Θετικά σημεία στην παρούσα μορφή του Σχεδίου Θυμέλη, αλλά και σημαντικά περιθώρια βελτίωσης βλέπουν εκπρόσωποι θεατρικών σχημάτων, μέλη της Συλλογικότητας Θεατρικών Φορέων που έχουν λάβει επιχορήγηση από το εν λόγω σχέδιο, με δηλώσεις τους στο ΚΥΠΕ.

Ο Πάρις Ερωτοκρίτου επισημαίνει την ανάγκη εξεύρεσης έμμεσων τρόπων ενίσχυσης του πολιτισμού και μιλά για βήματα που για πρώτη φορά έχουν γίνει, ενώ ο Μάριος Μεττής τονίζει ότι το σχέδιο χρήζει σημαντικής αναδιαμόρφωσης. Από την πλευρά της, η Νάγια Αναστασιάδουαναφέρει ότι έχει μπει ο σπόρος, αλλά πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές, ενώ ο Γιάννος Λούρας σημειώνει ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να γίνονται όσο το δυνατόν λιγότερες εκπτώσεις.

Π. Ερωτοκρίτου: Τομή το Σχέδιο Θυμέλη

Ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός υπεύθυνος της εταιρείας Fresh Target Theatre Ensemble, Πάρις Ερωτοκρίτου, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ότι χαιρετίζει την τομή που έγινε με το Σχέδιο ΘΥΜΕΛΗ, τονίζοντας ότι «είναι η πρώτη φορά που κάποιος τολμάει να κάνει αυτό το βήμα». Παράλληλα, διευκρινίζει ότι υπάρχουν σημεία που χρήζουν βελτιώσεων βάσει των όσων γίνονται στο θεατρικό περιβάλλον της Κύπρου, προσθέτοντας ότι «πρέπει να δούμε και τι γίνεται έξω». 

Ακόμη, σημειώνει ότι το Σχέδιο Θυμέλη ξεκίνησε πριν από κάποια χρόνια και κάθε χρόνο βελτιώνεται και αλλάζει. Αναφερόμενος στη θεατρική κοινότητα, υποδεικνύει ότι «το θέμα είναι να εκφραζόμαστε με συναινετικό τρόπο και όχι με εκβιασμούς και απειλές», εκφράζοντας τη λύπη και την ενόχλησή του για «τον εκβιασμό και τις απειλές που ακούγονται».  

Ακολούθως, αναφέρει ότι για πρώτη φορά στην 20ετή του πορεία στο θέατρο ήρθε πρώτος στην κατάταξη της βαθμολογίας των αιτήσεων για επιχορήγηση. «Πήραμε ένα ποσό το οποίο στα χαρτιά μπορεί να μην αρκεί βάσει του προϋπολογισμού μας, αλλά δεν περιμένουμε από το κράτος να μας ενισχύσει κατά 100%. Τις προηγούμενες φορές που υποβάλαμε αίτηση και είχαμε πρόβλημα επιχορήγησης, υλοποιήσαμε όλες τις παραγωγές μας και βρήκαμε τρόπους υλοποίησής τους», συμπληρώνει.

Εν συνεχεία, ο Π. Ερωτοκρίτου υποδεικνύει ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού και οι θεατρικοί φορείς ίσως θα πρέπει να βρουν άλλους, έμμεσους τρόπους ενίσχυσης του πολιτισμού, όχι μόνο του θεάτρου, που δεν αφορούν τη χρηματική ενίσχυση. Ενδεικτικά, αναφέρει τις ιδέες για σχέδιο φοροαπαλλαγής επιχειρήσεων και για κατάργηση του φόρου θεαμάτων, τονίζοντας ότι η Κάρτα Πολιτισμού Νέων που θεσπίστηκε πρόσφατα είναι ένα πολύ καλό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. 

«Το Σχέδιο Θυμέλη είναι κομμάτι της πολιτικής για το θέατρο, δεν είναι ολόκληρη η πολιτική για το θέατρο. Χρειάζεται διαβούλευση ώστε να λυθούν προβλήματα, αλλά δεν πρέπει να χάνουμε το δάσος για το δέντρο», καταλήγει.

Μ. Μεττής: Το Θυμέλη διαμορφώθηκε βάσει μίας υπόθεσης 

Κληθείς να τοποθετηθεί για την παρούσα μορφή του Σχεδίου Θυμέλη, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Μάριος Μεττής δηλώνει από την πλευρά του ότι «υπάρχουν κάποια ελπιδοφόρα σημεία αλλά ακόμη κι έτσι το σχέδιο χρήζει σημαντικής αναδιαμόρφωσης». Ως παράδειγμα αναφέρει την απόφαση για τρίμηνα συμβόλαια, η οποία, όπως λέει, «είναι εκτός της ντόπιας θεατρικής πραγματικότητας», προσθέτοντας ότι υπάρχουν κι άλλα σημεία που πρέπει να αναδιαμορφωθούν.

«Ίσως στο Υφυπουργείο να έχουν υπ’ όψιν τους κάποια άλλα μοντέλα, τα οποία όμως δεν μπορούν εκ των πραγμάτων να εφαρμοστούν εδώ. Όταν διαμορφώνεις ένα σχέδιο, οφείλεις να γνωρίζεις καλά πώς λειτουργούν τα πράγματα εκεί που σχεδιάζεις να τα εφαρμόσεις και όχι να παίρνεις αποφάσεις βάσει μίας φανταστικής ιδανικής κατάστασης», υποδεικνύει ο Μ. Μεττής στο ΚΥΠΕ, εκφράζοντας την αίσθηση ότι το Σχέδιο διαμορφώθηκε βάσει μίας υπόθεσης των πραγμάτων και όχι βάσει μίας βαθιάς γνώσης της πραγματικότητας.

Ερωτηθείς αναφορικά με τις βελτιώσεις που θα μπορούσαν να επέλθουν στο Σχέδιο προς όφελος της θεατρικής κοινότητας, εκφράζει την πεποίθηση ότι η αύξηση του κονδυλίου δεν θα σώσει κανέναν, προσθέτοντας ότι «ίσως να μπαλώσει για την ώρα τα πράγματα αλλά το πρόβλημα θα επανέλθει».

Ακολούθως, σημειώνει ότι για το Θυμέλη 2024 υποβλήθηκαν συνολικά 36 αιτήσεις από 19 θεατρικούς φορείς και επελέγησαν 31 αιτήσεις από 18 φορείς, κάτι που ο ίδιος βρίσκει φοβερά προβληματικό. Τονίζει ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού «οφείλει να αποφασίσει αν θα ενεργεί ως φιλανθρωπικό ίδρυμα, το οποίο θα μοιράζει την πίτα σε όσους περισσότερους μπορεί με σκοπό να εξασφαλίσει την επιβίωση των ηθοποιών, ή αν θα φροντίσει για την ουσιαστική θεατρική ανάπτυξη της Κύπρου. Δυστυχώς δεν μπορεί να έχει και τα δύο», αναφέρει καταληκτικά.

Ν. Αναστασιάδου: Δεν υπάρχει άλλη λύση από το να εργαστούμε από κοινού

Από την πλευρά της, η Νάγια Αναστασιάδου, ηθοποιός, σκηνοθέτρια και διευθύντρια της εταιρείας Anyhow Theatre Ensemble, επισημαίνει ότι πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές στο Σχέδιο, προσθέτοντας ότι «έχει μπει ο σπόρος της καλύτερης επικοινωνίας με το Υφυπουργείο Πολιτισμού ως προς τι πρέπει να αλλάξει». Ακόμη, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ότι υπάρχει διάθεση και από τη Συλλογικότητα και από το Υφυπουργείο Πολιτισμού για επικοινωνία επί των θεμάτων του θεάτρου, ενώ έχουν υπάρξει και κάποιες συναντήσεις. Η Ν. Αναστασιάδου τονίζει ότι πρέπει να αυξηθεί το κονδύλι και να εξεταστούν οι τρόποι για να προωθηθεί η θεατρική παραγωγή και έρευνα, δεδομένου ότι πολλές θεατρικές ομάδες πλέον πειραματίζονται και προτείνουν πράγματα. «Γίνονται κάποια βήματα με το Σχέδιο Θυμέλη, υπάρχει μια συζήτηση, κάτι ‘’βράζει’’», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, όπως λέει η ίδια ως διευθύντρια της Anyhow Theatre Ensemble δεν μπορεί πρακτικά να υλοποιήσει την πρότασή της, η οποία περιλαμβάνει 4 ηθοποιούς και αρκετούς συντελεστές και έχει εγκριθεί, λόγω του ύψους του κονδυλιού που εγκρίθηκε (€15.000). «Μ’ αυτό το κονδύλι είναι αδύνατο να πληρωθούν οι μισθοί των ηθοποιών και των υπόλοιπων συντελεστών», υπογραμμίζει, σημειώνοντας ότι ο προϋπολογισμός της πρότασής της ανέρχεται σε περίπου €35.000. «Δεν έχουμε βρει ακόμα τον τρόπο να καλύψουμε αυτό το ποσό. Δεν μπορούμε να στηριχθούμε στον αριθμό του κοινού και των εισιτηρίων και στη διάθεση των θεατών. Πλέον υπάρχουν και αρκετές παραγωγές και είναι αδύνατον να τις δεις όλες», αναφέρει. 

Παράλληλα, επισημαίνει ότι πολλά θέατρα με στέγη και λειτουργικά έξοδα βρίσκονται σε πολύ δύσκολη κατάσταση. «Παρότι εγώ δεν έχω στέγη, έχω τα έξοδα της εταιρείας που έχω ιδρύσει», εξηγεί. Παρόλα αυτά, όπως λέει, υπάρχει μια επικοινωνία μεταξύ της κυπριακής θεατρικής κοινότητας, δηλαδή μεταξύ της Ομοσπονδίας Θεατρικών Φορέων Κύπρου και της Συλλογικότητας. «Η επικοινωνία μας δεν έχει φτάσει ακόμη στο καλύτερό της σημείο, αλλά θεωρώ ότι δεν υπάρχει άλλη λύση από το να εργαστούμε από κοινού για τα θέματα που υπάρχουν, έτσι ώστε όσοι παίρνουν τις αποφάσεις στο Υφυπουργείο Πολιτισμού να έχουν καλύτερη αντίληψη των αναγκών μιας θεατρικής παραγωγής, προκειμένου αυτή να υλοποιηθεί», καταλήγει.

Γ. Λούρας: Προτιμότερο να εγκρίνονται λιγότερες χορηγίες 

Ο Γιάννος Λούρας, εκ μέρους του Θεάτρου Δέντρο, εκφράζει την ικανοποίησή του για το τρέχον εξάμηνο «βάσει των αποτελεσμάτων». Ερωτώμενος για όσα θα μπορούσαν να διορθωθούν, αναφέρει ότι ο αριθμός των θεατών σε μια θεατρική παράσταση δύσκολα μπορεί να προσμετρηθεί και πρέπει να αξιολογηθεί διαφορετικά, πρέπει να μπει μια άλλη δικλείδα ασφαλείας και ελέγχου. 

Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό του Σχεδίου, υποδεικνύει ότι οι χορηγίες θα έπρεπε να εγκρίνονται βάσει του ποσού που ζητούν οι υποβαλλόμενες αιτήσεις και να μη δίνεται ένα πιο χαμηλό ποσό. «Με αυτόν τον τρόπο, αναγκαζόμαστε να κάνουμε εκπτώσεις, οι οποίες επηρεάζουν πρώτα τους μισθούς των ηθοποιών και μετά άλλες παραμέτρους μιας θεατρικής παραγωγής», τονίζει, εκτιμώντας ότι είναι πολύ προτιμότερο να εγκρίνονται λιγότερες χορηγίες, να γίνονται παραστάσεις με αξιοπρέπεια, οι ηθοποιοί να έχουν πιο μεγάλα συμβόλαια. 

«Όταν ανεβαίνουν 37 πρεμιέρες σε ένα μήνα, πώς μοιράζεται η πίτα των θεατών;» διερωτάται, προσθέτοντας ότι το θέατρο είναι ο μόνος κλάδος της οικονομίας που παίρνει τόσες χορηγίες. «Δεν μπορούμε να στηριζόμαστε μόνο στις χορηγίες. Πρέπει η Ομοσπονδία και εμείς να ενεργήσουμε ώστε να είμαστε αυτάρκεις» προσθέτει. 

«Είμαστε όλοι στο ίδιο στρατόπεδο. Ο διαχωρισμός και η διχόνοια θα ήταν καταστροφικά. Αν μπούμε όλοι κάτω από ένα πιο υγιές καθεστώς λειτουργίας και διαδικασίας χορηγήσεων, όλοι θα είμαστε πιο βιώσιμοι» προσθέτει. 

Το Θέατρο Δέντρο έλαβε από το Σχέδιο Θυμέλη τρεις χορηγίες για τρεις προτάσεις. Στη μία παράσταση, όπως λέει ο Γ. Λούρας, πρωταγωνιστούν ονόματα όπως οι Αννίτα Σαντοριναίου, Σταύρος Λούρας και Χριστίνα Παυλίδου και το ποσό της χορηγίας δεν αρκεί για να γίνει η παράσταση με τη δέουσα αξιοπρέπεια. «Θα προτιμούσαμε να παίρναμε χορηγία για δύο έργα που θα τα ανεβάζαμε όπως πρέπει» τονίζει.

Παράλληλα, διευκρινίζει ότι πάντα θα υπάρχουν κενά σε οποιοδήποτε σχέδιο και ότι δεν υπάρχει το τέλειο σχέδιο. Ωστόσο, δηλώνει ότι υπερθεματίζει την προσπάθεια που γίνεται για βελτίωση της κατάστασης. Όπως εξηγεί, οι συναντήσεις με το Υφυπουργείο συνέβαλαν σε ένα καλύτερο Σχέδιο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. «Νιώθουμε ότι ακουγόμαστε, ότι λαμβανόμαστε υπ’ όψιν» συμπληρώνει. 

Μιλώντας για την πρόνοια του Σχεδίου περί νεοσύστατων φορέων, ίδιος υποδεικνύει ότι αν ένας φορέας δημιουργείται από έναν άνθρωπο που κινείται στον θεατρικό χώρο εδώ και πολλά χρόνια, ο άνθρωπος αυτός δικαιούται να τυγχάνει της ίδιας μεταχείρισης με τους άλλους. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των συμβολαίων, αναφέρει ότι το Θέατρο Δέντρο διεκδικεί τρίμηνα συμβόλαια, που θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για καλύτερες παραγωγές. «Το θέμα είναι ότι πρέπει οι χορηγίες να έρθουν σε τέτοιο ύψος ώστε να καλύπτουν τα τρίμηνα συμβόλαια» καταλήγει.   

ΚΥΠΕ/ philenews