζωή και υπάρχουν τόσο πολλά έργα που θέλω να μελετήσω, να μάθω. Είμαι 68 ετών και προσπαθώ να κάνω όσα περισσότερα πράγματα μπορώ.
– Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σας; Η έμπνευση εξαρτάται από την αγάπη σου για τη μουσική και πρέπει να είναι εντελώς ανεξάρτητη από τις συνθήκες, είτε αυτές είναι πολιτικές είτε οικονομικές είτε προσωπικές. Καλύτερο παράδειγμα αποτελεί ο συνθέτης Ρόμπερτ Σούμαν, που, παρόλο που είχε νοσηλευτεί και σε ψυχιατρεία, δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να δημιουργεί.
– Περνούν σκέψεις από το μυαλό σας όταν παίζετε; Βεβαίως και περνούν. Αν μάλιστα δω μέσα στο κοινό κάποια κυρία που μου αρέσει, την οποία δεν γνωρίζω, αποτελεί και αυτό για εμένα μια ώθηση –η γυναικεία ομορφιά αποτελούσε πάντα πηγή έμπνευσης για εμένα.
– Τι βλέπετε αυτή τη στιγμή από το παράθυρο του διαμερίσματός σας στο Παρίσι; Απ’ τη μια το δάσος και απ’ την άλλη τους ουρανοξύστες της περιοχής La Défense, λίγο έξω από την πόλη. Λάτρεψα το Παρίσι από την πρώτη στιγμή που το επισκέφθηκα, τόσο για την κουλτούρα του όσο και για την ιστορία του και τα υπέροχα κτήριά του.
– Μιλήστε μου για το τελευταίο σας ταξίδι και τα πρόσφατα ρεσιτάλ σας. Πριν λίγες επέστρεψα από την 33η μου περιοδεία στην Ιαπωνία, λίγο πιο πριν είχα ταξιδέψει στην Κίνα για 15η φορά, ενώ πριν μια βδομάδα είχα ένα ρεσιτάλ στο Foundation Louis Vuitton, το νέο μουσείο σύγχρονης τέχνης του Παρισιού που δημιούργησε ο Μπερνάντ Αρνό, που είναι τρομερά μουσικόφιλος. Τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγός του, Ελέν, που μαζί κάναμε δύο δίσκους με έργα για δύο πιάνα.
– Ήταν τότε που σας φωτογράφισε ο Καρλ Λάγκερφελντ; Η φωτογράφηση έγινε το 2012 και ήταν μια συναρπαστική εμπειρία. Βρισκόμασταν στο στούντιό του και γύρω του είχε διάφορους βοηθούς, ο ένας εκ των οποίων περνούσε συνεχώς δίπλα μας με μια πιατέλα με χαβιάρι, φουά γκρα και σαμπάνια. Κι εκεί που κουβεντιάζαμε, ο Καρλ σταμάτησε ξαφνικά ό,τι έκανε και είπε «τώρα θα βγάλουμε τη φωτογραφία. Εσύ Ελέν θα κάτσεις εκεί, εσύ Συπριέν εδώ». Σκεφτόταν για λίγο, πήρε την κάμερα και τράβηξε την πρώτη φωτογραφία. Είχε μόνο 11 λήψεις. Κι όταν τις κοιτάξαμε στον υπολογιστή, όλοι συμφωνήσαμε ότι η καλύτερη ήταν η πρώτη! Αυτό είναι που κάνει τον συνηθισμένο καλλιτέχνη να ξεχωρίζει από την ιδιοφυΐα. Πώς είναι δυνατόν, αντί να βγάλει εκατοντάδες φωτογραφίες, να βγάλει μόνο 11 και η καλύτερη να είναι η πρώτη;
– Τι σας έκανε εντύπωση στον χώρο του; Η τρομερή βιβλιοθήκη του με χιλιάδες βιβλία. Μετά από τη φωτογράφηση πήγαμε στο σπίτι του, όπου είχε χιλιάδες άλλα βιβλία. Ήταν μια ξεχωριστή προσωπικότητα ο Λάγκερφελντ.
– Τι σας έρχεται πρώτα στο μυαλό από τη συνεργασία σας με τον Μίκυ Θεοδωράκη; Τον είχα γνωρίσει πριν 40 περίπου χρόνια και είχαμε παίξει μαζί το κονσέρτο του για πιάνο και ορχήστρα και τα είχαμε ηχογραφήσει με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ραδιοτηλεόρασης του Λουξεμβούργο υπό τη διεύθυνσή του. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη μέρα που βρεθήκαμε στο Βερολίνο για τις συναυλίες μας στην Ανατολική Γερμανία. «Κοίταξε τα κατορθώματα του σοσιαλισμού», μου είχε πει με ειρωνεία, απογοητευμένος, δείχνοντάς μου ένα εργοστάσιο που βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση. Πριν από μερικά χρόνια, πραγματοποίησα ένα όνειρό μου, την ηχογράφηση της μουσικής του Ζορμπά, ένα έργο πολύ δύσκολο, διάρκειας 52 λεπτών, που συμπεριλαμβάνει τις πιο ωραίες μελωδίες της σύνθεσής του από το κινηματογραφικό έργο του Μιχάλη Κακογιάννη.
– Είναι αλήθεια πως είδατε από κοντά τον Anthony Quinn να χορεύει το περίφημο συρτάκι; Ήμουν πολύ στενός φίλος με την προεδρική οικογένεια του Μεξικού, τον Χοσέ Λόπες Πορτίγιο και τη σύζυγό του Κάρμεν. Εκείνη την εποχή, με είχε καλέσει στα γενέθλιά της η πρώτη κυρία και εκεί βρισκόταν και ο Anthony Quinn, ο οποίος κατάγεται από το Μεξικό. Όταν μου ζήτησε η εορτάζουσα να παίξω κάτι στο πιάνο, επέλεξα το συρτάκι. Και τότε, ήρθε ο Quinn, πήρε από το δεξί χέρι τον Πρόεδρο και από το άλλο την Κάρμεν και τους έδειξε πώς να χορεύουν. Όταν το προεδρικό ζεύγος επισκέφθηκε την Αθήνα, θυμάμαι, ήρθαν να με ακούσουν σε μια συναυλία και εγώ τους έκανα τέτοια προπαγάνδα για την Κύπρο που αποφάσισαν να πάμε την επόμενη μέρα μαζί στο νησί! Μας υποδέχθηκε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ρολάνδης με τη σύζυγό του, Λέλια, και το βράδυ επιστρέψαμε πίσω στην Αθήνα.
– Τι θα δούμε σε αυτή τη συνεργασία σας με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου; Η αφορμή είναι τα 250 χρόνια από τη γέννηση του Μπετόβεν και θα παίξουμε υπό τη διεύθυνση του καταπληκτικού μαέστρου Γενς Γκέοργκ Μπάχμαν. Στην προηγούμενή μας συνεργασία, πριν από 2,5 χρόνια, είχα εντυπωσιαστεί από το μουσικό επίπεδο της Συμφωνικής Ορχήστρας, χάρη στη δουλειά του μαέστρου. Έχω ακούσει ότι δεν θα ανανεωθεί το συμβόλαιό του και το θεωρώ μια μεγάλη αδικία, λόγω του θετικού αποτελέσματος της δουλειάς του. «You never change a winning team» λένε κι εμένα με βρίσκει απολύτως σύμφωνο. Με την ίδια αφορμή, τη γέννηση του Μπετόβεν, θα έχω την τιμή να είμαι καλεσμένος σε τρεις διαφορετικές συναυλίες στον τόπο γέννησής του, τη Βόννη. Η πρώτη είναι ένα ρεσιτάλ στις 4 Μαΐου, η δεύτερη στο Beethoven Fest στις 26 Σεπτεμβρίου και η τρίτη στις 16 Δεκεμβρίου, που είναι η ακριβής ημερομηνία γέννησής του, στο Beethoven House, δηλαδή στο σπίτι που o Γερμανός συνθέτης και πιανίστας ζούσε κατά την παιδική του ηλικία. Επίσης, αυτές τις μέρες δημοσιεύεται μια κασετίνα με 6 cds, μια χρονολογική οδύσσεια του Μπετόβεν, που συμπεριλαμβάνει όχι μόνο μερικά από τα πιο σημαντικά του πρότυπα έργα αλλά και μια πρώτη παγκόσμια ηχογράφηση από διασκευές για πιάνο έργων γραμμένα για ορχήστρα και μουσική δωματίου.
INFO: Ο Συπριέν Κατσαρής ερμηνεύει Μπετόβεν με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου στη Λευκωσία, στις 27 Ιανουαρίου, στο Δημοτικό Θέατρο, 20:30, και στην Πάφο, στο Μαρκίδειο Δημοτικό Θέατρο, στις 28 Ιανουαρίου, 20:30, τηλ. 22463144.
Φιλελεύθερα, 26/1/2020.
