Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης δημοτικών αποβλήτων μέσα από το Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων 2022-2028 (ΣΔΔΑ), είναι σε θέση να προχωρήσει η Κυβέρνηση. Κι όλα αυτά σε μια προσπάθεια να προωθήσει την εφαρμογή της διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής, να προωθήσει τα μέτρα μείωσης των αποβλήτων σε όλους τους οικονομικούς τομείς όπως και την παροχή κινήτρων στην τοπική αυτοδιοίκηση για εφαρμογή συστημάτων ‘Πληρώνω Όσο Πετώ’, καθώς και μέτρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Η Περιβαλλοντική Αρχή ενέκρινε τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) σχετικά με το Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων 2022-2028.

Σε μια περίοδο κατά την οποία η κλιματική αλλαγή και η ανάγκη για ευρύτερη εφαρμογή του στόχου βιώσιμης ανάπτυξης σε όλες τις πτυχές της σύγχρονης ζωής, αποτελούν βασική προτεραιότητα, η Κύπρος αντιμετωπίζει την πρόκληση του σχεδιασμού και της εφαρμογής ενός Σχεδίου Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων που να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις προτεραιότητες και τις προκλήσεις, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από την ταφή των αποβλήτων ως την κύρια μέθοδο διαχείρισης αποβλήτων προς τις ψηλότερες βαθμίδες της ιεράρχησης των αποβλήτων την ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας με αποδοτικότερη αξιοποίηση των αποβλήτων ως πόρο με έμφαση στη χωριστή συλλογή.

Προκειμένου η Κύπρος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στην ΕΕ και να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη και βιώσιμη προσέγγιση στη διαχείριση των αποβλήτων που να συνάδει με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Απόβλητα και τη Στρατηγική Ευρώπη 2020, έχουν τεθεί ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι και δράσεις για τα επόμενα έξι χρόνια. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Οι άμεσοι παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη κατά την αναθεώρηση της δυναμικότητας των υποδομών είναι: • Αύξηση του οργανικού κλάσματος περιλαμβανομένων πράσινων (κλαδεμάτων) από τη χωριστή συλλογή και εξασφάλιση επαρκούς δυναμικότητας αποκλειστικών μονάδων επεξεργασίας οργανικών αποβλήτων για ποιοτικό κόμποστ ή αναερόβια χώνευση. • Αύξηση ποσοστού ανακύκλωσης από τη διαλογή στην πηγή και χωριστή συλλογή των δημοτικών αποβλήτων. •Μείωση των μεικτών αποβλήτων: Οι Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) εκτιμάται ότι θα έχουν πλεονάζουσα δυναμικότητα λόγω της προβλεπόμενης μείωσης των μεικτών αποβλήτων. Ως εκ τούτου μπορούν μερικώς να μετατραπούν/ αναπροσαρμοστούν σε μονάδες επεξεργασίας των οργανικών αποβλήτων που συλλέγονται χωριστά για την παραγωγή ποιοτικής κομπόστας.

Το Σχέδιο θέτει ως μέτρο την αναβάθμιση της μονάδας ΟΕΔΑ Κόσιης, ώστε να τυγχάνουν διαχείρισης τα μεικτά απόβλητα και τα οργανικά απόβλητα που συλλέγονται χωριστά από τις επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου. Αντίστοιχα, η ΟΕΔΑ Πεντακώμου επίσης προτείνεται όπως αναβαθμιστεί, στοχεύοντας στην αποδοχή των μεικτών αποβλήτων και της επαρχίας Πάφου και τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων που συλλέγονται χωριστά από την επαρχία Λεμεσού. 

Η Κύπρος υστερεί σε σχέση με τους στόχους που έθεσε η ΕΕ για το 2030 και αφορούν στη διαχείριση αποβλήτων. Συγκεκριμένα, ενώ ο στόχος ανακύκλωσης δημοτικών αποβλήτων για την ΕΕ ήταν στο 60% της συνολικής ποσότητας, βλέπουμε ότι η Κύπρος, μέχρι το έτος 2019, έχει καταφέρει μόνο το 18%. Σημειώνεται ότι ο στόχος ανακύκλωσης για το 2020 ήταν ποσοστό 50% ανακύκλωσης επί των παραγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών. Όσον αφορά στο ποσοστό των δημοτικών αποβλήτων που πρέπει να τυγχάνουν υγειονομικής ταφής, ο στόχος της ΕΕ για το έτος 2030 είναι 10% στο μέγιστο, η Κύπρος για το έτος 2019, συνεχίζει να ενταφιάζει σε ΧΥΤΎ το 81% των δημοτικών της αποβλήτων.

Στόχοι διαχείρισης δημοτικών αποβλήτων 

>Ανακύκλωση τουλάχιστον του: 55% των δημοτικών αποβλήτων κατά βάρος έως το 2025, 60% των δημοτικών αποβλήτων κατά βάρος έως το 2030, 65% των δημοτικών αποβλήτων κατά βάρος έως το 2035.

>Χωριστή συλλογή ή ανακύκλωση στην πηγή των οργανικών αποβλήτων έως 31/12/2023. Χωριστή συλλογή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται από τα νοικοκυριά έως το 1.1.2025.

>Ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασίας σε ποσοστό τουλάχιστον: 65% κατά βάρος έως το 2025 και 70% κατά βάρος έως το 2030.

>Χωριστή συλλογή τουλάχιστον του 65% του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που πωλήθηκε ή του 85% των παραγόμενων Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ). Χωριστή συλλογή του 45% των αποβλήτων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

>Μείωση της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων κατά 50 % έως το 2030.

>Μείωση της ταφής δημοτικών αποβλήτων στο 10% ή λιγότερο της συνολικής παραγόμενης ποσότητας μέχρι το 2035.

Τα μέτρα διαχείρισης μεικτών αποβλήτων κατά επαρχία προνοούν:

 >Επαρχίες Πάφου και Λεμεσού • Επεξεργασία των συνολικών ποσοτήτων μεικτών αποβλήτων των 2 επαρχιών στη μονάδα Μηχανικής-Βιολογικής Επεξεργασίας στο Πεντάκωμο. • Αξιολόγηση της δυνατότητας επέκτασης ή δημιουργία νέας γραμμής καυσίμου προερχόμενου από απόβλητα (RDF) για επεξεργασία της συνολικής ποσότητας του υπολείμματος της μηχανικής διαλογής των 2 επαρχιών.

>Επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου:• Επεξεργασία των συνολικών ποσοτήτων μεικτών αποβλήτων των 3 επαρχιών στη μονάδα Μηχανικής- Βιολογικής Επεξεργασίας στην Κόσιη.• Αξιολόγηση της δυνατότητας δημιουργίας νέων γραμμών SRF (στερεού ανακτημένου καυσίμου) και RDF για επεξεργασία της συνολικής ποσότητας του υπολείμματος της μηχανικής διαλογής των 3 επαρχιών.

Διαχείριση RDF:• Αξιολόγηση πιθανών λύσεων για τη διαθεσιμότητα του RDF σε υφιστάμενες μονάδες. • Αξιολόγηση της ανάγκης για την κατασκευή μονάδας παραγωγής ενέργειας από απόβλητα για την αποδοχή του RDF των δύο ΟΕΔΑ.

Διαχείριση οργανικών αποβλήτων

ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ-Εφαρμογή χωριστής συλλογής των οργανικών αποβλήτων. Εγκατάσταση κοινοτικών και οικιακών κομποστοποιητών. Συλλογή πράσινων αποβλήτων στα πράσινα σημεία και μεταφορά τους σε αδειοδοτημενες μονάδες για επεξεργασία. Διερεύνηση δυνατότητας επεξεργασίας των οργανικών αποβλήτων που συλλέγονται χωριστά.

ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΑΦΟΥ- Εφαρμογή χωριστής συλλογής των οργανικών αποβλήτων. Εγκατάσταση κοινοτικών και οικιακών κομποστοποιητών. Συλλογή πράσινων αποβλήτων στα πράσινα σημεία και μεταφορά τους σε αδειοδοτημενες μονάδες για επεξεργασία. Κατασκευή νέας κεντρικής μονάδας αναερόβιας χώνευσης/ κομποστοποίησης στην Πάφο. Μελέτη και δημιουργία διαμετακομιστικών σταθμών.

ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ- Εφαρμογή χωριστής συλλογής οργανικών αποβλήτων. Εγκατάσταση κοινοτικών και οικιακών κομποστοποιητών. Συλλογή πράσινων αποβλήτων στα πράσινα σημεία και μεταφορά τους σε αδειοδοτημενες μονάδες για επεξεργασία. Κατασκευή νέας μονάδας παστερίωσης και αναερόβιας χώνευσης ή μονάδας κομποστοποίησης στην Λευκωσία ή στην Κόσιη. Μελέτη και δημιουργία διαμετακομιστικού σταθμού.

ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ- Εφαρμογή χωριστής συλλογής των οργανικών αποβλήτων. Εγκατάσταση κοινοτικών και οικιακών κομποστοποιητών. Συλλογή πράσινων αποβλήτων στα πράσινα σημεία και μεταφορά τους σε αδειοδοτημενες μονάδες για επεξεργασία. Διερεύνηση δυνατότητας επεξεργασίας των οργανικών αποβλήτων που συλλέγονται χωριστά.

ΕΠΑΡΧΙΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ– Εφαρμογή χωριστής συλλογής των οργανικών αποβλήτων. Εγκατάσταση κοινοτικών και οικιακών κομποστοποιητών.

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ-Μέτρα ενίσχυσης υποδομών διαχείρισης ανακυκλώσιμων αποβλήτων από χωριστή συλλογή σε παγκύπρια κλίμακα: Δημιουργία εγκαταστάσεων R13 για αποθήκευση των ανακυκλώσιμων. Αξιολόγηση ανάγκης δημιουργίας μονάδας προεπεξεργασίας R12 ή μονάδας αποθήκευσης R13 για τα ογκώδη απόβλητα. Δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης για εξυπηρέτηση των απομακρυσμένων περιοχών.

Αναζητείται λύση για τις χωματερές της Πάφου

Το 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε τη Μελέτη Έγκαιρης Προειδοποίησης για τη χώρα (Early Warning Report), η οποία ανέφερε τον σημαντικό κίνδυνο της Κύπρου να μην επιτύχει τον στόχο ανακύκλωσης/ προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση των δημοτικών αποβλήτων του 50% για το 2020, όπως ορίζεται στο Άρθρο 11 της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Απόβλητα (Waste Framework Direcve – WFD).

Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έχει εκπόνησε την Στρατηγική Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων 2022-2028, με βασικό σκοπό τον καθορισμό του πλαισίου των δράσεων και των μέτρων που θα εφαρμοστούν την επόμενη εξαετία στον τομέα διαχείρισης δημοτικών αποβλήτων.

Κατά την ετοιμασία της στρατηγικής εκπονήθηκε από το Δίκτυο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Εφαρμογή και την Επιβολή του Περιβαλλοντικού Δικαίου (IMPEL) μελέτη σκοπιμότητας η οποία εξέτασε εναλλακτικές επιλογές και προτάσεις για την βελτιστοποίηση του Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων (ΣΔΔΑ).

Η μελέτη εξέτασε την ανάγκη κατασκευής μονάδας επεξεργασίας μικτών απορριμμάτων στην Πάφο ή την ανάγκη για τροποποίηση/ αναβάθμιση του ΟΕΔΑ Λεμεσού, σε συνδυασμό με πρόσθετους Σταθμούς Μεταφοράς Απορριμμάτων ή ακόμη και μερική επεξεργασία στην Πάφο, μειώνοντας έτσι το κόστος μεταφοράς.

Το ΣΔΔΑ προτείνει να την αύξηση της δυνητικής χωρητικότητα του ΟΕΔΑ στη Λεμεσό ώστε να επεξεργάζεται τα απόβλητα και της επαρχίας Πάφου που προκύπτουν πριν από τη διάθεση τους σε χώρους υγειονομικής ταφής. Αυτή είναι πιθανό να είναι η ταχύτερη και απλούστερη λύση για την αντιμετώπιση των ζητημάτων των χωματερών της Πάφου.

Η μελέτη εξέτασε την λειτουργία και αποτελεσματικότητα του ΟΕΔΑ (Πεντάκωμο) Λεμεσού και την υποβολή προτάσεων για τη βελτίωσή του.

Το ΣΔΑΑ προτείνει τρεις βασικές βελτιώσεις: α) αύξηση της ικανότητας αναερόβιας χώνευσης/βιοξήρανσης, β) δημιουργία μονάδας παστερίωσης και γ) μετατροπή τμήματος για το οργανικό κλάσμα μικτών απορριμμάτων σε τμήμα αναερόβιας χώνευσης για οργανικά απόβλητα χωριστής συλλογής. Τα ευρήματα της μελέτης σκοπιμότητας υποδεικνύουν ότι δύο σημεία (α) και (γ) θα πρέπει να προχωρήσουν και ότι το (β) δεν θα ήταν απαραίτητο με την εγκατάσταση μονάδας αναερόβιας χώνευσης στην Πάφο.

Κατά την ετοιμασία της ΣΔΔΑ, αξιολογήθηκε η ανάγκη κατασκευής τρίτης μονάδας επεξεργασίας στην Επαρχία Πάφου για τα μεικτά απόβλητα ή η αναβάθμιση της ΟΕΔΑ Λεμεσού (Πεντάκωμο), σε συνδυασμό με την κατασκευή πρόσθετων Σταθμών Μεταφόρτωσης Αποβλήτων ή ακόμη και μερική επεξεργασία στην Πάφο για μείωση του κόστους μεταφοράς.

Από την αξιολόγηση και λαμβάνοντας υπόψη τη χωριστή συλλογή που θα εγκαθιδρύσουν οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης και ως αποτέλεσμα την μείωση στις ποσότητες των μεικτών αποβλήτων που παράγονται, κρίθηκε ότι η ΟΕΔΑ Πεντακώμου θα έχει πλεονάζουσα δυναμικότητα, η οποία θα είναι επαρκής για την επεξεργασία των δημοτικών αποβλήτων της επαρχίας Πάφου.

Η αναβάθμιση ή τροποποίηση του ΟΕΔΑ Κόσιης για τη διαχείριση όλων των απορριμμάτων από τις επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου είναι μια από τις επιλογές που κλήθηκαν επίσης να εξετάσουν οι μελετητές του δίκτυου IMPEL.

Το ΣΔΔΑ προτείνει α) τη δημιουργία μονάδας παστερίωσης και β) τη μερική μετατροπή της εγκατάστασης Κόσιης για να επιτρέψει τη βιοσταθεροποίηση των πράσινων απορριμμάτων.

Η εγκατάσταση στην Κόσιη αυτή τη στιγμή λαμβάνει όλα τα απόβλητα από τις επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Αμμοχώστου ως αποτέλεσμα του κλεισίματος των παράνομων χωματερών.

Η εισαγωγή χωριστών συλλογών και η τροποποίηση που τέθηκε σε εφαρμογή για τα πράσινα απόβλητα θα επιτρέψει τη συνεχή επεξεργασία των απορριμμάτων από αυτές τις τρεις περιοχές.

Ως εναλλακτική λύση προτείνεται να εξεταστεί η κατασκευή νέας μονάδας αναερόβιας χώνευσης/κομποστοποίησης σε περιοχή της Λευκωσίας, ή εναλλακτικά στην περιοχή Κόσιης.

Επίσης ως ακόμα μια εναλλακτική για τις υποδομές διαχείρισης οργανικών αποβλήτων προτείνεται να εξεταστεί η δυνατότητα ίδρυσης μονάδων παστερίωσης για την αποδοχή αποβλήτων σε ιδιόκτητες μονάδες αναερόβιας χώνευσης κοντά στην περιοχή Λευκωσίας ή Κόσιης.

Το οργανικό ρεύμα αποβλήτων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για την διαχείριση και ειδικότερα για την μεταφορά καθώς λόγο των κλιματικών συνθηκών που επικρατούν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες προκαλούνται οσμές και οχληρίες.

Για τον λόγο αυτό κρίνεται σημαντικό να χωροθετηθεί η νέα μονάδα αναερόβιας χώνευσης/ κομποστοποίησης σε περιοχή της Λευκωσίας ώστε η μεταφορά των αποβλήτων να είναι σύντομη και εάν κριθεί απαραίτητο να κατασκευαστεί και νέα μονάδα στην Κόσιη.

Αναφορικά με τις υποδομές για επισκευή και επαναχρησιμοποίηση θα κατασκευαστούν δυο κέντρα επαναχρησιμοποίησης/επισκευής δύο στρατηγικά σημεία , στην Κόσιη και στον Άγιο Σιλά Λεμεσού.

Εναλλακτικά το ένα σημείο μπορεί να χωροθετηθεί αντί στην Κόσιη σε περιοχή στο Δάλι όπου θα είναι και πιο κοντά στην πόλη της Λευκωσίας.

Υλοποιείται σύστημα «Πληρώνω όσο Πετάω»

Το σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετώ» – «ΠΟΠ» είναι ένα σύστημα φορολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων, το οποίο βασίζεται στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, τα τέλη που πληρώνει το κάθε νοικοκυριό για τη διαχείριση των απορριμμάτων του (γνωστά και ως τέλη σκυβάλων) συνδέονται με την ποσότητα (βάρος ή όγκος) των υπολειμματικών απορριμμάτων που παράγει το νοικοκυριό. Από την ποσότητα αυτή, εξαιρούνται τα υλικά που το νοικοκυριό ανακυκλώνει ή κομποστοποιεί. Με την εφαρμογή του συστήματος ΠΟΠ δίνεται επομένως ένα οικονομικό κίνητρο στο κάθε νοικοκυριό, ή στην επιχείρηση να μειώσει τα απορρίμματά του, συμμετέχοντας παράλληλα και ενεργά στην ανακύκλωση και την κομποστοποίηση.

Τον Ιούλιο του 2022 ψηφίστηκαν οι κανονισμών που θα προβλέπουν την υποχρεωτική εισαγωγή συστημάτων ΠΟΠ από όλες τις τοπικές αρχές (Κ.Δ.Π 292/2022). Τα διαρθρωτικά ταμεία θα στηρίξουν τις τοπικές αρχές με την ανάπτυξη του ΠΟΠ, με συνολικό ύψος χρηματοδότησης περίπου €25 εκατ.

Eπιπτώσεις

Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των επιπτώσεων και επίτευξης στόχων θα πρέπει να δοθεί στήριξη προς τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη δημιουργία κοινοτικών μονάδων κομποστοποίησης και την προώθηση της οικιακής κομποστοποίησης, ως βραχυπρόθεσμο μέτρο για την επεξεργασία των χωριστά συλλεγόμενων οργανικών αποβλήτων. Πρέπει να αναπτυχθούν νέες μονάδες κομποστοποίησης πράσινων αποβλήτων, με παράλληλη εφαρμογή κινήτρων για τη χρήση του κόμποστ.

Περαιτέρω προτείνεται η εφαρμογή επικοινωνιακής στρατηγικής για την προώθηση της χωριστής συλλογής οργανικών αποβλήτων, το συντομότερο ώστε να ενημερωθεί και να προετοιμαστεί το κοινό για τις μελλοντικές δράσεις.

Υποχρεωτική εφαρμογή Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (EMS) και των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών διαχείρισης αποβλήτων από τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων

Στα μέτρα περιλαμβάνεται κανονισμός για τα κριτήρια αποχαρακτηρισμού των αποβλήτων (End-of-Waste criteria) για τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων ως δευτερογενείς πρώτες ύλες για την κατασκευή δρόμων και την υποχρεωτική χρήση σε δημόσια έργα.

Προωθείται ρύθμιση μόνιμης αποθήκευσης (D12) για την ασφαλή και μακροπρόθεσμη αποθήκευση αποβλήτων που προορίζονται/ προετοιμάζονται για ανάκτηση μέσω μιας αναμενόμενης μελλοντικής καινοτόμος διαδικασίας (όπως R3 για πλαστικά, R4 για τις ηλεκτρονικές πλάκες των ΑΗΗΕ και τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές), ως μέτρο για την πρόληψη της παράνομης απόρριψης ή εξαγωγής.

Στα μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνονται και οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις. Δηλαδή, η  προώθηση της συμπερίληψης των αρχών της κυκλικής οικονομίας στις διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων σύμφωνα με το Εγχειρίδιο για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις που έχει εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Περιλαμβάνεται στήριξη της επιβολής εκ μέρους των τοπικών αρχών για τη μείωση των αποβλήτων και τη συμμετοχή των πολιτών σε αντίστοιχες δράσεις. Προτείνεται νομοθεσία σχετικά με την Πολιτική για Βιώσιμα Προϊόντα, όπως πρότυπα ανακυκλωσιμότητας, απαγορεύσεις, απαιτήσεις δημόσιας γνωστοποίησης σχετικά με τους ρύπους, ευθύνη για επικίνδυνα υλικά και απόβλητα και περιβαλλοντικές άδειες.

Άλλο μέτρο είναι η στήριξη της Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) στον οικολογικό σχεδιασμό, προκειμένου να επιτευχθούν πιο καθαρά προϊόντα και προϊόντα που χρησιμοποιούν λιγότερες πρώτες ύλες, παράλληλα με την δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων.

Για κάθε νέα εγκατάσταση να εξετάζεται η χωροθέτηση σε σχέση με τις δραστηριότητες της και να χωροθετείται μόνο εντός της πολεοδομικής ζώνης η οποία προβλέπεται να φιλοξενήσει τις συγκεκριμένες δραστηριότητες. Στα πλαίσια της εξέτασης του κάθε έργου, να παρέχονται οδηγίες προς τους ενδιαφερομένους Φορείς Εκμετάλλευσης σχετικά με την υιοθέτηση μέτρων για την κλιματική αλλαγή. Για κάθε νέο έργο το οποίο προγραμματίζεται να εκπονείται Περιβαλλοντική Μελέτη Υποβάθρου (Environmental Baseline Survey – EBS) για την περιοχή που θα εκτιμηθεί ότι εμπίπτει στην ακτίνα επηρεασμού από το εκάστοτε έργο. Ανάλογα με τον τύπο του έργου, τη χωροθέτηση του, τα επί μέρους έργα που προβλέπονται και τις αναμενόμενες επιπτώσεις στο περιβάλλον, η Περιβαλλοντική Μελέτη Υποβάθρου να περιλαμβάνει, επί μέρους Μελέτες ή Εκθέσεις (π.χ. Υδρολογική Μελέτη, Μελέτη καταγραφής πανίδας, κ.λπ.) όπως κριθεί απαραίτητο.

Χωριστή συλλογή

Τα μέτρα μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και χωριστής συλλογής προνοούν:• Πρόγραμμα επέκτασης Δικτύου Πράσινων σημείων• Δημιουργία 2 Κέντρων επαναχρησιμοποίησης/ επισκευής σε Λευκωσία και Λεμεσό και δικτύου καταστημάτων επαναχρησιμοποίησης στις μεγάλες πόλεις. Τα κέντρα θα δουλεύουν σε συνέργεια με τα πράσινα σημεία και τα πράσινα περίπτερα.• Δημιουργία δικτύου 50 Πράσινων Περιπτέρων σε απομακρυσμένες περιοχές.• Υποχρεωτική διαλογή στην πηγή σε νοικοκυριά, τουριστικές εγκαταστάσεις και τη βιομηχανία και συστήματα Πληρώνω-Όσο-Πετώ. • Πρόγραμμα μείωσης δημοτικών αποβλήτων σε παραλιακό μέτωπο Λεμεσού –Πάφου.• Συστήματα διαλογής στην πηγή δημοτικών αποβλήτων στην ορεινή Κύπρο. • Εξορθολογισμός και τυποποίηση διαδικασιών αποχαρακτηρισμού των αποβλήτων και ρύθμιση μιας σταθερής και ασφαλούς αγοράς δευτερογενών υλικών. • Προώθηση της συμπερίληψης των αρχών της κυκλικής οικονομίας στις διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων.• Περιορισμός της παραγωγής και κατανάλωσης πλαστικών μιας χρήσης και προϊόντων που περιέχουν μικροπλαστικά.• Δημιουργία πλατφόρμας για απόβλητα τροφίμων και γεωργικά απόβλητα για προώθηση της δωρεάς τροφίμων και των τοπικών πρωτοβουλιών.• Εφαρμογή του συστήματος για τη μέτρηση της σπατάλης τροφίμων.• Προώθηση οικολογικού Σχεδιασμού προϊόντων για δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών κυκλικότητας.• Εξέταση δυνατότητας εφαρμογής μειωμένης φορολογίας για μεταχειρισμένα και επισκευασμένα είδη.• Προώθηση της δωρεάς και επαναχρησιμοποίησης ρούχων και της δωρεάς τροφίμων.• Στήριξη τοπικών πρωτοβουλιών για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων.• Στήριξη και επιχορηγήσεις για ενίσχυση επιχειρηματικών επενδύσεων στην κυκλική οικονομία.• Αξιοποίηση σε αγορά συλλεχθέντων θαλάσσιων απορριμμάτων.• Τεχνική και διοικητική στήριξη και συμβουλευτικές υπηρεσίες.• Αποχαρακτηρισμός αποβλήτων και βιομηχανική συμβίωση.• Πλατφόρμα κυκλικής οικονομίας ανταλλαγής πόρων.

• Αναθεώρηση συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού. • Θέσπιση συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού πρόσθετες ροές αποβλήτων, όπως ογκώδη απόβλητα κ.ά. • Ρύθμιση χρηματοδοτικών εισφορών στα συλλογικά συστήματα ώστε να λαμβάνονται υπόψη η ανθεκτικότητα του προϊόντος, η δυνατότητα επισκευής του, η επαναχρησιμοποίηση του, η δυνατότητα ανακύκλωσης και η παρουσία επικίνδυνων ουσιών. • Διασφάλιση επίτευξης στόχων διαχείρισης. • Διασφάλιση ότι τα οικονομικά μέτρα στα συστήματα Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (EPR) βασίζονται στην προσέγγιση του κύκλου ζωής των προϊόντων. • Κάλυψη ελάχιστων απαιτήσεων που καθορίζονται στο Νόμο. • Εφαρμογή εγγυοδοσίας και συστημάτων επιστροφής και επαναγέμισης.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Από την ταφή στη διαλογή στην πηγή

Η διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, δεδομένου των μεγάλων ποσοτήτων παραγόμενων δημοτικών αποβλήτων ανά κάτοικο το χρόνο και των χαμηλών ποσοστών ανακύκλωσης. Η στρατηγική και το σχέδιο διαχείρισης σίγουρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αφού θέτουν τις βάσεις για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση των αποβλήτων, με το μεγάλο στοίχημα τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται από τα απόβλητα και την ταφή τους.

Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα ο πολίτης- καταναλωτής δύσκολα προσαρμόζεται και για το σκοπό αυτό ελάχιστοι είναι αυτοί που σήμερα ανακυκλώνουν και όλα τα απόβλητα καταλήγουν στις μονάδες διαχείρισης. Απαιτούνται λοιπόν εκτός από τα μέτρα και κίνητρα στα νοικοκυριά ώστε να έχουν όφελος από τη διαλογή στην πηγή και των άλλων μέτρων που περιλαμβάνονται στη στρατηγική.