Η «κανονικότητα» επιστρέφει σιγά – σιγά. Μαζί της και πολλά που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν κανονικά. Τι είναι όμως κανονικό; Να κολυμπάνε δελφίνια στην πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, να περπατάνε πάπιες στους άδειους δρόμους του Άμστερνταμ και να παίζουν μπάλα τα παιδιά στους δρόμους της Λεμεσού ή να πλημμυρίζουν οι τόποι αυτοί από κόσμο, αυτοκίνητα, τουρίστες; Είναι κανονικό να ακούς πουλιά στην πόλη ή κλάξον αυτοκινήτων και φωνές θυμωμένων οδηγών; Είναι κακό να περπατάνε οι άνθρωποι αμέριμνοι στους δρόμους ή να τρέχουν όλο άγχος και νεύρα να προλάβουν τα πάντα.
Στην Πάφο, οι μπουλντόζες έπιασαν ήδη δουλειά. Κατασκευάζουν παραλίες για να υποδεχτούν τους τουρίστες. Τι χρειάζονται οι βράχοι στις ακτογραμμές, τι χρειάζονται οι ακακίες και τα αλμυρίκια πάνω στο κύμα; Τουρίστες χρειαζόμαστε. Ελλείψει μάλιστα επενδυτών, προσφέρουμε στην κυριολεξία γη και ύδωρ για να μας προτιμήσουν.
Κι υπάρχει πλέον μια καλή δικαιολογία για κάθε καταστροφή: «Χρειαζόμαστε φρέσκο χρήμα». Στα βουνά εμφανίζονται διαφημιστικές πινακίδες που εξαγγέλλουν τουριστικά συγκροτήματα. Στη Λεμεσό, οι πύργοι πληθαίνουν. Η ανέγερση τους δεν διακόπηκε παρά μόνο λίγες μέρες. Ζήλεψαν κι οι άλλες πόλεις και θέλουν κι αυτές. Η Λάρνακα παίρνει σειρά, ενώ η Λευκωσία δήλωσε ήδη πως «η καλύτερη θέα είναι από ψηλά».
Ο Ακάμας, ένα από τα τελευταία παρθένα φυσικά τοπία, παίρνει κι αυτός σειρά. Αντιστάσεις δεν υπάρχουν πλέον πολλές. Το εκλογικό αποτέλεσμα το επιβεβαίωσε. Οι κυβερνώντες μπορούν να κάνουν ότι θέλουν χωρίς ιδιαίτερο κόστος. Φτάνει να το βαφτίζουν «βιώσιμη ανάπτυξη». Κι αν νομίσαμε πως η πανδημία θα μας δίδασκε κάτι, μάλλον θα αποδειχτεί πως για άλλη μια φορά φανήκαμε ανεπίδεκτοι.
Τεράστιες τουριστικές μονάδες είναι ακόμα, με το καλοκαίρι να έχει μπει, κλειστές. Ολόκληρα χωριά που ξεφύτρωσαν για να πωληθούν είναι έρημα. Κτίζουμε όμως κι άλλα και ελπίζουμε.
Στη Βενετία, διαβάζουμε, πως οι άνθρωποι ανησυχούν από την έλευση της «κανονικότητας». Άνθρωποι γνωστοί σ’ όλο τον κόσμο, όπως ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο Μικ Τζάγκερ, ο Τζέιμς Άιβορι, ο Ανίς Καπούρ και πολλοί άλλοι από τον χώρο του πολιτισμού αλλά και οι ίδιοι οι κάτοικοι, ζητούν προστασία της πόλης. «Είναι απαραίτητο», αναφέρουν σε ανοικτή επιστολή τους, «ένα ειδικό καθεστώς για τη Βενετία, ένας νόμος που θα προστατεύει όχι μόνο την υλική ακεραιότητα αλλά και την πολιτισμική ταυτότητα της πόλης». Ζητούν να καταστεί προτεραιότητα η διατήρηση όχι μόνον της καλλιτεχνικής κληρονομιάς της Βενετίας αλλά και ο τρόπος ζωής των Βενετσιάνων. Ποιος τους ακούει όμως; Από αύριο, τεράστια κρουαζιερόπλοια, θα μπορούν ξανά να εισέρχονται στη λιμνοθάλασσα. Επιστρέφουμε λοιπόν στην κανονικότητα.
