Όταν το 2020 το CMMI έκανε τα πρώτα του βήματα, εν μέσω πανδημίας, υπό τη σκεπή του Δήμου Λάρνακας, ουδείς ανέμενε τη ραγδαία ανάπτυξη που θα είχε μόλις σε μια πενταετία. Το Κυπριακό Ινστιτούτο για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία, που λειτουργεί ως κέντρο αριστείας για ναυτιλιακή και θαλάσσια έρευνα, καινοτομία και τεχνολογική ανάπτυξη, ξεκίνησε με μια χούφτα επιστήμονες και πλέον εργοδοτεί 65 άτομα, ενώ απλώθηκε σε τρεις εγκαταστάσεις στην πόλη και επαρχία Λάρνακας.
Έχοντας στο χαρτοφυλάκιό του σημαντικές διεθνείς συνεργασίες και προγράμματα με κρατικές υπηρεσίες, τον περασμένο Σεπτέμβριο το Ινστιτούτο αποφάσισε να κάνει το πιο φιλόδοξό του βήμα. Ίδρυσε τη Nautonomy Ltd, την πρώτη του spinout εταιρεία, με σκοπό την εμπορική αξιοποίηση των αυτόνομων και έξυπνων ναυτιλιακών τεχνολογιών που ανέπτυξαν ερευνητές του. Στην ουσία η Nautonomy θα δημιουργεί drones της θάλασσας (μη επανδρωμένα σκάφη), με κυπριακή σφραγίδα, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο στον στρατιωτικό, όσο και στον πολιτικό τομέα.
Ο «Φ» βρέθηκε στις εγκαταστάσεις που δημιούργησε το κέντρο αριστείας στην Ορόκλινη, λίγο αφότου τις είχε επισκεφθεί ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, André Denk, ο οποίος ενημερώθηκε για τα πλάνα της νέας εταιρείας. «Πρόκειται για έναν τομέα που αναπτύσσεται ραγδαία διεθνώς και εμείς δεν είμαστε πίσω από άλλες χώρες, όπως σε άλλους τομείς της άμυνας. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε τανκ ή αεροπλάνα, για παράδειγμα. Ωστόσο, τέτοια σκάφη έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε ως CMMI και ως Κύπρος. Αυτό το εξηγήσαμε και στον διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, ο οποίος εξέφρασε την ικανοποίηση του, όπως και το Υπουργείο Άμυνας, με το οποίο συζητούμε για το πώς θα μπορέσουμε ν’ αξιοποιήσουμε αυτή την τεχνολογία για σκοπούς άμυνας», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος CMMI, Ζαχαρίας Σιόκουρος. Υπέδειξε δε πως πρόκειται για έναν τομέα που ενδιαφερόταν από την αρχή να εμπλακεί το Ινστιτούτο και είναι γι’ αυτόν τον λόγο που ασχολήθηκε με τη θαλάσσια ρομποτική και τα αυτόνομα σκάφη θαλάσσης (επιφανείας και υποβρύχια). «Πρόκειται στην ουσία για την εμπορική εκμετάλλευση της τεχνολογίας που δημιουργήθηκε στο CMMI για μη επανδρωμένα σκάφη. Το CMMI εκχωρεί τα δικαιώματα χρήσης της τεχνολογίας που δημιουργήθηκε στους ερευνητές που ενδιαφέρονται να εμπλακούν για να την αξιοποιήσουν εμπορικά. Σε πρώτη φάση θα μπορούσαν ν’ αξιοποιηθούν από την Αστυνομία Κύπρου, το Υπουργείο Άμυνας, το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ), αλλά και για μη στρατιωτικές χρήσεις, όπως για παρακολούθηση της θάλασσας και για προστασία Προστατευόμενων Θαλάσσιων Περιοχών. Είμαστε ήδη σ’ επαφές με το ΥΠΑΜ, την Αστυνομία και το ΚΣΕΔ», σημείωσε ο κ. Σιόκουρος.
Ο διευθύνων σύμβουλος του CMMI, υπογράμμισε πως στόχος του κέντρου αριστείας είναι να δώσει ώθηση στους επιστήμονες και να τους ενθαρρύνει ν’ αναπτύξουν νέες τεχνολογίες. «Η Κύπρος είναι πρώτη πανευρωπαϊκά στις επιστημονικές δημοσιεύσεις, με 175% πάνω από τον μέσο όρο. Άρα ως χώρα δεν πάσχουμε σ’ αυτό το κομμάτι. Το ζητούμενο, όμως, είναι ν’ αναπτυχθούν τεχνολογίες σε τομείς στους οποίους έχουμε δυνατότητα και να υπάρχει και η αντίστοιχη χρηματοδότηση, ώστε να μπορέσουμε να παράγουμε πράγματα made in Cyprus και να είμαστε όλοι περήφανοι».
Οι συνιδρυτές της Nautonomy Ltd
Συνιδρυτές και διευθυντές της Nautonomy Ltd είναι ο Χρίστος Κελέσιης, ηλεκτρολόγος μηχανικός και ο Χρίστος Κωνσταντινίδης, μηχανικός λογισμικού, ενώ γραμματέας είναι η Άντρη Θεοδώρου. Οι δύο διευθυντές της εταιρείας εργάζονταν στο Ινστιτούτο Κύπρου και το έργο τους είδε πολλές φορές το φως της δημοσιότητας, αφού δημιούργησαν δεκάδες εναέρια drones, με δική τους τεχνολογία, κάποια εκ των οποίων πωλήθηκαν στο Τμήμα Δασών και την Εθνική Φρουρά. «Μετά από 15 χρόνια στα drones ανακάλυψα πως υπάρχει το CMMI και πως είχε ενδιαφέρον στο κομμάτι της εμπορευματοποίησης της τεχνολογίας, που είναι κάτι που με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Στόχος είναι να φτάσουμε σ’ ένα σημείο όπου οι μηχανικοί της ομάδας θα βλέπουν τα σχέδια και τα πρωτότυπά τους να έχουν και επόμενη ημέρα», σημείωσε ο κ. Κελέσιης. Από την πλευρά του ο κ. Κωνσταντινίδης ανέφερε πως εντάχθηκε στο CMMI, έπειτα από 7 χρόνια στο Ινστιτούτο Κύπρου, με όραμα να δει το λογισμικό που δημιούργησαν ν’ αποφέρει βοήθεια στον τόπο και να μπορεί να εξαχθεί εκτός Κύπρου.
Πώς θα λειτουργούν τα μη επανδρωμένα σκάφη
>Τα κυπριακά drones της θάλασσας που αλλάζουν τους κανόνες ασφάλειας και τεχνολογίας
Τα μη επανδρωμένα σκάφη της Nautonomy, όπως εξηγούν οι δύο επιστήμονες, θα μπορούν να προσφέρουν απομακρυσμένη παρακολούθηση σε τομείς που έχουν σχέση με την εθνική ασφάλεια, εποπτεία των συνόρων, ελέγχους για παράνομη είσοδο μεταναστών. Επιπρόσθετα θα μπορούν να συνδράμουν και στην προστασία κρίσιμων υποδομών. «Υπάρχουν δύο τρόποι ελέγχου του μη επανδρωμένου σκάφους, είτε με τηλεχειριστήριο ή με υπολογιστή», αναφέρει ο κ. Κωνσταντινίδης, σημειώνοντας πως ένα drone μπορεί να βρίσκεται στη θάλασσα, ανάλογα με τον κινητήρα που διαθέτει, από μερικές ώρες μέχρι και μερικές μέρες. «Ο σκοπός της εταιρείας είναι να πωλήσει το σύστημα μαζί με το σκάφος ως πακέτο. Τα σκάφη θα μπορούν να κατασκευαστούν από εμάς, είτε από ένα οργανισμό όπως το CMMI ή μέσω συνεργασίας με εξωτερικούς συνεργάτες (κατασκευαστές σκαφών)», πρόσθεσε ο κ. Κελέσιης, διευκρινίζοντας πως το σύστημα μπορεί να ελέγξει τόσο σκάφη με συμβατικές μορφές ενέργειας, όσο και με μηδενικούς ρύπους. «Έχουμε κάνει έρευνα αγοράς και ήδη μας προσέγγισαν άλλες εταιρείες από το εξωτερικό που έχουν προβλήματα με τα συστήματα που έχουν σε μη επανδρωμένα σκάφη τους», σημείωσε.
Οι συνιδρυτές της εταιρείας κλήθηκαν ν’ απαντήσουν εάν πίστευαν ποτέ πως η Κύπρος θα μπορούσε να τους προσφέρει την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν εμπορικά τα δικά τους συστήματα. Ο κ. Κελέσιης υπέδειξε πως στο κομμάτι της δικής τους τεχνολογίας, όπου δεν χρειάζεται η βαριά βιομηχανία, δεν υπάρχουν περιορισμοί. «Μπορούμε να δημιουργήσουμε και μάλιστα εξίσου ανταγωνιστικά όπως άλλες χώρες», σημείωσε. Από την πλευρά του ο κ. Κωνσταντινίδης τόνισε πως δεν ισχύει αυτό που πολλοί πιστεύουν: Πως ένας επιστήμονας στην Κύπρο δεν έχει την τεχνογνωσία αυτών που διαπρέπουν στο εξωτερικό. «Με τα ταξίδια που κάναμε και τους ανθρώπους που γνωρίσαμε, είδαμε πως δεν απέχουμε σχεδόν καθόλου», σημείωσε.
