Παράγοντας του ευρύτερου τομέα της οικονομίας και της ενέργειας είπε χθες στην στήλη πως δεν θα ήθελε να είναι στη θέση του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου. Μιλούσε για τη διαχείριση του γόρδιου δεσμού που λέγεται τερματικό LNG στο Βασιλικό. Εξήγησε πως, νομικά, το θέμα είναι σχετικά απλό, αφού υπάρχει ένα συμβόλαιο, το οποίο καλούνται Κυβέρνηση – ΕΤΥΦΑ και νομικοί σύμβουλοι να αξιοποιήσουν για να εκθέσουν την πλευρά του εργολάβου για τις μεγάλες καθυστερήσεις και τις πρόσθετες, αβάσιμες κατά την κυπριακή πλευρά, οικονομικές αξιώσεις του.
Οικονομικά, εμπορικά και πολιτικά, όμως, το θέμα δεν είναι καθόλου απλό. H China Petroleum Pipeline Engineering Co (CPP) είναι μια ισχυρή κρατική εταιρεία της Κίνας. Η οποία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Όταν η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεγε –με τις γκρίζες διαδικασίες που ανέλυσε ο Γενικός Ελεγκτής– αυτή την κοινοπραξία, Ευρωπαίοι από ισχυρές δυτικές κυβερνήσεις αλλά και στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δυσανασχέτησαν. Δημόσια και παρασκηνιακά.
Κάποια ευρωπαϊκά οικονομικά συμφέροντα δεν θέλουν τους Κινέζους ανταγωνιστές μέσα στα πόδια τους και έλεγαν τότε ότι, αφού η Κύπρος έλαβε χορηγία από την ΕΕ 101 εκατ. ευρώ για το τερματικό LNG, άλλα 150 εκατ. ως δάνειο από την ΕΤΕπ και αλλα περίπου 80 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) θα έπρεπε να επιλέξει ευρωπαϊκό οίκο και όχι έναν κινεζικό.
Η ΕΤΥΦΑ και η Κυβέρνηση Αναστασιάδη επέμειναν μεχρι τέλους και εμπιστεύθηκαν τη CPP, παρόλο ότι ήταν ο μοναδικός προσφοροδότης και μπορούσαν να επαναπροκηρύξουν τον διαγωνισμό. Ή να στραφούν σε άλλη λύση για εισαγωγή LNG. Παρά τις προειδοποιήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ότι κάποια μέρη της κοινοπραξίας δεν γέμιζαν το μάτι για το συγκεκριμένο έργο.
Δεν εισακούστηκαν, διότι όπως λεγόταν τότε «δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο». Ούτε τώρα έχουμε χρόνο για χάσιμο, αλλά ούτε και περιπαίξιμο εργολάβων θέλουμε να γίνουμε, όσο ισχυροί κι αν είναι.
Εδώ και 11 μέρες η CPP διέκοψε τις εργασίες στο Βασιλικό. Και ζήτησαν από τον Διαιτητή στο Λονδίνο να τους επιδικάσει άλλα 200 εκατ. ευρώ (το συνολικό έργο ως προς τις κατασκευές κοστίζει 315 εκατ. και θέλουν άλλα 200 για καθυστερήσεις, δηλαδή άλλο ένα πλοίο FSRU, πάνω κάτω).
Και το χειρότερο, εμφανίζεται ο εργολάβος περίπου να κρατά σε ομηρία το FSRU Promitheas, το οποίο ανήκει νομικά στην Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία πλήρωσε ήδη την αγορά και μετατροπή του, σε μεγάλο ποσοστό.
Υπάρχει η εντύπωση ευρέως ότι η CPP δεν θα παραδώσει την πλατφόρμα στην Κυπριακή Δημοκρατία (εξού και καθυστερεί η πιστοποίηση του πλοίου από ανεξάρτητο οίκο) αν δεν γίνει το δικό της (200 εκατ. ευρώ).
Υπό αυτές τις συνθήκες, εντείνονται οι θέσεις διαφόρων πως ήρθε η ώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που έβαλε χρήματα για το έργο, ως χορηγία και ως δάνεια, να μάθει με το νι και με το σίγμα, υπό μορφήν επίσημης καταγγελίας, τα καμώματα της CPP και κάποιων συνεργατών της. Στην κοινοπραξία συμμετέχουν η ελλαδική METRON Ltd και η Whilhelmsen Ship Management Ltd, του γνωστού νορβηγικού ομίλου, η οποία θα αναλάβει τη διαχείριση του τερματικού για 10 χρόνια, αν μας το παραδώσουν κάποτε.
Αν η CPP όντως θεωρεί εύκολο αντίπαλο τη μικρή Κύπρο και προσδοκεί πως αργά ή γρήγορα θα επιβάλει τις αξιώσεις της, οφείλει η ΕΕ να προστατέψει ένα μέλος της (έστω και ξεροκέφαλο) από συνθήκες ομηρίας και εκβιασμού, στο βαθμό που θα κατατεθούν αναγκαία αποδεικτικά στοιχεία.
Οφείλει η κυπριακή Κυβέρνηση, ανέφεραν στη στήλη παράγοντες με γνώση του αντικειμένου, σε επίπεδο Προέδρου της Δημοκρατίας ή υπουργού Ενέργειας να στείλει σαφές μήνυμα διαμαρτυρίας στην κινεζική Κυβέρνηση για όσα συμβαίνουν, αλλά και στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αν η CPP και οι συνεργάτες της θέλουν να διακινδυνεύσουν τη μελλοντική πρόσβασή τους σε δημόσια έργα υποδομών στην ΕΕ, μπορούμε να τους βοηθήσουμε.
