Η υποψηφιότητά του θα παραμείνει μέχρι τέλους, δηλώνει κατηγορηματικά ο υποψήφιος Γιώργος Λιλλήκας και ταυτόχρονα στέλνει μηνύματα σε πολλούς αποδέχτες. Δηλώνει ότι αυτοί που υπέσκαψαν την κοινή υποψηφιότητα του ενδιάμεσου γίνονται και χάλι για επανεκλογή του Νίκου Αναστασιάδη, γνωρίζοντας ότι δεν τον κερδίζουν στο β’ γύρο των εκλογών. Στόχος τους όμως είναι, όπως υποστηρίζει, οι προεδρικές εκλογές του 2023 και όχι ο τερματισμός της σημερινής διακυβέρνησης. Δηλώνει επίσης ότι δεν ζητά εν λευκώ την ψήφο των πολιτών, τονίζοντας ότι έχει αποδείξει στην πράξη ότι τηρεί τις δεσμεύσεις του. Καταθέτει και αναλύει τη δική του πρόταση για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με τη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικών Διευκολύνσεων.
– Έξι μήνες περίπου μετά την εξαγγελία της υποψηφιότητάς σας. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό και ποιο θεωρείτε ότι είναι το διακύβευμα αυτών των εκλογών;
– Το διακύβευμα των εκλογών έχει να κάνει με τον προσανατολισμό και την προοπτική της Κύπρου, τόσο στο Κυπριακό όσο και στα μεγάλα ζητήματα της διαπλοκής και της διαφθοράς αλλά και της οικονομίας. Ο κ. Αναστασιάδης κυβερνά για πέντε χρόνια. Ο κ. Μαλάς ήταν υπουργός της διακυβέρνησης Χριστόφια και ο κ. Παπαδόπουλος συνέβαλε στην εκλογή του κ. Αναστασιάδη και του κ. Χριστόφια, συγκυβέρνησε μαζί τους και ψήφισε όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια των δύο αυτών κυβερνήσεων. Οι πολίτες λοιπόν πρέπει να αποφασίσουν: Θα επιβραβεύσουν αυτούς που έφεραν το Κυπριακό στην πιο δύσκολη θέση; Θα επιβραβεύσουν αυτούς που βύθισαν την Κύπρο στην κρίση και στη δυστυχία; Θα επιβραβεύσουν τα κόμματα που εμπλέκονται στη διαπλοκή και στη διαφθορά; Οι πολίτες καλούνται να αποφασίσουν αν θα αφήσουν με την ψήφο τους την Κύπρο καθηλωμένη στον βάλτο και εξαρτημένη από τις διαπλοκές του κατεστημένου ή αν θα στηρίξουν την ελπίδα και πολιτικές που θέλουν και μπορούν να αλλάξουν την Κύπρο. Όσον με αφορά στηρίζομαι στους πολίτες που θέλουν να αλλάξουν την Κύπρο. Στους πολίτες που γνωρίζουν ότι οι άλλοι τρεις υποψήφιοι αποτελούν παραλλαγή της ίδιας αναχρονιστικής κουλτούρας.
– Με ποια κριτήρια θεωρείτε ότι ο κόσμος θα προσέλθει στην κάλπη και ποια η δική σας πρόταση για να πείσει τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους, αφενός, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα και, αφετέρου, να σας δώσουν την ψήφο τους;
– Τα κριτήρια των πολιτών έχουν να κάνουν με την επίλυση των μεγάλων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, αλλά και η απαγκίστρωση του Κυπριακού από τις υποχωρήσεις Χριστόφια – Αναστασιάδη. Οι πολίτες συνειδητοποιούν ότι ο θυμός, η οργή και η μεμψιμοιρία δεν αρκούν για να αλλάξουμε την Κύπρο. Πρέπει να τα εκφράσουν στην κάλπη. Είναι η συμμετοχή που φέρνει την αλλαγή. Η αποχή συντηρεί το κατεστημένο. Ευελπιστώ ότι θα πείσω τους πολίτες με τις προτάσεις μου. Προτάσεις που αποκαθιστούν όσους έχασαν τις καταθέσεις τους με το κούρεμα του κ. Αναστασιάδη, προτάσεις που στοχεύουν στην άμεση μείωση της ανεργίας με επτά εφαρμόσιμα μέτρα, για αύξηση των συντάξεων έτσι ώστε η χαμηλότερη σύνταξη να είναι πάνω από 733 ευρώ που είναι το όριο της φτώχειας. Προτάσεις για την εισαγωγή της αρχής της προσωπικής αστικής ευθύνης για όσους ασκούν εξουσία ή διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα. Δεν ζητώ την ψήφο των πολιτών εν λευκώ. Έχω ήδη καταθέσει προτάσεις νόμου στη Βουλή που δίνουν την εξουσία στους πολίτες να ανακαλούν τον Πρόεδρο και τους άλλους αξιωματούχους πριν τη λήξη της θητείας τους αν έχουν ξεγελάσει τον λαό. Απέδειξα ότι τις δεσμεύσεις μου τις κάνω πράξεις.
– Πολλοί σας στηλιτεύουν για την υποψηφιότητά σας και ότι αποδυναμώνετε τον λεγόμενο ενδιάμεσο χώρο. Το σχόλιο σας;
– Την προοπτική του ενδιάμεσου χώρου υπέσκαψαν εκείνοι που συνειδητά απέρριψαν τις προτάσεις μου για δημοκρατική διαδικασία επιλογής του κοινού υποψηφίου με τη συμμετοχή των πολιτών. Διαδικασία που εφαρμόστηκε την προηγούμενη Κυριακή στην Ελλάδα για εκλογή της ηγεσίας του κεντροαριστερού χώρου με 9 υποψηφίους από 6 κόμματα, 210.000 ψηφοφόρους και 1.000 εκλογικά κέντρα (και στο εξωτερικό.) Την όποια προοπτική υπέσκαψαν εκείνοι που έθεσαν τις προσωπικές ατζέντες πάνω από το συμφέρον του τόπου.
– Tι απαντάτε σε όσους σας θέλουν κουμπί στο σακάκι άλλου υποψηφίου; Και σε όσους σας βλέπουν να εξαργυρώνεται την υποψηφιότητά σας στη συνέχεια με υπουργείο από τον νικητή των εκλογών;
– Κάποιοι κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια. Αυτοί είναι που έχουν την κουλτούρα της εξαργύρωσης λαφύρων σε κάθε εκλογική μάχη. Που με την ίδια ευκολία συγκυβέρνησαν και με τη Δεξιά και την Αριστερά υπηρετώντας όχι αρχές αλλά μικροπολιτικά και προσωπικά συμφέροντα. Όσον με αφορά δεν αντάλλαξα το 2013 το 25% με κάποιο υπουργείο. Χαλί στον κ. Αναστασιάδη στρώνουν εκείνοι που γνωρίζουν πως δεν τον κερδίζουν στον β’ γύρο, αλλά αδιαφορούν γιατί έχουν ως στόχο τις εκλογές του 2023 και όχι τον τερματισμό της σημερινής διακυβέρνησης.
– Μια νέα διαδικασία σημαίνει συνέχιση από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντάνα ή μια νέα αρχή από το σημείο «μηδέν»;
– Κατ’ αρχήν δεν συμφωνώ με τη συνέχιση των συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε εθνική αυτοχειρία. Όπως ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης, κατά τη συνάντησή του με τον κ. Άιντε στις 22 Ιουλίου, παραδέχεται ότι τα έδωσε όλα στο Κραν Μοντάνα και δεν πήρε τίποτε. Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η αποκάλυψη του κ. Άιντε ότι στις τελικές του προτάσεις ο Γ.Γ. για την ενδιάμεση λύση θα ικανοποιούσε την Τουρκία στο ζήτημα μόνιμης στρατιωτικής βάσης με αυξημένο αριθμό στρατιωτών και στις εγγυήσεις οι οποίες θα καταργούντο αφού ολοκληρωνόταν η εφαρμογή της λύσης και όχι από την πρώτη ημέρα. Συνέχιση των συνομιλιών θα οδηγήσει σε προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα. Άρα πρέπει να καθαρίσει το τραπέζι των συνομιλιών από τις υποχωρήσεις μας. Δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο.
– Αποτυχία μιας νέας διαδικασίας πού οδηγεί; Πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να γίνουν σκέψεις και για αναζήτηση εναλλακτικών διεξόδων; Αν ναι, ποιες είναι αυτές;
– Είχα προειδοποιήσει γραπτώς τον κ. Αναστασιάδη και το Εθνικό Συμβούλιο από τον Οκτώβρη του 2016 για την τουρκική τακτική. Ήταν ξεκάθαρο ότι ο Ερντογάν επεδίωκε τη σύγκληση διάσκεψης για να κορυφώσει τη διαδικασία και να μας φέρει προ του διλήμματος είτε να δεχθούμε τις τουρκικές απαιτήσεις είτε να κηρυχθεί αδιέξοδο ενώπιον του Γ.Γ. του ΟΗΕ για να λυθούν τα χέρια για εφαρμογή άλλων σχεδιασμών. Δυστυχώς, δεν εισακούστηκα.
Στα πλαίσια μιας νέας πολιτικής θα πρέπει να επιδιωχθεί ταυτόχρονη και παράλληλη διαπραγμάτευση. Ταυτόχρονα να διαπραγματευόμαστε με τους Τουρκοκύπριους ζητήματα που τους αφορούν στα πλαίσια της εσωτερικής διακυβέρνησης και στα πλαίσια μιας διεθνούς διάσκεψης, με συμμετοχή και των 5 μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, να διαπραγματευόμαστε τις πτυχές της ασφάλειας που αφορούν στην Τουρκία.
– Λιγότερο από τρεις μήνες πριν τις εκλογές. Όλες οι δημοσκοπήσεις σάς δείχνουν με ποσοστά του 3% – 4%. Εξακολουθείτε να δηλώνετε αισιόδοξος ότι θα είστε στον δεύτερο γύρο και θα είστε ο νικητής αυτών των εκλογών. Πού στηρίζετε αυτή την αισιοδοξία σας και πόσο μετρήσιμη είναι αυτή η πίστη ανατροπής όλων των δημοσκοπήσεων;
– Η αισιοδοξία μου, όπως και το 2013, στηρίζεται στα μηνύματα που παίρνω από τους πολίτες. Και το 2013 διαψεύστηκαν οι δημοσκοπήσεις, ακόμη και τα exit polls. Και τώρα θα διαψευστούν. Κάποιοι χρησιμοποιούν, ελέω απουσίας νομοθετικού πλαισίου, τις δημοσκοπήσεις ως εργαλείο χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Αυτό οι πολίτες το έχουν επισημάνει. Το λυπηρό είναι να ακούμε «επαγγελματίες» δημοσκόπους να δηλώνουν ότι το 90% των πολιτών αρνείται να συμμετάσχει σε δημοσκόπηση και όμως βγάζουν συμπεράσματα μόνο από το 10%. Τον Πρόεδρο όμως θα τον εκλέξει το 90% και όχι το 10%!
– Πώς απαντάτε στην ασφυκτική πίεση που σας γίνεται, ιδιαίτερα από αυτούς που σας στήριξαν στις προηγούμενες εκλογές, να αποσύρετε την υποψηφιότητά σας;
– Ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο. Αυτοί απέρριψαν προτάσεις που οδηγούσαν σε έναν μόνο υποψήφιο. Η δημοκρατία θέλει τους πολίτες ελεύθερους να έχουν όσες πιο πολλές επιλογές γίνεται για να αποφασίσουν ποιον θέλουν να ψηφίσουν. Δεν έχουμε κομματικές εκλογές αλλά Προεδρικές. Και ο εκάστοτε Πρόεδρος, με τις αποφάσεις του και την πολιτική του, επηρεάζει τη ζωή τους. Ας θυμηθούν τι έγινε με τον προηγούμενο και τον σημερινό Πρόεδρο. Για αυτό και εγώ, με τη σειρά μου, καλώ όλους να συμπεριφερθούν δημοκρατικά. Όσον με αφορά καλώ τους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν. Να εμπιστευτούν τη δική τους κρίση και να ψηφίσουν αυτόν που θεωρούν πιο αξιόπιστο, ικανό και έμπειρο να κυβερνήσει τη χώρα.
– Το αποτέλεσμα των εκλογών θα επηρεάσει το δικό σας πολιτικό μέλλον;
– Το πολιτικό μου μέλλον είναι το τελευταίο πράγμα που με απασχολεί. Απέδειξα, όταν παραιτήθηκα από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών το 2007 για να στηρίξω την επανεκλογή του Τάσσο Παπαδόπουλου, ότι υπηρετώ αρχές και όχι θέσεις και αξιώματα.
«Θέλω να κουρέψω τα δάνεια»
– Σήμερα, είναι γεγονός ότι η κατάσταση στην οικονομία είναι καλύτερη από ό,τι ήταν πριν πέντε χρόνια. Ωστόσο, παραμένει ένα μεγάλο αγκάθι, το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πώς θα το αντιμετωπίσετε;
– Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι μια νάρκη στα θεμέλια των τραπεζών και της οικονομίας. Δεν είναι ομοιογενή αυτά τα δάνεια ως προς την προέλευση και τις αιτίες που τα προκάλεσαν. Όσον αφορά στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που έχουν υποθήκη την πρώτη κατοικία αξίας μέχρι 350 χιλιάδων ευρώ ή επαγγελματικό υποστατικό αξίας μέχρι 300 χιλιάδων ευρώ, κατέθεσα πριν από λίγες ημέρες πρόταση για κούρεμα αυτών των δανείων.
Ο κ. Αναστασιάδης κούρεψε τις καταθέσεις, εγώ θέλω να κουρέψω τα δάνεια. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από ένα Ειδικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικών Διευκολύνσεων στο οποίο θα μπορεί να προσφύγει ένας πολίτης ή μια μικρή επιχείρηση για εξαγορά του δανείου του από τις τράπεζες με σημαντική έκπτωση. Δικαιούχοι θα είναι μόνο αυτοί που θα μπορούν να αποδείξουν ότι μέχρι την κρίση ήταν συνεπείς με τις δανειακές τους υποχρεώσεις. Αναλυτικά η πρόταση: Το Ταμείο αυτό θα μπορεί να αγοράζει ένα δάνειο από μια τράπεζα στο υπόλοιπο του ποσού για το οποίο η τράπεζα δεν έχει ακόμα πρόβλεψη στους ισολογισμούς της.
Αν για ένα δάνειο 100 χιλιάδων ευρώ η τράπεζα έκανε πρόβλεψη ότι δεν θα εισπράξει τις 50 χιλιάδες, τότε το Ταμείο θα μπορεί να το εξαγοράσει στην τιμή των 40 ή 50 χιλιάδων. Αν η εξαγορά γίνει στις 50 χιλιάδες, τότε ο οφειλέτης θα κληθεί να πληρώσει ένα ποσό γύρω στις 60 χιλιάδες, για να μπορεί το Ταμείο να κάνει ένα λογικό κέρδος, έτσι ώστε να υπάρχει κίνητρο για να επενδύσουν σε αυτό το Ταμείο οι επενδυτές. Εξοφλώντας ο οφειλέτης τις 60 χιλιάδες, το υπόλοιπο ποσό των 40 χιλιάδων θα διαγράφεται. Με αυτό τον τρόπο συμμετέχουν οι τράπεζες στο κούρεμα των δανείων και οι οφειλέτες θα έχουν ένα σοβαρό οικονομικό όφελος, διασώζοντας την κατοικία τους ή το υποστατικό τους.
Το κράτος δεν θα δαπανήσει δημόσιο χρήμα ώστε να επιβαρυνθούν οι φορολογούμενοι αφού όσα κεφάλαια διαθέσει για το Ταμείο θα τα πάρει πίσω
«Η πρόταση για Ταμείο Κουρεμένων Καταθετών»
– Γίνεται μεγάλη συζήτηση τελευταία για το θέμα της δημιουργίας Ταμείου Κουρεμένων Καταθετών; Πώς μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ώστε να μην εκληφθεί ως προεκλογική φούσκα;
– Η πρόταση του κ. Γεωργιάδη είναι κοροϊδία για τα θύματα, αλλά και πρόκληση για τους φορολογουμένους. Και αυτό γιατί με τα 25 εκατομμύρια θα χρειαστούν δεκαετίες για να αρθεί η αδικία και το κόστος θα το πληρώσουν οι φορολογούμενοι. Κατέθεσα δική μου ολοκληρωμένη πρόταση η οποία αποσκοπεί στην αποζημίωση κατά το 75% της απώλειάς τους, των Κύπριων καταθετών και των κυπριακών εταιρειών που έχασαν το κεφάλαιο κίνησης. Συνολικά με αυτό τον τρόπο το ποσό που απαιτείται είναι της τάξης του 1,9 δισ. ευρώ.
Τα λεφτά του ταμείου θα προέλθουν:
1. Από μεταφορά κρατικής περιουσίας για αξιοποίηση έτσι ώστε να υπάρχουν σταθερά ετήσια έσοδα. Με την αξιοποίησή της θα δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης.
2. Από φορολόγηση των υπεραξιών που δημιουργήθηκαν από τις πολεοδομικές ελαφρύνσεις.
3. Από φορολόγηση ύψους 3% επί των κερδών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
4. Συνεισφορά από το Ταμείο Υδρογονανθράκων.
5. Για απόκτηση δικαιώματος πολιτογράφησης ξένοι επενδυτές θα πρέπει να καταβάλλουν 100.000 ευρώ στο Ταμείο.
6. Από εκχώρηση των εσόδων από την επιβολή ΦΠΑ στη γη.
Οι μέτοχοι των τραπεζών ήταν επενδυτές και δεν θα αποζημιωθούν. Οι κάτοχοι αξιογράφων που ήταν στρατηγικοί επενδυτές θα εξαιρούνται επίσης από την αποζημίωση.
«Το Ισραήλ μας δείχνει το δρόμο»
– Διαχειριστήκαμε την κρίση, τώρα ζητούμενο η ανάπτυξη, λένε οι κυβερνώντες. Ποια η δική σας πρόταση για την ανάπτυξη;
– Η οικονομία μας σήμερα στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις υπηρεσίες. Είμαστε μια κοινωνία που ό,τι καταναλώνουμε το εισάγουμε. Η Κύπρος χρειάζεται ένα νέο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης που θα στηρίζεται και στους τρεις παραγωγικούς τομείς: και στον γεωργοκτηνοτροφικό και στο βιομηχανικό και στις υπηρεσίες. Η Κύπρος πρέπει να ανταγωνιστεί στην ποιότητα και όχι στις τιμές. Για να το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να επενδύσουμε σοβαρά στην έρευνα και την καινοτομία τόσο με κεφάλαια όσο και σε υποδομές. Το παράδειγμα του Ισραήλ μας δείχνει τον δρόμο. Διαθέτουμε το ανθρώπινο επιστημονικό προσωπικό. Πρέπει να διαμορφώσουμε ελκυστικά κίνητρα για να εγκαταστήσουν ξένες εταιρείες τα κεντρικά τους γραφεία στην Κύπρο. Δεν πρέπει να περιοριζόμαστε μόνο στην εγγραφή εταιρειών. Το Brexit προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες που η Κυβέρνηση αφήνει αναξιοποίητες. Με τέτοια κίνητρα μπορούμε να καταστήσουμε την Κύπρο περιφερειακό κέντρο στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας.
