Με μήνυση απειλεί την γκαλερί Tate στο Λονδίνο ο Μπάρι Τζάουλ, ο Καναδός συγγραφέας, συνεργάτης και φίλος για πολλά χρόνια του Φράνσις Μπέικον (1909- 1992), καθώς δεν είναι ικανοποιημένος από τη διαχείριση της δωρεάς προς την γκαλερί του πλούσιου αρχείου του μεγάλου ζωγράφου.
Ο Τζάουλ θεωρεί ότι η δωρεά του θα εκτιμηθεί καλύτερα σε μουσείο της Γαλλίας, όπου θα μπορούσε να προβληθεί σε περίοπτη θέση.
Ο Τζάουλ, ο οποίος γνώρισε τον Μπέικον το 1978, χάρισε το 2004 στην Tate περισσότερα από 1200 σκίτσα, φωτογραφίες και άλλο αρχειακό υλικό από το στούντιο του Μπέικον στην οδό Reece Mews 7 στο Λονδίνο. Ο πάλαι ποτέ φίλος του Φράνσις Μπέικον που χάρισε ένα αρχείο υλικών από το στούντιο του καλλιτέχνη στην Tate, απείλησε να αποσύρει τη δωρεά επειδή, όπως υποστηρίζει, η γκαλερί δεν κατάφερε να το εκθέσει σε περίοπτη θέση.
Η αξία της δωρεάς είχε τότε εκτιμηθεί στις 20 εκατομμύρια στερλίνες. Εντούτοις, ο 67χρονος πλέον Τζάουλ, επικρίνει σήμερα τον βρετανικό οργανισμό ότι εξακολουθεί να καταχωνιάζει τα αντικείμενα στην αποθήκη. Σύμφωνα με τον Guardian, στις 3 Αυγούστου έστειλε email στη διευθύντρια της Tate, Μαρία Μπάλσο, προειδοποιώντας με λήψη νομικών μέτρων. Ήταν το αποκορύφωμα μιας πολυετούς προστριβής με την Tate κατά την οποία ο συλλέκτης δεν έκρυβε τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι τα αντικείμενα δεν αποτέλεσαν ποτέ αντικείμενο κάποιας μεγάλης θεματικής έκθεσης για τον Μπέικον.
Η Tate, από την πλευρά της, ισχυρίζεται ότι τηρεί τους όρους που όριζε η σύμβαση της δωρεάς, οι οποίοι προνοούσαν την καταλογογράφηση και προβολή των έργων. Από το 2004 το υλικό είναι διαθέσιμο για πρόσβαση στο ευρύ κοινό μέσω του αρχείου της γκαλερί, ενώ τα αντικείμενα εκτέθηκαν σε έκθεση στην Tate Britain το 2019, παρόλο που έλαμψαν διά της απουσίας τους στη μεγάλη έκθεση για τον Μπέικον που είχε διοργανώσει η γκαλερί το 2008.
Ο Τζάουλ ισχυρίζεται ότι έλαβε διαβεβαιώσεις από τους επιμελητές ότι τα κομμάτια της συλλογής, μεταξύ των οποίων και η ελαιογραφία «Study for Head of William Blake», θα γίνονταν αντικείμενα μιας πιο σημαντικής έκθεσης αλλά όσο περνούσε ο καιρός εισέπραττε συνεχώς «σιωπή, αδιαφορία ή δούλεμα». Τώρα, δηλώνει έτοιμος να αναλάβει νομική δράση για επιστροφή της δωρεάς «εάν δεν επιτευχθεί ικανοποιητική λύση… έως τον Οκτώβριο του 2021». Η Tate πρότεινε στον Τζάουλ συνάντηση τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Ο Τζάουλ αποκάλυψε επίσης στον Guardian ότι ακυρώνει ένα κληροδότημα που είχε υποσχεθεί στην γκαλερί: μια αυτοπροσωπογραφία του Μπέικον από το 1936 και 9 ακόμη πίνακες της ίδιας περιόδου μαζί με άλλα έργα τέχνης, επιστολές, βιβλία και ηχογραφήσεις.
Το ζήτημα των δωρητών που αποσύρουν δηλωμένες δωρεές αποτελεί έναν εφιάλτη για τα μουσεία κι ένα φαινόμενο που βρίσκεται σε έξαρση. Συλλέκτες που κερδίζουν από την εκτίναξη των τιμών στη σύγχρονη τέχνη αποσύρονται όλο και περισσότερο από δεσμευμένες δωρεές.
Πάντως εικάζεται ότι πίσω από την απροθυμία της Tate να προβάλει εκτεταμένα τα αντικείμενα που δώρισε ο Τζάουλ κρύβεται κάτι περισσότερο από μια απλή επιμελητική προτίμηση. Κληρονόμοι του Μπέικον έχουν εκφράσει αμφιβολίες για την αυθεντικότητα του αρχείο και επικαλούνται και μελέτη της Σόφι Πρετόριους που συμπεραίνει ότι τα αντικείμενα του αρχείου δεν είναι συμβατά με τα υπόλοιπα έργα του Μπέικον κι ότι ένας συνδυασμός των εκτοξευόμενων τιμών, της ελκυστικής αβεβαιότητας και της σχετικής έλλειψης συγκριτικού υλικού οδήγησε σε μια «τέλεια καταιγίδα».
Ο Τζάουλ, ισχυρίζεται επίσης ότι είναι το άγνωστο πρόσωπο στη διάσημη σειρά έργων του Μπέικον με θέμα το κρίκετ. Κατά τη δική του εκδοχή, ο Μπέικον του χάρισε το αρχείο λίγο πριν αναχωρήσει για τη Μαδρίτη το 1992, όπου και πέθανε από καρδιακή προσβολή. Επέλεξε την Tate για τη δωρεά το 2004 με την πρόφαση ότι αποτελούσε την αγαπημένη γκαλερί του Μπέικον.
* Στην κύρια φωτογραφία: Ο Φράνσις Μπέικον στην γκαλερί Tate στο Λονδίνο. 21/05/1985.
Πηγή: artnet.com
