Ο Α. Χατζηαντώνης σε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, καταλήγοντας στην αποφράδα 29η Μαΐου.

Όλοι όταν μιλάμε για την άλωση της Κωνσταντινούπολης, αναφερόμαστε ή μάλλον περιοριζόμαστε να μιλήσουμε για τη γνωστή άλωση της 29ης Μαΐου του 1453, από τον Μωάμεθ Β’ τον Πορθητή, ο οποίος κατέβαλε τους λιγοστούς υπερασπιστές της πόλης υπό τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΑ Παλαιολόγο. Υπήρξαν όμως και δύο προηγούμενα γεγονότα και κακώς τα ξεχνάμε. Η κάθοδος εξ Ανατολών των Σελτζούκων Τούρκων Ιππέων, στην περιοχή της Μικράς Ασίας, επέφερε την αρχή των δεινών για το πολύπαθο γένος μας. Πολύ σημαντική είναι η μάχη στο Ματζικέρτ στις 26 Αυγούστου 1071. Το Ματζικέρτ είναι μία περιοχή στη Βυζαντινή Αρμενία. Ο Αλπ Αρσλάν, επικεφαλής χιλιάδων ιππέων αλλά και πεζών πολεμιστών, καταβάλλει στη μάχη αυτή, τον Διογένη Δ’ τον Ρωμανό και κατακτά, ορισμένα σημαντικά φρούρια στην περιοχή. Ο ίδιος ο Ρωμανός συνελήφθη αιχμάλωτος. Ε, αυτό ήταν η απαρχή της συμφοράς. Τώρα θα ήταν παράλειψη να μην αναφερόμαστε και στα γεγονότα του 1204 όπου επικεφαλής της Τέταρτης Σταυροφορίας ήταν ο Ερρίκος ο Δάνδολος, ο βονιφάτιος ο μομφερατικός και ο Βαλδουίνος της Φλάνδρας. Άρα, οι σταυροφόροι αυτοί, ήταν οι πρωταίτιοι της πρώτης άλωσης αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι. Μετά και αφού κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, ο Βαλδουίνος ανέλαβε αυτοκράτορας ως Βαλδουίνος ο Α’. Όντας ο άρχων της λεγόμενης λατινικής αυτοκρατορίας ή φραγκοκρατίας. Και ερχόμαστε στην Τρίτη και πιο καθοριστική άλωση από τους Τούρκους. Ο βλάχος-Ούγγρος οπλουργός Ουρβανός (Orban) είχε προσεγγιστεί από τον αυτοκράτορα Παλαιολόγο, ο οποίος του ζήτησε να κατασκευάσει ένα κανόνι για να μπορέσει να αμυνθεί κατά των πολυάριθμων στρατιωτών τού 21 χρόνων νεαρού τότε σουλτάνου Μωάμεθ του Β’. Ωστόσο, ο Ούγγρος οπλουργός, φέρεται να είχε χρηματιστεί από τους Οθωμανούς και άλλαξε στρατόπεδο εφόσον δεν μπορούσε ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας να τον πληρώσει όσα ζητούσε. Δυστυχώς οι βυζαντινοί έμποροι και τοκογλύφοι, δηλ. οι τραπεζίτες της εποχής εκείνης, δεν ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του Κωνσταντίνου για οικονομική βοήθεια, ώστε να οργανωθεί η άμυνα των τειχών. Έτσι ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να προβεί σε κατάσχεση όλων των χρυσών σκευών ή αντικειμένων των εκκλησιών της πόλης για να μπορέσει να πληρώσει τους μισθοφόρους. Ο Ουρβανός κατασκεύασε για τον Πορθητή το μεγάλο κανόνι διαμετρήματος 96 ιντσών, χρησιμοποιώντας τήξη ορειχάλκου που ήταν το πιο ισχυρό μέταλλο για την εποχή εκείνη. Στο πλευρό του τραγικού τελευταίου αυτοκράτορα, έχουμε τον Ιωάννη Ιουστινιάνη, από τη Γένοβα, με μικρό αριθμό οπλιτών. Και η μεγάλη μάχη αρχίζει στις 6 Απριλίου 1453 με την πλευρά των Τούρκων να παρατάσσει 180.000 στρατιωτών, 250 πλοία και το μεγάλο κανόνι. Ενώ από την πλευρά των Ελλήνων έχουμε μόνο 8.500 στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων και των Γενουατών και Βενετών μισθοφόρων. Το αποτέλεσμα ήταν γνωστό και αναμενόμενο. Οι Τούρκοι φέρονται να μπήκαν μέσα στην πόλη από μία πολύ μικρή είσοδο στα ανατολικά του τείχους, τη γνωστή κερκόπορτα. Ο τραγικός αυτοκράτορας, δίνει μέχρι τέλους μάχη πάνω στα τείχη. Και αφού είδε ότι η προσπάθειά του ήταν απέλπιδα, φωνάζει: «Δεν βρίσκεται ένας χριστιανός να μου πάρει το κεφάλι;». Όταν περικυκλώθηκε από τους βαρβάρους και είδε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να σωθεί! Αυτή είναι λοιπόν με λίγα λόγια η αποφράδα εκείνη μέρα που καθόρισε και το ιστορικό μέλλον του Ελληνισμού! Εμείς τώρα ως Κύπριοι Έλληνες, το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κρατήσουνε άμυνα. Να κρατήσουμε ακέραιο τον Ελληνισμό στην εσχατιά της ανατολικής Μεσογείου, γιατί οι σουλτάνοι επαναλαμβάνονται στην ηγεσία της επεκτατικής γείτονος!