Εξήντα ολόκληρα χρόνια μετά τη σύλληψή της, η συγκλονιστική παρέμβαση του σπουδαίου εικαστικού Κρίστο γίνεται πράξη, με τον σπουδαίο δημιουργό της να έχει πια περάσει στην αιωνιότητα. 

Πρόκειται για μια παρέμβαση που «ντύνει» την Αψίδα του Θριάμβου, υλοποιώντας έτσι ένα όνειρο ζωής για τον καλλιτέχνη το οποίο θα μείνει στην Ιστορία, αλλά ο ίδιος δυστυχώς δεν θα κατορθώσει να το δει να υλοποιείται. Η κατασκευή του άρχισε την περασμένη εβδομάδα και θα παραδοθεί στις 18 Σεπτέμβρη.  

 Το «L’Arc de Triomphe, Wrapped», ένα προσωρινό έργο τέχνης για το Παρίσι, θα προβληθεί για 16 ημέρες έως και την Κυριακή 3 Οκτωβρίου. Υλοποιείται σε συνεργασία με το Center des Monuments Nationaux και σε συντονισμό με την Πόλη των Παρισίων. Η Αψίδα του Θριάμβου θα τυλιχτεί σε 25 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα ανακυκλώσιμου υφάσματος από πολυπροπυλένιο σε ασημί μπλε και με 3000 μέτρα κόκκινο σχοινί.

«Kραυγές ελευθερίας» χαρακτήριζε τα έργα που δημιουργούσε ο σπουδαίος εικαστικός Κρίστο μαζί με τη σύζυγό και συνοδοιπόρο του στην Τέχνη Ζαν Κλοντ. Το 1961, τρία χρόνια μετά τη συνάντησή τους στο Παρίσι, άρχισαν να δημιουργούν έργα τέχνης σε δημόσιους χώρους. Ένα από τα σχέδια προέβλεπε το ντύσιμο ενός τοπόσημου. Όταν έφτασε στο Παρίσι, ο Κρίστο ενοικίασε ένα μικρό δωμάτιο κοντά στην Αψίδα του Θριάμβου και γοητεύτηκε από το μνημείο. 

Από το 1962 άρχισε να κάνει τα πρώτα σχέδια για την Αψίδα και όταν ήταν έτοιμος προσέγγισε τις γαλλικές αρχές με την πρότασή του. Του αρνήθηκαν… Αρχικά, έφτιαξε ένα φωτομοντάζ της Αψίδας, με άποψη από τη Λεωφόρο Φος και, το 1988, ένα κολάζ. 60 χρόνια αργότερα, το έργο τελικά ολοκληρώνεται. 

Ο Κρίστο, που πέθανε τον Μάιο του 2020 σε ηλικία 84 ετών, δούλευε μέχρι την τελευταία του πνοή για την υλοποίηση του έργου. Το ονειρευόταν ήδη από τα πρώτα του χρόνια στο Παρίσι. Έφτασε το 1958 εκεί -ένα χρόνο μετά τη φυγή του από από την πατρίδα του τη Βουλγαρία- και ζούσε στο δωμάτιο υπηρεσίας μιας αριστοκρατικής οικογένειας, σ’ ένα ρετιρέ στη Λεωφόρο Ηλυσίων Πεδίων. Κάθε μέρα αντίκριζε την Αψίδα.

Έκτοτε μεσολάβησαν πολλά εμβληματικά, μνημειώδη έργα του ανά τον κόσμο -ακόμα και στο Παρίσι, όπου έντυσε την Pont Neuf το 1985 – αλλά αυτό δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Έτσι η δημιουργία του τώρα έχει μια ιδιαίτερη φόρτιση -την εκτέλεση του έργου επιβλέπει ο ανηψιός του Βλαντιμίρ Γιαβάτσεφ με την υποστήριξη του Πομπιντού. Η αιώνια φλόγα μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη, θα συνεχίσει να καίει καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών και φυσικά της παρουσίασης της εγκατάστασης.

«Θα μοιάζει ζωντανή η Αψίδα», έλεγε ο Κρίστο. «Θα ενεργοποιείται με τον αέρα, θα αντανακλά το φως. Οι πτυχώσεις θα κινούνται και όλη η επιφάνεια του μνημείου θα έχει έναν αισθησιασμό. Οι άνθρωποι θα θέλουν να αγγίξουν την Αψίδα του Θριάμβου». Όλες αυτές τις δεκαετίες ζωγράφισε εκατοντάδες σκίτσα για το πρότζεκτ αυτό, πολλά εκ των οποίων θα εκτεθούν την ίδια περίοδο στην αίθουσα του οίκου Sotheby’s στο Παρίσι και θα δημοπρατηθούν.

Αν και θα βοηθήσουν τον θεατή να μπει στο μυαλό του Κρίστο, να καταλάβει τις καλλιτεχνικές και τεχνικές διαδρομές που ακολούθησε, ταυτόχρονα αποτελούν αυτόνομα σημαντικά έργα τέχνης. Περιέχουν φωτογραφίες, χάρτες, αρχιτεκτονικά σχέδια, σχέδια μηχανολόγου, σκίτσα, μικρές μακέτες, ακόμα και δείγματα από διάφορα υλικά που δοκίμασε μέχρι να καταλήξει σε αυτό που από την Παρασκευή 23 Ιουλίου άρχισε να τυλίγεται γύρω από το μνημείο. Θα δουλεύουν καθημερινά τρεις διαφορετικές ομάδες για την ολοκλήρωσή του -με κάποιον τρόπο, ακόμα και αυτή η σε δημόσια θέα κατασκευή της εγκατάστασης αποτελεί μια μορφή σύγχρονης Τέχνης και κάνει κοινωνούς τους πολίτες σε αυτήν. 

Η ολοκλήρωση της εγκατάστασης είναι μεγάλης σημασίας. Τα έργα του Κρίστο (1935-2020) και της Ζαν Κλοντ (1935-2009), πάντα ευρείας κλίμακας, πάντα στον δημόσιο χώρο, πάντα με προσωρινό χαρακτήρα, ακαριαία γεννούν συναισθήματα και σε αναγκάζουν να στοχαστείς πτυχές του προσωπικού σου υπαρξιακού χάρτη αλλά και της συλλογικής μνήμης και ιστορίας.

O Κρίστο σπούδασε στη Σόφια, απ’ όπου λιποτάκτησε το 1957, μπαίνοντας κρυφά σ’ ένα τρένο που πήγε αρχικά στην Πράγα και μετά στη Βιέννη. Από εκεί συνέχισε την πορεία του προς το Παρίσι. Το 1960 γνώρισε την Ζαν Κλοντ και έμειναν μαζί αχώριστοι ως τον θάνατό της το 2009. Mε πείσμα και ασταμάτητη δουλειά κατόρθωσαν όχι μόνο να δημουργήσουν τομή στην σύγχρονη Τέχνη και δη στην Τέχνη στο δημόσιο χώρο, αλλά και να κινητοποιήσουν τους πολίτες, να δημιουργήσουν συναισθήματα και μνήμες. Να εγκαθιδρύσουν τελικά, μια αίσθηση συλλογικότητας.

Πηγή: iefimerida.gr