Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, συναντάται αυτή την ώρα στον Λευκό Οίκο με τον Ταγίπ Ερντογάν. Στην ατζέντα περιλαμβάνονται εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες, με την Τουρκία να επιδιώκει την επανένταξή της στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35.
Μάλιστα, κατά την υποδοχή του Αμερικανού προέδρου στον Τούρκο ομόλογό του, δημοσιογράφος ρώτησε τον Ντόναλντ Τραμπ αν θα επιτρέψει στην Τουρκία να αγοράσει F-35, για να λάβει τη λακωνική απάντηση: «Θα δούμε».
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι, εφόσον η συζήτηση με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν εξελιχθεί θετικά, οι κυρώσεις θα αρθούν σχεδόν αυτόματα, προσθέτοντας πως θα τεθούν και θέματα που αφορούν τους δασμούς.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε επίσης ότι στη συνάντηση θα συζητηθούν τα ζητήματα των αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot και των μαχητικών F-35, ενώ στο τραπέζι θα βρεθούν και θέματα διμερούς εμπορίου, δίνοντας στην Τουρκία τη δυνατότητα να προχωρήσει σε αγορές που επιδιώκει εδώ και καιρό.
«Συνήθως δεν μου αρέσουν οι πολιτικοί με έντονη άποψη, αλλά αυτός είναι ξεχωριστός. Σκληρός, αλλά μου αρέσει», είπε χαρακτηριστικά ο Τραμπ για τον Ερντογάν.
Τον χαρακτήρισε επίσης «σοβαρό ηγέτη», σημειώνοντας πως «μετά από 2.000 χρόνια – όπως έχω ξαναπεί – κατάφερε να κατακτήσει τη Συρία». Όπως τόνισε, η Συρία αποτελεί «ξεκάθαρη νίκη για τον ίδιο και την Τουρκία».
Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι η Άγκυρα είναι έτοιμη να ανεβάσει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις σε άλλο επίπεδο, τονίζοντας πως στον πυρήνα της συζήτησης θα βρεθούν τόσο τα θέματα των F-35 και F-16 όσο και το ζήτημα της Halk Bank.
Τραμπ για αγορές όπλων
Ο Ντόναλντ Τραμπ υπογράμμισε ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει σημαντικά τις αγορές εξελιγμένων αμερικανικών οπλικών συστημάτων, τα οποία – όπως είπε – «πληρώνουν στην κανονική τους τιμή» και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Εικάζει μάλιστα ότι μεγάλο μέρος αυτών των όπλων καταλήγει στην Ουκρανία.
Τραμπ για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Αναφερόμενος στη ρωσοουκρανική σύγκρουση, τόνισε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας γνωρίζει τον Βλαντιμίρ Πούτιν όπως και ο ίδιος. «Πίστευα από την αρχή ότι αυτός ο πόλεμος θα ήταν ο ευκολότερος από τους επτά που έχουν ήδη τερματιστεί, αλλά φαίνεται πως δεν ισχύει», ανέφερε. Κατηγόρησε τη Ρωσία ότι σπαταλά εκατομμύρια σε βόμβες και υπενθύμισε ότι πρόσφατα χαρακτήρισε τη Μόσχα «χάρτινη τίγρη», προσθέτοντας πως, αν ο πόλεμος συνεχιστεί, αυτό θα αποδειχθεί.
Τραμπ για ομήρους και Γάζα
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι δεν γνωρίζει τη στάση της Τουρκίας και του Ερντογάν σε σχέση με το ζήτημα της Γάζας και πιθανότατα δεν θα χρειαστεί τη μεσολάβησή τους για την επιστροφή των ομήρων στο Ισραήλ.
Τόνισε ότι θέλει να σταματήσει ο πόλεμος άμεσα και όλοι οι όμηροι να επιστρέψουν «τώρα, όχι ένας σήμερα κι ένας σε μια εβδομάδα». Προανήγγειλε επίσης συνάντηση με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, από την οποία, όπως είπε, «σίγουρα θα υπάρξουν εξελίξεις».
Τραμπ για την επίσκεψη Βαρθολομαίου στον Λευκό Οίκο
Αναφερόμενος στην πρόσφατη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ σημείωσε ότι η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία «ζητά πραγματικά βοήθεια και χρειάζεται στήριξη» και ότι ο ίδιος δεσμεύτηκε να το αναφέρει.
Τι επιδιώκει η Τουρκία
Ο Ερντογάν φτάνει με «λίστα αγορών» ύψους 50 δισ. δολαρίων, κάτι που ταιριάζει απόλυτα με τη λογική του Τραμπ για συμφωνίες τύπου «business». Στο τραπέζι βρίσκονται η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, η συνέχιση του εκσυγχρονισμού και η αγορά νέων F-16, μια μεγάλη παραγγελία επιβατικών αεροσκαφών από τη Boeing, αλλά και συνεργασίες στον ενεργειακό τομέα.
Παράλληλα, η Άγκυρα επιδιώκει να ενισχύσει τον ρόλο της σε Ουκρανία, Μέση Ανατολή και ευρωπαϊκή ασφάλεια, τομείς στους οποίους οι ΗΠΑ δεν αντιτίθενται και ήδη θεωρούν την Τουρκία υπολογίσιμο εταίρο.
Σημεία σύγκλισης και «αγκάθια»
Ο Τραμπ θεωρεί τον Ερντογάν σημαντικό εταίρο και αξιόπιστο μεσάζοντα στις προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων για τους πολέμους σε Ουκρανία και Γάζα, σύμφωνα με το Associated Press. Υπάρχει, επίσης, σημαντική σύμπτωση απόψεων στο συριακό, καθώς και οι δύο πλευρές χαράσσουν τη στάση τους για τη μετά-Άσαντ εποχή, μετά την πτώση του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο.
Ωστόσο, το ζήτημα των F-35 παραμένει περίπλοκο. Η Τουρκία εξακολουθεί να διατηρεί το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400, γεγονός που προκαλεί φόβους στις ΗΠΑ πως μπορεί να συλλέξει δεδομένα για τις δυνατότητες των stealth μαχητικών και να τα μεταφέρει στη Ρωσία, αποκαλύπτοντας πιθανές αδυναμίες τους.
Ο Ερντογάν ξανά στον Λευκό Οίκο έπειτα από έξι χρόνια
Ήταν 13 Νοεμβρίου 2019 όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε δεκτός από τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Από τότε μεσολάβησαν πολλά και στον κόσμο (μια πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και αυτός στη Μέση Ανατολή ειδικά μετά το 2023), αλλά και μεταξύ των συμμάχων.
Οι πρόεδροι είναι και πάλι οι ίδιοι, αλλά το σκηνικό διαφορετικό ακόμη και ανάμεσα στις δύο χώρες.
