Την εβδομάδα που πέρασε η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου καθόρισε τις προτεραιότητες της για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ 2028-2034, τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να λάβει υπόψη στην πρόταση της που ετοιμάζει και θα παρουσιάσει τον ερχόμενο Ιούλιο.
Δύο Κύπριοι Ευρωβουλευτές, οι Μιχάλης Χατζηπαντέλα και Κώστας Μαυρίδης που συμμετέχουν στην αρμόδια Επιτροπή εκθέτουν στον «Φ» τις απόψεις τους για το πώς μπορεί η Κύπρος να επωφεληθεί και που πρέπει η ΕΕ να στρέψει την προσοχή της με τον α’ μακροχρόνιο προϋπολογισμό. Ο Ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης αναφέρει ότι χρειαζόμαστε έναν προϋπολογισμό ευέλικτο και ισχυρό, που να επιτρέπει στην ΕΕ να αντιδρά έγκαιρα και δυναμικά και στοχευμένα σε μελλοντικές κρίσεις, σε μια ανταγωνιστική, οικονομικά και αμυντικά ανθεκτική και κοινωνική Ευρώπη με στρατηγική αυτονομία και με επίκεντρο την ευημερία των πολιτών της. Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί ότι το υφιστάμενο ανώτατο όριο δαπανών (1% του συνολικού Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος των κρατών-μελών) δεν αρκεί για να ανταποκριθούμε ως ΕΕ αποτελεσματικά.
Επιπλέον, σημειώνει, η πολιτική μου Ομάδα, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, επιμένουμε ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε σε νέο κοινό δανεισμό, όπως έγινε στην περίπτωση της πανδημίας με το NextGenerationEU (Μηχανισμό Ανάκαμψης), ώστε η ΕΕ να διαθέτει πόρους για συλλογική απάντηση στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Με έναν αυξημένο προϋπολογισμό θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε ενίσχυση της στρατηγικής μας αυτονομίας, αύξηση των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια και με προώθηση της ανταγωνιστικότητας.
Ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, συνεχίζει ο κ. Μαυρίδης, αναμένεται να επικεντρωθεί σε τομείς και δράσεις που αντανακλούν τις νέες παγκόσμιες προκλήσεις και την ανάγκη για ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας και ανθεκτικότητας της ΕΕ, με στόχο τη διασφάλιση της ευημερίας και της ασφάλειας των πολιτών της. Εξ ου, προτεραιότητα είναι η ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειας με στόχο την προστασία της ΕΕ από εξωτερικές απειλές και την προώθηση της ειρήνης. Για να έχουμε μέλλον ως ΕΕ οφείλουμε να μεριμνούμε για την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών μας τόσο στο εσωτερικό όσο και στα εξωτερικά μας σύνορα. Είμαστε στην εποχή των συγκρούσεων, των πολέμων και της γεωπολιτικής αντιπαλότητας, όπως για χρόνια τεκμηριώνουμε, με αυταρχικά καθεστώτα όπως το νεοσουλτανικό καθεστώς του Ερντογάν, να χρησιμοποιούν αδίσταχτους μηχανισμούς και διάφορες υβριδικές επιθέσεις που περιλαμβάνουν το μεταναστευτικό. Η αδυναμία έναντι τέτοιων καθεστώτων ερμηνεύεται ως ευκαιρία εκβιασμού και επεκτατισμού.
Για το πώς η Κύπρος μπορεί να επωφεληθεί από τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο κ. Μαυρίδης υποδεικνύει ότι ειδικά σε τομείς που συνδέονται με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την αειφορία, την κοινωνική συνοχή και την άμυνα, θα μπορεί η χώρα μας να επωφεληθεί. Ο νέος προϋπολογισμός, προσθέτει, δίνει μεγάλη έμφαση στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, τομέας στον οποίο η Κύπρος μπορεί να αποκομίσει σημαντικά οφέλη, με ενίσχυση των καινοτόμων επιχειρήσεων και ερευνητικών κέντρων αριστείας. Με τις νέες επενδύσεις για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης και της έρευνας και ανάπτυξης, η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει ευρωπαϊκά κονδύλια για να ενισχύσει τη θέση της στον τομέα των τεχνολογιών και της επιστήμης, γεγονός που οδηγεί και σε ανάλογες νέες θέσεις εργασίας.
Η έμφαση στην χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Άμυνας στον νέο προϋπολογισμό αναμένεται επίσης να ωφελήσει και την Κύπρο, τόσο σε επίπεδο αμυντικής πολιτικής και τεχνογνωσίας όσο και σε οικονομικό επίπεδο, αν αξιοποιηθούν σωστά οι δυνατότητες για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε θέματα τεχνολογίας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η σωστή αξιοποίηση των κονδυλίων προς όφελος όλων των πολιτών εξαρτάται από την διαχείριση τους από την εκάστοτε κυβέρνηση. Ένα παράδειγμα προς αποφυγήν είναι η εμμονή της προηγούμενης Κυβέρνησης της Κύπρου να μην συμπεριλάβει τη στέγαση στο Σχέδιο της Κύπρου στον Μηχανισμό Ανάκαμψης, ενώ η Κύπρος είχε και έχει σοβαρό πρόβλημα στέγασης με όλα τα αρνητικά επακόλουθα, περιλαμβανομένης της υπογεννητικότητας.
Βοήθεια στη χρήση LNG
Από τη χρηματοδότηση για ενεργειακές υποδομές, όπως η χρήση LNG και η διασύνδεση με το δίκτυο της Ελλάδας, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα, μπορεί να επωφεληθεί η Κύπρος, σύμφωνα με τον άλλο Κύπριο ευρωβουλευτή Μιχάλη Χατζηπαντέλα.
Παράλληλα, οφείλουμε, αναφέρει, να διεκδικήσουμε πόρους για την αναβάθμιση των υποδομών υγείας, των υπηρεσιών πρόληψης, της ιατρικής καινοτομίας και της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες για όλους. Η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας θα ενισχυθεί μέσω της στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της προσέλκυσης επενδύσεων και της βιώσιμης πράσινης μετάβασης. Σημαντικές επενδύσεις απαιτούνται στην ασφάλεια και στη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης, με αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την προστασία των συνόρων μας. Η περιφερειακή ανάπτυξη και η στήριξη των ευάλωτων ομάδων, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές, πρέπει να ενισχυθούν, όπως και η στήριξη των αγροτών για την αναβάθμιση των πρακτικών και της ανταγωνιστικότητάς τους.
«Η ενεργειακή ασφάλεια απαιτεί επενδύσεις»
Όσον αφορά στις προτεραιότητες της ΕΕ για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας ο κ. Χατζηπαντέλα αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει έμφαση στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. «Ζητούμε όπως ο προϋπολογισμός εναρμονιστεί με επενδύσεις στην καινοτομία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την έρευνα και ανάπτυξη καθώς και τις νέες τεχνολογίες. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην άμυνα και στην ασφάλεια της Ευρώπης, ειδικά μετά τις εξελίξεις στις ΗΠΑ και τις αλλαγές που έχουν αναγγελθεί για τη στρατιωτική προστασία της Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή άμυνα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, σε ένα περιβάλλον αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων».
Παράλληλα, τονίζει, η επένδυση στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση πρέπει να συνεχιστεί, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας, καθώς και της ενιαίας αγοράς. Οι δαπάνες θα πρέπει να διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των επιχειρήσεων. Ο επόμενος προϋπολογισμός πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τους αγρότες, τις τοπικές κοινωνίες και την τοπική αυτοδιοίκηση, μειώνοντας τις ανισότητες και ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή. «Ανέλαβα εισηγητής και σκιώδης εισηγητής στις επιτροπές Περιβάλλοντος, Υγείας και Οικονομικών θεμάτων, όπου δούλεψα για να βεβαιωθώ ότι οι προτεραιότητες αυτές θα διατυπωθούν με τον πιο δυναμικό τρόπο, ως ένδειξη προς την Επιτροπή για τον τρόπο που θα δημιουργήσει το επόμενο πλαίσιο επταετίας, ειδικά για πρόνοιες και προγράμματα που μπορούν να εξυπηρετήσουν τις μικρές χώρες και την πατρίδα μας.
Κατά τον κ. Χατζηπαντέλα, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο πρέπει να ενισχύει τα κράτη μέλη και να λειτουργεί συμπληρωματικά με τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Επιβάλλεται να επενδύει στην οικονομική ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα, ενισχύοντας τόσο τις δημόσιες όσο και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο θα ενσωματώνει αμυντικές δαπάνες και θα στηρίζει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, κάτι που μπορεί να ωφελήσει ιδιαίτερα την Κύπρο. Παράλληλα, αναμένεται να επενδύσει σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι ψηφιακές υποδομές, η έρευνα και ανάπτυξη.
Στον τομέα της υγείας, αναφέρει, αν και αποτελεί εθνική αρμοδιότητα, η ΕΕ μπορεί να επενδύσει συμπληρωματικά, ειδικά σε διασυνοριακές συνεργασίες και πρωτοβουλίες, όπως η αντιμετώπιση σπάνιων ασθενειών και το ευρωπαϊκό σχέδιο για τον καρκίνο. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας πρέπει να γίνει με τρόπο που να μην υπονομεύει τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές πολιτικές, αλλά και να λαμβάνει υπόψη τις εθνικές προκλήσεις, όπως αυτές που αντιμετωπίζει η κατεχόμενη Κύπρος. Η ενεργειακή ασφάλεια απαιτεί επενδύσεις σε υποδομές, διασυνδέσεις και αξιοποίηση φυσικών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με στόχο την ενεργειακή αυτονομία και την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
